les 2 Groepsklimaat

• Groepsklimaat
• MBO
• Studiejaar 1

les 2 Groepsklimaat

DE GROEP

Werkprocessen

B1-K1 Begeleiden van kinderen bij hun ontwikkeling

· B1-K1-W1 Zorgt voor een veilig pedagogisch klimaat

· B1-K1-W2 Inventariseert behoeften en wensen van het kind

P2-K1 Opvoeden en ontwikkelen van kinderen/jongeren

Leerdoelen

Aan het eind van de les kun je vertellen wat 

een groep, een positieve en een negatieve groep is 

rollen in een groep, groepsnormen, groepsstructuur en groepsprocessen zijn

Wat gaan we doen?

* theorie

* groepsgesprek

*Theorie

*opdracht in tweetallen 

*theorie

* Video

* Quizvragen

INLEIDING

Kinderen hebben begeleiding van een pedagogisch werker of onderwijsassistent nodig om goed te kunnen functioneren in een groep. Om het groepsproces te begeleiden is het nodig dat je inzicht hebt in de groep. Als er problemen in de wilt aanpakken, dan moet je weten hoe de groep in elkaar zit.

Definitie van een groep

Een groep is een verzameling mensen die een eenheid vormen op basis van een of meer overeenkomsten. Daardoor voelen ze zich betrokken bij elkaar, hebben contact met elkaar en is er sprake van saamhorigheid..

POSITIEVE GROEP

Een positieve groep is goed voor de ontwikkeling van kinderen en gunstig voor de prestaties.

Kenmerken:

- Ontspannen en gezellige sfeer

- Respect voor elkaar

- Gemeenschappelijk doel

- Weinig ruzie, meningsverschillen worden snel uitgepraat

- Respect voor ieders rol en inbreng

NEGATIEVE GROEP

Kenmerken negatieve groep:

- Spanningen

- Ruzie

- Pestgedrag

- Moeilijk voor kinderen om rustig en zelfstandig aan het werk te zijn

- Onrustige houding

Herhaling GROEPSVORMING

Het groepsproces is de groepsvorming en groepsverandering die optreedt doordat groepsleden op elkaar reageren.

De groepsontwikkeling is de levenscyclus van een groep. Bestaat uit vijf fasen: vormfase, stormfase, normfase, prestatiefase en afscheidsfase.

VORMFASE

Tijdens de vormfase zijn de kinderen bezig met het veroveren van een plekje in de groep. Wat wordt er van mij verwacht? Wie ken ik? Hoe kom ik over? Wie kan ik vertrouwen en wie niet? Met wie kan ik vrienden worden?

STORMFASE

In deze fase gaat het erom hoe iedereen in de groep met elkaar omgaat. Met wie kan ik het goed vinden? Van wie kan ik maar beter een beetje afstand houden?

Er komt beweging in de groep. Het kan er in deze fase soms behoorlijk onrustig aan toegaan. Deze fase heet niet voor niets stormfase: je vraagt je misschien af wat er met die rustige groep is gebeurd. Is er soms storm op komst?

NORMFASE

In de normfase verloopt alles een stuk rustiger. In deze fase worden de omgangsregels vastgesteld waaraan iedereen zich moet houden.

Hoe gaan we met elkaar om? Hoe krijgen we een fijne groep? Wat is daarvoor nodig? Wat kan ieder van ons daar aan doen? Hoe denk je er zelf over? Hoe lossen we problemen op?

 

PRESTATIEFASE

De groep heeft zich gevormd, de rollen liggen vast, de regels zijn duidelijk.

Nu kan er gewerkt, gepresteerd en goed worden samengewerkt.

Er heerst een ´wij´gevoel.

AFSCHEIDSFASE

De afscheidsfase is de laatste fase van de groep voordat deze uit elkaar valt. De groepsleden kennen elkaar door en door. Als de sfeer goed is, vindt iedereen het jammer dat de groep uit elkaar gaat.

Lees de casus.

Het is het begin van het schooljaar. De leerlingen van groep 4 zijn weinig taakgericht en er is veel onrust in de klas. Het kost de leerkracht moeite om iedereen aan het werk te houden. Leerlingen schreeuwen tegen elkaar, pakken spullen van elkaar af en gooien die door het lokaal. De jongens zijn verbaal zeer aanwezig; de meisjes kletsen en roddelen over elkaar in de les.

