Johan van Oldenbarnevelt

• Geschiedenis
• Wereldoriëntatie
• +3
• Basisschool
• Groep 7,8

Introductie

In de tijd van Johan van Oldenbarnevelt werden de Nederlanden een Republiek. Johan van Oldenbarnevelt maakte hiervan een succes. Bijzonder, want in die tijd waren maar weinig landen een Republiek. Van Oldenbarnevelt werkte jarenlang samen met de zoon van Willem van Oranje, Maurits. Tot de twee ruzie kregen en van Oldenbarnevelt de doodstraf kreeg.

.

Johan van Oldenbarnevelt

Bekijk de kaart en bespreek de vragen met je schoudermaatje.

Wat zie je op deze kaart?

Kun je verschillen zien met de huidige kaart van Nederland?

Vragenmuur & Weetmuur

Wat wil jij graag weten over Johan van Oldenbarnevelt? Schrijf jouw vragen op en plak ze op de vragenmuur!

Wereldoriëntatie

Na deze les:

• weet ik wat het Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was en hoe dit eruitzag.
• kan ik uitleggen hoe het bestuur geregeld was in de Republiek.
• weet ik wie Johan van Oldenbarnevelt was en waarom hij onthoofd is.

Dit ga je leren

Woordenschat

Na deze les:

• begrijp ik de belangrijke woorden die met Johan van Oldenbarnevelt te maken hebben. 

Taal - begrijpend lezen

Na de les:

• kan ik door middel van een pitch mijn klasgenoten overtuigen of de straf van Johan van Oldenbarnevelt terecht was of niet.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Over welke tijd hebben we het?

De tijd van ontdekkers en hervormers: 1500 - 1600

_{Verdiepende tekst}

Lees de tekst en arceer 

de woorden die je nog niet goed begrijpt. 

Arceer in ieder geval: 

• katholiek
• in opstand komen
• de republiek
• de leider
• het gewest
• de bestuurder
• protestant
• het pakhuis

_Woordenschat

De republiek

in opstand komen

Ergens tegenin gaan.

De mensen komen in opstand, omdat ze het niet eens zijn met de nieuwe plannen.

de leider

Iemand die bepaalt wat er moet gebeuren.

De leider van de Republiek was van Oldenbarnevelt.

het gewest

Stuk land, vergelijkbaar met een provincie.

De sommige buitenlandse gewesten hoorden vroeger bij Nederland.

de bestuurder

De leider

Van Oldenbarnevelt was de bestuurder van de Republiek.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

katholiek

protestant

katholiek

Stroming in de christelijke kerk waarvan de paus in Rome de baas is.

Katholieke mensen gaan vaak op zondag naar de kerk.

protestant

Stroming binnen het christendom dat alleen de Bijbel erkent.

Een protestant leest vaak verhalen in de Bijbel.

Woordenschat

Bespreek de moeilijke woorden met uw leerlingen.

_Woordenschat

eten

het ontbijt

de lunch

het diner

Ga met behulp van de hulpkaart op zoek naar de betekenis van de woorden die jij hebt gearceerd. 

Weet je de betekenis nog niet? Zoek dan de betekenis van het woord op, op deze website. Schrijf de betekenis voor jezelf op. Horen er woorden bij elkaar? Maak dan een woordparaplu, -kast of -trap.

groot

klein

muis

olifant

Hulpkaart

woordparaplu

woordtrap

woordkast

Woordenschat

Bespreek de belangrijke woorden met uw leerlingen. De hulpkaart kan helpen om achter de betekenis van de woorden te komen. In hun logboek noteren de leerlingen de betekenis van de woorden die ze nog niet kenden.

Hoe werd de Republiek bestuurd?

1. De leiders in de Republiek werden gekozen.
2. Doordat bestuurders kinderen kregen bleven dezelfde families de baas.
3. De koning was de baas in de Republiek.
4. Iedereen mocht meebeslissen in de Republiek.

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welke gewesten hoorden bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden? Slepen maar!

Holland

Zeeland

Groningen

Utrecht

Friesland

Gelderland

Overijssel

Limburg

Vlaanderen

Brabant

Wat is

Welk gewest had de meeste invloed in de Republiek?

En waarom was dat zo?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Waarom was de Republiek een vreemd verschijnsel vergeleken met de andere staten in Europa?

1. De andere landen hadden niet zoveel geld als de Republiek.
2. De politiek in de Republiek was niet goed geregeld.
3. De meeste landen werden nog geregeerd door koningen.
4. De andere landen hadden een ander geloof dan de meesten in de Republiek.

