0. Introductieles 4a 23-24

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Geschiedenis

4A

2023-24

Programma

Introductie

• Voorstellen en huisregels
• Even terug naar de basis: Wat is geschiedenis ook alweer?
  
• Eindexamen, syllabus, PTA en methode
  
• Studiewijzer en geschiedenisles

Wat is geschiedenis?

• Uitleg leerdoelen 1, 2, 4, 5 en 6.
• Aan de slag met 7 t/m 9.
• Afsluiting

Leerdoelen

• Je weet wie ik ben en wat de huisregels zijn.
• Je weet wat het vak geschiedenis inhoudt.
• Je weet hoe het examen is opgebouwd.
  
• Je weet hoe het programma voor geschiedenis er het komende jaar uitziet.
  
• Je weet hoe je met de methode en studiewijzer moet werken.

Voorstellen

Meneer Stadman (SDM)

Aanwezig: di, wo, do, vr

Contact: bericht via SOM

E-mail (bijlagen e.d.): [e-mail]

Huisregels

• Jassen, eten en drinken laten we buiten het lokaal (uitzondering: flesje water).
  
• Telefoon in telefoontas (volgorde leerlinglijst).
  
• Vraag of opmerking? Steek even je vinger op.
  
• We respecteren en houden rekening met elkaar.
  
• We houden onze taal en het lokaal netjes.
  
• We hebben een actieve werkhouding.
• We gaan in de pauze naar het toilet.

Wat is geschiedenis?

Wat is geschiedenis?

• Geschiedenis houdt zich bezig met het   bestuderen van gebeurtenissen met tijd     als uitgangspunt. 
• Hierbij onderzoeken we bronnen uit het  menselijk verleden.
  
• Het doel is om meer te weten te komen over zaken die in het verleden gebeurd zijn.

Eindexamen geschiedenis

Examencijfer bestaat uit twee delen:

• Schoolexamen (SE): Vastgesteld door Van der Capellen sg.

       In 5A 1 SE in blok 4. Andere SE’s worden afgenomen in 6A.

• Centraal Schriftelijk Examen (CSE): Vastgesteld door overheid.
  

      In heel Nederland centraal afgenomen in mei in examenjaar.

Wat wordt getoetst in het CE?

• Kennen: perioden en tijdvakken uitgewerkt in tien tijdvakken en 5 historische perioden, 49 kenmerkende aspecten en 4 historische contexten.
• Kunnen: historisch denken en redeneren uitgewerkt in 19 historische vaardigheden.

Syllabus, PTA en methode

• Syllabus: Door overheid vastgesteld. Op basis daarvan wordt het CSE gemaakt.

       https://www.examenblad.nl/2025/vwo/vakken/maatschappijvakken/geschiedenis-vwo

• PTA: Door school vastgesteld programma.
• Methode: Feniks (oriëntatiekennis tijdvakken, kenmerkende aspecten en historische contexten). 
• Samengevat of Samenvatting: Hulpmiddel om je SE’s en CSE te halen (optioneel).

PTA 4A 23-24

Opmerkingen 4a:

- Toetsduur: tussentoets VC411 45 min., overige toetsen 60 min.

- Te behandelen stof blok 1: Wat is geschiedenis?, H1 en H2 (t/m 2.4)

- Te behandelen stof blok 2: H2 (2.5), H3 en H4

- Te behandelen stof blok 3: H5 en thema 1 

- Te behandelen stof blok 4: H6 en thema 2

Hoe ziet de geschiedenisles er dit jaar in grote lijnen uit?

Studiewijzer op papier

• Weektaak > doorstrepen wanneer klaar. Je werkt zelfstandig aan je weektaak, corrigeert antwoorden en stelt vragen wanneer je ergens niet uitkomt.
• Presentaties, antwoordenboeken, de studiewijzer, aanvullende opdrachten en overige leermiddelen komen in SOM.

In de les:

• Uitleg a.d.h.v. presentatie en methode
• Extra activerende oefeningen, schema’s, etc.
• Samenwerkingsopdrachten
• Zelfstandig werken aan weektaak

Leerdoelen introductie

• Je weet wie ik ben en wat de huisregels zijn.
• Je weet wat het vak geschiedenis inhoudt.
• Je weet hoe het examen is opgebouwd.
  
• Je weet hoe het programma voor geschiedenis er het komende jaar uitziet.
  