In welke fase zit de groep?

Van welke fase is sprake als de sfeer goed is in de groep en er wordt gewerkt?

1. Normfase
2. Vormfase
3. Prestatiefase
4. Stormfase

Opdracht

a Schets een beeld van de groep waar jij in zit als student.

Onze groep zit in de volgende fase van de groepsvorming:

Onze groep is een groep die ...

Het antwoord is afhankelijk van eigen inbreng.

b Wissel jouw beeld van de groep uit met drie andere studenten. In hoeverre komt

dit beeld overeen met dat van de anderen?

Het antwoord is afhankelijk van eigen inbreng.

ROLLEN IN EEN GROEP

Groepsrol is het gedrag dat van een bepaald groepslid wordt verwacht.

Groepsleden met een relatiegerichte rol bewaken de sfeer in de groep en de manier waarop de groepsleden met elkaar omgaan. Groepsleden met een taakgerichte rol hebben een leiderspositie: ze regelen dingen, nemen initiatieven en bewaken de machtsposities.

Maak tweetallen en bespreek:

Welke rol past het beste bij jou in een groep? Geef een voorbeeld waaruit dit blijkt. We bespreken klassikaal!

Groepsnormen

Elke groep heeft eigen waarden en normen.  De GROEPSCULTUUR is het geheel van waarden, normen, gewoonten en opvattingen. 

GROEPSSTRUCTUUR

Als je de groepssfeer wilt beïnvloeden moet je eerst weten hoe de samenstelling binnen de groep is en weten welke processen er zich af spelen

Dit doe je door de interactie tussen de kinderen te observeren en te analyseren. Zo krijg je een beeld van de groepsstructuur

GROEPSPROCESSEN

Als pedagogisch medewerker en onderwijsassistent begeleid je bij groepsprocessen. Zowel in school, op het plein en b.v. bij uitstapjes.

Concreet: de onderlinge wisselwerking tussen kinderen die iets ondernemen begeleiden.

Wat is de definitie van een groep?

1. Een verzameling individuen zonder interactie
2. Een verzameling individuen die regelmatig met elkaar interacteren en een gemeenschappelijk doel hebben
3. Een verzameling individuen die dezelfde hobby delen
4. Een verzameling individuen die in dezelfde buurt wonen

Wat is een kenmerk van een positieve groep?

1. Hoge mate van conflicten
2. Gebrek aan communicatie
3. Onderlinge steun en samenwerking
4. Sterke hiërarchie

Wat is een kenmerk van een negatieve groep?

1. Hoge mate van vertrouwen
2. Gebrek aan respect en samenwerking
3. Goede communicatie
4. Onderlinge steun

Welke fase in groepsvorming wordt gekenmerkt door onzekerheid en verkenning?

1. Vorming
2. Storming
3. Norming
4. Performing

Wat is een rol in een groep?

1. Een taak die door iedereen in de groep wordt uitgevoerd
2. Een specifieke functie of verantwoordelijkheid toegewezen aan een groepslid
3. Een activiteit buiten de groep
4. Een tijdelijke positie binnen de groep

Wat zijn groepsnormen?

1. Individuele gedragsregels
2. Ongeschreven regels en verwachtingen over gedrag binnen de groep
3. Formele wetten
4. Persoonlijke voorkeuren

Wat is groepscultuur?

1. De individuele overtuigingen van groepsleden
2. De gedeelde waarden, overtuigingen en gedragingen binnen een groep
3. De fysieke omgeving van de groep
4. De leeftijd van de groepsleden

Wat is groepsstructuur?

1. De fysieke opstelling van de groep
2. De hiërarchie en rolverdeling binnen de groep
3. De locatie van de groep
4. De grootte van de groep

Wat zijn groepsprocessen?

1. De individuele activiteiten van groepsleden
2. De dynamieken en interacties die plaatsvinden binnen een groep
3. De administratieve taken van de groep
4. De externe relaties van de groep

Welke fase in groepsvorming wordt gekenmerkt door conflicten en meningsverschillen?

1. Vorming
2. Storming
3. Norming
4. Performing