H5.3 Nederlands-Indië

H5.3 Nederlands-Indië
Tijd van Burgers en Stoommachines
1 / 32
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 32 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

H5.3 Nederlands-Indië
Tijd van Burgers en Stoommachines

Slide 1 - Tekstslide

Herhaling 
Weet je het nog?

Slide 2 - Tekstslide

In 1602 werd de VOC opgericht. Waarom? (één of meerdere antwoorden)
A
er was teveel onderlinge concurrentie
B
omdat kooplieden wilden samenwerken om risico's te beperken
C
Omdat door samenwerking meer geld verdiend werd
D
om sterker te staan in de strijd tegen Spanje

Slide 3 - Quizvraag

De VOC speelde in "de Gouden Eeuw" een belangrijke rol.
Wat was de VOC?
De VOC had een aantal rechten. Wat zijn rechten van de VOC?
A
De VOC was een grote Handelsvereniging en mocht oorlog voeren
B
De VOC was een vereniging van kooplieden en handelaren en mocht verdragen sluiten
C
De VOC was een onderneming waarvan je aandelen kon kopen en mocht forten bouwen
D
De VOC was een beursgenoteerd bedrijf en mocht als enige handel drijven met Azië

Slide 4 - Quizvraag

  • Je kunt beschrijven hoe Nederlands-Indië ontstond.

  • Je kunt beschrijven hoe Nederland de mensen in Nederlands-Indië bestuurde.
Leerdoelen

Slide 5 - Tekstslide

VOC 
Rijk Mataram: islamitisch rijk 

  • 17e/18e eeuw: VOC sticht handelsposten
  • 1799: VOC failliet
  •        Nederlandse staat neemt alle bezittingen (ook gebieden) over van de VOC

Slide 6 - Tekstslide

Ontstaan van Nederlands-Indië 
  •        De kolonie Nederlands-Indië ontstaat

  • Plaatselijke adel wordt (vaak met geweld) onderworpen

  •        Begin 20e eeuw: NL is in heel Nederlands-Indië de baas

Slide 7 - Tekstslide

Bestuur van Nederlands-Indië
  • Nederlanders voerden een indirect bestuur 
  • Gouverneur-generaal aan het hoofd (= Nederlander)
  • Geholpen door NL'se ambtenaren en inheemse vorsten

Slide 8 - Tekstslide

  Zet in de goede volgorde (van vroeg naar laat - van links naar rechts)
A
B
C
E
F
D
Het Javaanse vorstendom Mataram ontstaat
Batavia wordt de hoofdstad van Nederlands-Indië
Overal in het gebied zijn Nederlanders de baas
De VOC gaat failliet
De VOC richt op verschillende eilanden handelsposten op
De Nederlandse staat maakt van de VOC bezittingen een kolonie

Slide 9 - Sleepvraag

Slide 10 - Video


Opdracht
5.3

5 t/m 8

Slide 11 - Tekstslide

H5.3 Nederlands-Indië
Tijd van Burgers en Stoommachines

Slide 12 - Tekstslide

Slide 13 - Tekstslide

Bestuur van Nederlands-Indië 
  • Verdeel-en-heerspolitiek 
  • = Plaatselijke vorsten werden tegen elkaar uitgespeeld

Slide 14 - Tekstslide

1830: Winstgevend
  • Nederland richt zich op  van de kolonie 
  • = zorgen dat de kolonie geld oplevert
  • 1830: op Java wordt het cultuurstelsel ingevoerd

Slide 15 - Tekstslide

Cultuurstelsel 
  • Javaanse boeren moeten 20% land bebouwen met koffie, tabak en suiker
  •       Cultuurproducten zorgen in Europa voor hoge winsten
  •       Drama voor Javaanse bevolking: hongersnoden!

Slide 16 - Tekstslide

5.3  blz80

Maak nu opdracht 3,5 en 6 op Memo Online

Slide 17 - Tekstslide

H5.3 Nederlands-Indië
Tijd van Burgers en Stoommachines

Slide 18 - Tekstslide

Zet de bestuurders in de juiste volgorde. Van machtig (bovenaan) naar minst machtig (onderaan)
Inlandse vorsten
Gouverneur-generaal
Nederlandse regering
De inheemse bevolking

Slide 19 - Sleepvraag

Wat was het doel van de verdeel-en-heerspolitiek die Nederland voerde?
A
Het bevoordelen van sommige vorsten zodat ze niet samen in opstand zouden komen
B
Het voorkomen van een oorlog met Groot-Brittannië en Frankrijk
C
Nederland wilde de verschillende eilanden opdelen in onafhankelijke vorstendommen
D
Nederland wilde zo de voor- en tegenstanders van het modern imperialisme tegen elkaar uitspelen

Slide 20 - Quizvraag

Geef een voorbeeld van een cultuurproduct

Slide 21 - Open vraag

Welke Nederlandse politieke stroming was tegen het cultuurstelsel?
A
De sociaal-democraten
B
De liberalen
C
De confessionelen (gelovigen)
D
De feministen

Slide 22 - Quizvraag

Cultuurstelsel

Vrije arbeid
koffie, suiker en tabak
hongersnoden tot gevolg
NL'se regering bepaalt wat er geproduceerd wordt
Ondernemers mogen eigen plantage of fabriek beginnen 
Boeren  moeten 20% van land verbouwen voor NL
Javanen werken in loondienst voor Europeaan

Slide 23 - Sleepvraag

Waarom was deze stroming tegen het cultuurstelsel?

Slide 24 - Open vraag

Einde cultuurstelsel
  • Liberalen zijn voor vrije economie
  • Liberale ondernemers willen eigen bedrijven beginnen in Nederlands-Indië
  •     1870 cultuurstelsel wordt afgeschaft. Voortaan vrije arbeid

Slide 25 - Tekstslide


Opdracht

Maak nu opdracht 9 t/m 11 op Memo Online

Slide 26 - Tekstslide

H5.3 Nederlands-Indië
Herhaling

Slide 27 - Tekstslide

Begrippen uit deze les
Nederlands-Indië
Gouverneur-Generaal
Verdeel-en-heerspolitiek
Cultuurstelsel
Vrije arbeid


Slide 28 - Tekstslide

Bekijk de bron
Bron: Uit het Amerikaanse boek Types of mankind (‘mensentypen’) uit 1854. Bovenaan staat een witte Griek en een Griekse schedel. In het midden staat een zwarte Afrikaan en de schedel van een in Amerika geboren zwarte Afrikaan. Onderaan staat een jonge chimpansee en de schedel van een jonge chimpansee.

Slide 29 - Tekstslide

Welk begrip past het best bij de bron?

Slide 30 - Open vraag

‘Prins Mirza Babar Sahib mag prins blijven, als hij maar luistert’:

‘Niets is mooier dan een krachtig leger’
‘De Javaanse boeren moeten suiker verbouwen voor NL'
‘Om sterk te zijn heeft ons land zoveel mogelijk koloniën nodig’
‘Onze westerse ideeën zijn beter dan de oosterse’
‘Van nature kunnen zwarte mensen erg goed dansen
‘Wij Schotten horen niet thuis in Groot-Brittannië’
Indirect bestuur
militarisme
Cultuurstelsel
modern imperialisme
superioriteitsdenken
racisme
nationalisme

Slide 31 - Sleepvraag

5. Afsluiting
1 t/m 5   + 7 & 8

Slide 32 - Tekstslide