W39 3V1 NE LEZEN+FICTIE

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Week 39

Opzet week 39 -21 t/m 25 september

Les 1: leesvaardigheid

• extra oefenen

Les 2: leesvaardigheid

• extra oefenen

Les 3: fictie

• 3. Personages en perspectief (blz. 94-95)

Leerdoelen

Deze week oefen je met:

• met het herkennen en benoemen van de verteller.
• met het benoemen van eigenschappen van personages.

Stappenplan

1. Neem aan het begin van de week de LessonUp door.
2. Lees de theorie in het boek wanneer dat nodig is.
3. Noteer vragen die jij eventueel tijdens de les kunt stellen.
4. Maak de oefenvragen wanneer deze aanwezig zijn in de LessonUp.
5. Zorg dat je elke week de juiste taken maakt. Zie hiervoor de ontvangen planning.

Les 1 en les 2

Les 1 en 2 staan in het teken van leesvaardigheid.

• Betrouwbaarheid
• Samenvatten
• Onderwerp - hoofdgedachte
• Verbanden - kernzinnen - signaalwoorden

Les 3

Schrijfvaardigheid/fictie:

3. Personages en perspectief (blz. 94-95)

Lees de theorie op bladijzde 94. Daarna kun je verder.

Personages

Naar hun rol of functie in de handeling onderscheiden we hoofd- en bijfiguren.

Een hoofdpersoon is het personage dat betrokken is bij de belangrijkste gebeurtenissen. In veel verhalende teksten komt de hoofdpersoon tot een belangrijk inzicht of maakt bij een belangrijke ontwikkeling door.

Een bijpersoon vervult vaak de rol van helper of tegenstander. Bijpersonen hebben vaak een dienende rol, hun karakters worden nauwelijks uitgewerkt.

Personages

Een personages kan op verschillende manieren worden opgebouwd in het verhaal:

• Karakterisering en bloc: Je krijgt een complete beschrijving van een personage.

• Ontrollende karakterisering: De beschrijving wordt bij stukjes en beetjes verspreid over het verhaal gegeven. 

Personages

Het karakter van een personage:

• Round characters: Complexe personages die in de loop van het verhaal een zekere ontwikkeling doormaken. Dit zijn personages die in de loop van het verhaal geleidelijk worden onthuld, (zoals wij in het dagelijks leven geleidelijk aan iemand beter leren kennen).
  
• Flat characters: Dit zijn weinig uitgewerkte en statische personages. Dit zijn personages die in kort bestek volledig worden gepresenteerd en niet meer veranderen. 

Personages

Het onderscheid tussen hoofd- en bijpersonen is niet hetzelfde als het onderscheid tussen round en flat characters. Een hoofdpersoon kan zowel een round als een flat character zijn. Meestal is het wel zo dat de hoofdfiguren eerder round characters zijn en de bijfiguren vaker flat characters.

In sprookjes zijn meestal alle figuren flat characters, ook de hoofdpersonen. De hoofdpersonen maken dan geen grote (mentale, psychische) ontwikkeling door.

Verteller

Let op: de auteur van het verhaal (de schrijver) is nooit dezelfde persoon als verteller!

Het boek is fictie, dat betekent dat het verzonnen is.

Als er staat dat het een autobiografische roman is (een roman geschreven door dezelfde persoon als wiens leven wordt beschreven), dán mag je schrijver en verteller wel gelijkstellen.

Ik-verteller

• De ik-verteller is een personage in het verhaal.
  

• De gebeurtenissen worden in de ik-vorm verteld. Je kunt goed meeleven met de hoofdpersoon, want je kent zijn/haar gedachten en gevoelens. Op die manier kun je beïnvloed worden.

Auctoriale verteller

Er is sprake van een auctoriale verteller als de verteller buiten het verhaal staat en in het verhaal kan ingrijpen of op de gebeurtenissen vooruitlopen.  

• De verteller neemt niet deel aan het verhaal zelf.
  
• Helikopterview 
  

Soms geeft de verteller commentaar op de gebeurtenissen en ‘waarschuwt’ hij de personages.

Auctoriale verteller

Klaasje Zevenster begint op een Leidse studentenkamer. Het is sinterklaasavond, de drank vloeit rijkelijk, zeven studenten proberen elkaar op rijm af te troeven. De bakker zal nog langskomen om gebak te bezorgen en dan wordt er aangebeld, een doos overhandigd die op tafel gezet wordt, borden erbij gehaald, geopend… De schrijver onderbreekt het verhaal: `Maar wat bevond zich dan in die doos? Ja lieve lezer…’, dat laat hij in het midden. Pas enige weken later, toen de tweede aflevering verscheen, kreeg de lezer te horen dat er een slapend wichtje in de doos lag, en dat enkele van de zeven studenten begonnen te blozen bij het zien van het presentje. Je zag ze denken: `Met wie heb ik ook alweer negen maanden geleden…’

Personale verteller

• Soms is er geen concrete verteller aan te wijzen, omdat alle personen met ‘hij of ‘zij’ aangeduid worden.
  

• De verteller is afwezig, is geen personage in het verhaal en beschrijft alleen wat de personages denken of voelen.
  

• Het perspectief (point of view) ligt bij de persoon van wie je de gedachten kent.
  

De boerenmeid had tenslotte niet geprotesteerd toen hij zijn kin op haar schouder liet rusten. Zij had zelfs haar hoofd even bewogen, zodat haar naar zeep geurende haar langs zijn neus en mond streek.

Taken week 39

Schrijfvaardigheid/fictie:

3. Personages en perspectief opdrachten 1-4, 6 (blz. 95-96)

+ Drillsteroefening personages en perspectief online