_Filmpje 

Bekijk hier een filmpje over de doodstraf van Johan van Oldenbarnevelt. 

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welke namen horen bij Johan van Oldenbarnevelt?

Slepen maar!

protestant

landsadvocaat

bestuurder

koning

katholiek

raadspensionaris

kapitein

leider

Is deze uitspraak WAAR of NIET WAAR?

Johan van Oldenbarnevelt was de baas van alle gewesten.

1. WAAR
2. NIET WAAR

Wat is

Waardoor ging de handel in deze tijd nog meer groeien?

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Heb jij het goed begrepen? Test je kennis!

Welke uitspraak hoort bij wie? Slepen maar!

Johan van Oldenbarnevelt

Maurits van Oranje.

Willem van Oranje

Tegenstander van oorlog

Woest op van Oldenbarnevelt

Stadhouder

De vertrouwenspersoon van Oldenbarnevelt

Voorstander van oorlog

Is deze uitspraak WAAR of NIET WAAR?

Van Oldenbarnevelt hield zich bezig met het leger.

1. WAAR
2. NIET WAAR

_{Verwerkingsopdracht}

Uitleg

Probeer tijdens je pitch in de huid van een van de twee mannen te kruipen. Wat dachten zij op dat moment?

Johan van Oldenbarnevelt kreeg de doodstraf voor landverraad. Vandaag ga je een pitch van 1 minuut maken om jouw klasgenoten te overtuigen of dit terecht was of niet. Geef hierbij minstens 2 argumenten.

Hierbij kies je de kant van Maurits van Oranje of de kant van Johan van Oldenbarnevelt zelf. 

Haal argumenten voor je pitch uit de tekst. Bijvoorbeeld: welke dingen heeft Van Oldenbarnevelt gedaan die leken op landverraad? Of waarom was hij juist geen landverrader?

_{Verwerkingsopdracht}

Uitleg

Tip!

 Maak aantekeningen zodat je het goed kunt onthouden en nog even terug kunt lezen!

Het is natuurlijk wel handig dat je begrijpt wat het 

doel van een pitch is en dat je weet hoe je dat kunt 

doen. In het filmpje op de volgende slide wordt het uitgelegd. 

Welke dingen heb je opgeschreven over het geven van 

een goede pitch? Bekijk nu de checklist hiernaast. 

Staan hier nog nieuwe dingen in over het geven van een 

goede pitch? 

_{Verwerkingsopdracht}

_{Verwerkingsopdracht}

Bekijk het schrijfkader hiernaast. Gebruik het werkblad, vul hem in en plak 'm in je logboek. Dit helpt je om straks je pitch nog beter te kunnen geven.

_{Verwerkingsopdracht}

Als het goed is weet je nu wat je wilt gaan zeggen. Oefen je pitch in tweetallen. Eerst vertelt de een en luistert de ander. Daarna draai je de rollen om. 

Help elkaar door te vertellen wat er al goed gaat en wat nog beter kan. Gebruik hierbij de checklist. 

_{Pitchen maar!}

Iedereen krijgt een nummer. Draai aan het rad en zie wie er klassikaal mag pitchen. 
Mag jij pitchen? Kies dan twee klasgenoten uit die de checklist voor jou mogen invullen.

Evalueren

Hoe is het gegaan? Draai aan het rad en bespreek de vragen!

Wereldoriëntatie

• Ik weet wat het Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was en hoe dit eruitzag.
  
• Ik kan uitleggen hoe het bestuur geregeld was in de Republiek.
  
• Ik weet wie Johan van Oldenbarnevelt was en waarom hij onthoofd is..
  

Terugkoppeling lesdoelen

Woordenschat

• Ik begrijp de belangrijke woorden die met Johan van Oldenbarnevelt te maken hebben. 

Taal 

• Ik kan door middel van een pitch mijn klasgenoten overtuigen of de straf van Johan van Oldenbarnevelt terecht was of niet.

Plak (een foto van) je pitch in je projectschrift! 

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Vragenmuur & Weetmuur

• Op welke vragen hebben jullie deze les antwoord gekregen?
• Welke vragen zijn nog onbeantwoord?
• Hoe kun je ervoor zorgen dat je toch achter het antwoord op deze vragen komt?

Vragenmuur & weetmuur

Bekijk samen met de leerlingen de vragenmuur. Zijn er al vragen beantwoord? Verplaats die vragen naar de weetmuur. Zijn er tijdens deze les nieuwe vragen ontstaan? Welke vragen zijn nog onbeantwoord? Wat kunnen de leerlingen doen om eventueel alsnog achter het antwoord te komen?

Tot de volgende keer!