• Je weet hoe je met de methode en studiewijzer moet werken.

Leerdoelen Wat is geschiedenis?

1) Ik kan het verschil tussen het verleden en de geschiedenis uitleggen.

2) Ik kan uitleggen waarom geschiedenis een interpretatieve wetenschap is.

3) Ik kan bronnen beoordelen op betrouwbaarheid WEEKTAAK. 

4) Ik kan objectiviteit en subjectiviteit onderscheiden. 

5) Ik kan structuur aanbrengen in de tijd en daarbij gebruikmaken van eeuwen en jaartallen. 

6) Ik kan uitleggen dat elke ordening van tijd een interpretatie is.

7) Ik kan de namen en de jaartallen van de vijf historische periodes en de tien tijdvakken noemen en ze 

gebruiken als referentiekader om gebeurtenissen chronologisch te ordenen. 

8) Ik kan met voorbeelden uitleggen wat wordt bedoeld met gebeurtenissen, ontwikkelingen, verschijnselen en 

kenmerkende aspecten. 

9) Ik kan uitleggen waarom geschiedenis relevant is voor mij en voor de samenleving.

Verleden of geschiedenis?

• Geschiedenis houdt zich bezig met het   bestuderen van gebeurtenissen met tijd als uitgangspunt. 
• Hierbij onderzoeken we bronnen uit het  menselijk verleden.
  
• Het doel is om meer te weten te komen over zaken die in het verleden gebeurd zijn.

Het verleden en geschiedenis zijn dus niet hetzelfde.

Historici komen o.b.v. verschillende onderzoeksvragen en bronnen tot verschillende verbanden en verhalen. (interpretatieve wetenschap!)

Objectiviteit en subjectiviteit

"Meneer Stadman woont in Hasselt."

"Meneer Stadman is een waardeloze vent."

Objectiviteit = neutraal of onpartijdig

Subjectiviteit = gekleurd of partijdig 

Hulpvragen:

- Wat is er te zien?

- Door wie is het gemaakt? 

- Wat is het doel van de bron?

De jaartelling, eeuwen en jaren

Bij welke eeuw hoort het jaar...

a) 708

b) 1546

c) 2316 v.Chr.

d) De negentiende eeuw duurde van .... tot .... .

e) De zesde eeuw voor Christus duurde van .... tot .... .

We gebruiken de christelijke jaartelling, maar er zijn ook andere jaartellingen.

NB. Elke ordening van tijd is dus een interpretatie.

Aan de slag!  

Lees p8

Opdrachten:

1) Vul het lege tijdvakkenschema in.

2) Noem een voorbeeld van een gebeurtenis, een verschijnsel en een ontwikkeling.

3) Noem drie redenen waarom geschiedenis relevant is voor jou en de samenleving.

Klaar?

Begin met de weektaak.

Aan de slag! 

1) x

2) Bijvoorbeeld:

• een Mesopotamische boer bewerkt het land in 5143 v. Chr. (gebeurtenis)
• landbouw (verschijnsel)
• de neolithische revolutie

3) 

• Je leert om na te denken over hoe we met bepaalde onderwerpen om moeten gaan.
• Je leert waarom de wereld om je heen is geworden zoals die is.
• Je leert zaken van verschillende kanten te bekijken.
• Je leert nadenken over moraal.

Leerdoelen Wat is geschiedenis?

1) Ik kan het verschil tussen het verleden en de geschiedenis uitleggen.

2) Ik kan uitleggen waarom geschiedenis een interpretatieve wetenschap is.

3) Ik kan bronnen beoordelen op betrouwbaarheid WEEKTAAK. 

4) Ik kan objectiviteit en subjectiviteit onderscheiden. 

5) Ik kan structuur aanbrengen in de tijd en daarbij gebruikmaken van eeuwen en jaartallen. 

6) Ik kan uitleggen dat elke ordening van tijd een interpretatie is.

7) Ik kan de namen en de jaartallen van de vijf historische periodes en de tien tijdvakken noemen en ze 

gebruiken als referentiekader om gebeurtenissen chronologisch te ordenen. 

8) Ik kan met voorbeelden uitleggen wat wordt bedoeld met gebeurtenissen, ontwikkelingen, verschijnselen en 

kenmerkende aspecten. 

9) Ik kan uitleggen waarom geschiedenis relevant is voor mij en voor de samenleving.