Spelling BLOK 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Weglatingsstreepje

en Tussenletters bij samenstellingen

Weglatingsstreepje

Als je een deel van een woord weglaat, mag dat met een weglatingsstreepje.

Let op: 

- als je het eind van het woord weglaat, komt het streepje bij het eerste woord aan het eind, bijv. in- en uitvoer.

- als je het begin van het woord weglaat, komt het streepje aan het begin van het tweede woord, bijv. damesjassen en -jurken.

- laat je een heel woord weg, dan gebruik je geen streepje.

Kies de juiste vorm
Landbouw en Tuinbouw

1. Land- en Tuinbouw
2. Land en tuin- bouw
3. Landbouw en Tuinbouw
4. Land en- tuinbouw

Kies de juiste vorm
Dorpsstraten en dorpspleinen

1. -Straten en dorpspleinen
2. Dorpsstraten en -pleinen
3. Straten en dorpspleinen
4. Dorpsstraten en pleinen

Kies de juiste vorm
Harde broodjes en zachte broodjes

1. Harde en zachte broodjes
2. Broodjes -Zacht en hard
3. Harde- en zachte broodjes
4. Harde Broodjes en zachte -

Tussenletter -s-

De tussenletter -s schrijf je:

De tussenletter -s- kun je meestal horen.

Begint het tweede woord ook met een s- of s-klank, vervang dan het tweede woord om de tussenletter -s- te horen.

Bijvoorbeeld:

meningsverschil - varkensstal / varkensvlees

Tussenletters -en-

• Als het eerste woord een zn is en alleen een meervoud heeft op -en, gebruik je -en- als tussenletters.
• Bananendoos
• Schoenenwinkel
• Kippensoep

Tussenletters -e-

• Als het eerste woord een versterkende betekenis heeft, gebruik je ook -e- als tussenletters.
• apetrots
• reuzesterk

• Als het eerste woord géén zelfstandig naamwoord is, gebruik je ook -e- als tussenletters:
• lachebek, want lach is hier een vorm van het werkwoord lachen. 

Acht uitzonderingen

Sommige woorden houden een -e als tussenletter,

hoewel ze als je de hoofdregel zou volgen -en zouden moeten krijgen.

1. Meervoud op -s

Het eerste deel heeft alleen een meervoud op –s.

horloge – horloges

horlogemaker

2. Meervoud op –s en -en

Het eerste deel heeft twee meervouden,
op –s en op –en 

groente – groenten + groentes

groentesoep

3. Unieke persoon of zaak

Woorden die verwijzen naar een unieke persoon of zaak:

zonnestraal

maneschijn

Koninginnedag

Tip: er is er maar 1 van!

4. Versterking 

In bijvoeglijke naamwoorden waarvan het eerste deel alleen maar wordt gebruikt als versterking van het bijvoeglijke tweede deel: 

Hoe trots? apetrots

boordevol

reuzeleuk

beregoed

5. Geen meervoud

Het eerste deel van het woord is een zelfstandig naamwoord zonder meervoud:

rijstepap

roggebrood

6. Bijvoeglijk naamwoord

Het eerste deel van het woord is een bijvoeglijk naamwoord:

hogeschool

blindedarm

Let op: dier + plant

Woorden van het type ‘dier+plant’ vallen onder de hoofdregel en krijgen een tussen-n:

eendenkroos

rattenkruid

paardenbloem

7. Werkwoord

Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord,
maar een werkwoord. 

brekebeen

spinnewiel