zouten

• Scheikunde
• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Zouten

Wat moet je weten?

Hoe zouten gevormd worden

Ionsoorten leren en hoe een ionrooster ontstaat

hoe stel je namen van zouten op

Opbouw van zouten

Vaste zouten hebben een kristalrooster.

Naam zout:

eerst metaal, dan niet-metaal

Natrium-Chloride (rationeel)

keukenzout (triviaal)

10.1 Zouten: eigenschappen van zouten 

Dus zouten hebben de volgende eigenschappen:

• Zouten zijn opgebouwd uit positieve en negatieve ionen
• Zouten hebben een kristalrooster
• Zouten zijn bij kamertemperatuur vast
• Zouten hebben hoge smeltpunten
• Gesmolten en opgelost geleiden zouten stroom
• vaste zouten geleiden geen stroom
• de totale lading van een zout is nul

Wat moet op de open plekken worden ingevuld?

Door het afstaan van een elektron raakt het natriumatoom 1 positief geladen.

Door het opnemen van een elektron raakt het chlooratoom 1 negatief geladen.

K-schil

proton

neutron

atoomkern

elektron

Cl

natriumchloride

ion

Cl1-

Wat moet op de lege plek ingevuld worden?

element	atoomnr.	protonen	elektronen	neutronen
Mn 4+	25	25		16

1. 25
2. 29
3. 21
4. 41

Een bepaald goud-ion bevat 76 elektronen,
79 protonen en 118 neutronen.

Wat is de lading van dit goud-ion?

1. 1+
2. 4+
3. 3+
4. 2+

Zouten zijn altijd ______ bij kamertemperatuur.

Wat moet op de lege plek ingevuld worden?

1. vloeibaar
2. opgelost
3. gasvormig
4. vast

Positief ion

Negatief ion

Sleep de zinnen naar de juiste locatie.

Elektronen opnemen geeft een

Elektronen afstaan geeft een

Metaalatoom vormt een

Een niet-metaalatoom vormt een

Sleep de ionen naar de juiste locatie.

 CO₃⁠^2-

PO₄^3-

OH^-

NH4⁠⁺

NO₃^-⁠

nitraat-ion

ammonium-ion

hydroxide‑ion

 fosfaat-ion

carbonaat-ion

Welke ladingen kan een ijzerion hebben?
(Binas 40A)

(20 s)

1. 1+, 2+
2. 2+, 3+
3. 1+, 3+
4. 2+, 4+

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. laat het cijfer 1 weg, kijk of de haakjes nodig zijn. schrijf de formule op
7. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 1:

1. magnesiumchloride
2.       Mg2+       Cl-     
3.         2+             1-
4.          1       :        2                                                                    
5.   ( Mg2+ ) 1    ( Cl-  )2                                                         
6.    Mg2+ ( Cl- )2
7.   Mg Cl 2

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. laat het cijfer 1 weg, kijk of de haakjes nodig zijn. schrijf de formule op
7. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 2:

1. aluminiumsulfaat
2.       Al3+       SO42-     
3.         3+             2-
4.         2       :       3                                                                    
5.   ( Al3+ )2    ( SO42-  )3                                                     
6.    Al3+ 2        ( SO42- )3  
7.    Al2 ( SO4 )3  

Wat is de juiste verhoudingsformule van nikkel(II)jodide ?
(20 s)

1. Ni2I2
2. Ni2I
3. NiI2
4. NiI

Wat is de juiste verhoudingsformule van zinkhydroxide ?
(20 s)

1. Zn2 (OH)2
2. Zn2OH
3. Zn (OH)2
4. ZnOH

Wat betekent (III) in ijzer(III)oxide?

1. er zijn 3 ijzerionen
2. er zijn 3 oxide-ionen
3. de lading van Fe is 3+
4. de lading van oxide is 3-

Wat is de juiste verhoudingsformule van kaliumoxide ?

1. K2O2
2. K2O
3. KO2
4. K O

Wat is de juiste verhoudingsformule van lood (IV) oxide ?

1. Pb2 O2
2. Pb2 O
3. Pb O2
4. Pb O

Wat is de juiste verhoudingsformule van calciumfosfaat ?

1. Ca3(PO4)2
2. Ca(PO4)3
3. Ca2(PO4)3
4. Ca3PO42

Wat is de juiste naam van het zout FeO?

Tip: kijk naar de lading van oxide om te weten wat de lading van het ijzerion moet zijn

1. ijzeroxide
2. ijzer(II)oxide
3. ijzerdioxide
4. di-ijzeroxide

Wat is de juiste verhoudingsformule van tin(II)jodide ?

1. Sn​2​​I​2​​
2. Sn​2​​I
3. SnI​2​​
4. SnI

Wat weet je van deze les?

Welke binding hebben zouten?

Hoe stel je de verhoudingsformule van een zout op

Verschil tussen samengesteld ion en enkelvoudig

Opgaven  blz 134

Opgvaen 3, 4, 10 en 11 

5.2 Zouten in water

Hoe lossen zouten op in water?

Welke zouten lossen wel en welke lossen niet op?

Oplossen van een zout in water

• Ontstaan ion-dipoolbindingen tussen het ion en een watermolecuul
• Omringen van ionen door watermoleculen: Hydratatie 
  
• Niet elk zout is goed oplosbaar: Soms is de ionbinding te sterk
• Binas tabel 45A

Oplossen van een zout in water

• Binas tabel 45A:
• g: goed oplosbaar (vb: NaNO₃)
• m: matig oplosbaar (vb: MgSO₃)
• s: slecht oplosbaar (vb: CaCO₃)
• r: reageert in water (vb: CaO)

Hoe lost het zout HgCl op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Hoe lost het zout HgCl op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Hoe lost het zout Fe2O3 op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Hoe lost het zout lood(II)hydroxide op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Oplosvergelijking van een zout

• Water komt niet voor in de vergelijking: het reageert niet mee.
• NaCl (s)-> Na⁺ (aq) + Cl^- (aq) 
• Algemene vorm: Zout -> ionen
• Elk ion in het zout wordt afzonderlijk gehydrateerd
• CuCl₂ (s) -> Cu²⁺ (aq) + 2 Cl^- (aq) 

Geef de oplosvergelijking van het zout ZnBr2

Oplosvergelijking van een zout

• ZnBr₂ bestaat uit Zn²⁺ en 2 Br^-
• Oplosvergelijking: ZnBr₂ -> Zn²⁺ + 2 Br^-

Indampvergelijking van een zout

• Als je een zoutoplossing verwarmt, verdampt het water.
• Negatieve en positieve ionen vormen weer een ionrooster.
• Het zout blijft achter.
• Indampvergelijking: ionen -> zout
• Zn²⁺(aq) + SO₄^2- (aq) -> ZnSO_{4 (S)}
  

Geef de indampvergelijking van een ammoniumchlorideoplossing

Oplosbaarheid van een zout

• Geeft hoeveelheid stof aan die kan oplossen in een oplosmiddel bij bepaalde temperatuur.
• Als maximale hoeveelheid zout is opgelost: verzadigd
• Niet het geval? Onverzadigd

De oplosbaarheid van BaCl2 is 1,78 mol/L water. Ik doe 400 g BaCl2 in een liter water. Bereken of deze oplossing verzadigd of onverzadigd is.