Oefeningen X-gebonden

• Natuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Wat is de (theoretische) kansverdeling voor het geslacht bij nakomelingen?

1. 25% vrouw 75% man
2. 25% man 75% vrouw
3. 50% vrouw 50% man
4. onbepaald

In de praktijk:

1. worden er meer meisjes geboren
2. worden er meer jongens geboren
3. worden er evenveel meisjes als jongens geboren

De man bepaalt het geslacht.

De theoretische verdeling is 50%/50% 

Genen op het Y-chromsoom

Het Y-chromosoom bepaalt het geslacht 

Hier liggen unieke genen

Genen op het X-chromosoom

Hemofilie

Kleurenblindheid

Duchennes spierdystrofie

Bepaal het genotype van een vrouw dat een dochter heeft met hemofilie.

1. 
2. 
3. 
4. 

X-chromosomale overerving

Allelen op het X chromosoom erven anders over omdat een man maar 1 X chromosoom heeft.

Notatie: X_A en X_a 

Vrouw:  X_A X_A ; X_A X_a en X_aX_a

Man: X_A Y en X_aY

Wat merk je op in de stamboom ?

44 autosomen + 2 heterosomen

(XY = man) (vrouw = XX)

Walter heeft een erfelijke aandoening.
Zijn beide ouders hebben het allel voor deze ziekte ook, maar zijn gezond.
Van welk type overerving is deze ziekte een voorbeeld?

1. autosomale, dominante overerving
2. autosomale, recessieve overerving
3. geslachtsgebonden, dominante overerving
4. geslachtsgebonden, recessieve overerving

Koen heeft een erfelijke aandoening. De ziekte werd door de moeder doorgegeven. Bij moeders komt de ziekte bijna nooit tot uiting. Van welk soort overerving is deze ziekte een voorbeeld?

1. autosomaal, dominant
2. autosomaal recessief
3. geslachtsgebonden dominant
4. geslachtsgebonden, recessief

Hemofilie is een ziekte bij de mens, die veroorzaakt wordt door het recessieve allel van een gen op het X-chromosoom. In een bepaalde familie trad deze ziekte al in enkele generaties op. Wanneer in deze familie een vader lijder is aan hemofilie en zijn vrouw noch de ziekte heeft, noch de draagster is kan de ziekte optreden bij:

1. 50% van de dochters
2. Alle dochters
3. 50% van de zonen
4. Geen van de zonen