9.4 duurzaamheid en de mens

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

9.4 Duurzame ontwikkeling

Vwo 5

Doelen en begrippen

• Je beschrijft duurzame ontwikkeling
• Je beschrijft de rol van biobrandstoffen in de energietransitie.
• Je beschrijft hoe we onze voedselsystemen kunnen verduurzamen.
• Je legt maatregelen uit die bijdragen aan duurzaam gebruik van grondstoffen. 

milieuvervuiling, duurzame ontwikkeling, energietransitie, energieproductie, hernieuwbare energiebronnen, biobrandstoffen, energiebesparing, biologische landbouw, gesloten kringloop, overbevissing, recylen,microklimaat

Verstoringen

Balans tussen vraag en aanbod ecosysteemdiensten afgelopen eeuwen scheef.

Verstoringen door teveel vragen van de natuur. Bijvoorbeeld:

• vermesting, klimaatverandering, verdroging, verzuring, versnippering, vervuiling/verontreiniging, verspilling, verstoring en verwijdering.

Duurzaamheid

• het zorgen voor evenwicht tussen mens, milieu en economie om de aarde niet uit te putten. Voor nu, maar ook voor de komende generaties.

Duurzame ontwikkeling 

• vooruitgang gaat niet ten koste van mensen en natuur.
• bijv. Circulaire economie vs. Lineaire economie

energietransitie 

• Fossiele brandstoffen hebben negatieve gevolgen voor de wereld,  daarom is de energietransitie in gezet:
• hierbij wordt overgeschakeld naar duurzame energiebronnen 

Energietransitie

• De overstap naar duurzame bronnen noemen we de energietransitie. 
• Een transitie is een overgang, dus overgang naar andere energiebronnen.

Biobrandstoffen

Eerste generatie:

• Voedsel (koolzaad, suikerbieten) wordt gebruikt voor biobrandstof

Tweede generatie:

• Afvalstoffen worden gebruikt voor biobrandstof

Derde generatie:

• Algen of zeewier worden speciaal verbouwd voor biobrandstof 

Hernieuwbare energiebronnen

• raken niet op.

Voorbeelden van hernieuwbare energiebronnen

• Wind
• Water
• Zon

Biobrandstoffen (biodiesel of bioalcohol) 

• worden gemaakt van biomassa. Biomassa is de massa van organische stoffen of organismen.

drie groepen biobrandstoffen:

• 1e generatie, 2e generatie en 3e generatie biobrandstoffen, die elk op een verschillende manier geproduceerd worden.

Biobrandstoffen  - 1e generatie

Eerste generatie: brandstof gemaakt 

uit koolzaad/ suikerbieten.

Nadelen: 

• kost veel landbouwgrond,
• kost veel energie,
• hoog gebruik pesticiden

S10 Ep 9

Biobrandstoffen  - 2e generatie

Tweede generatie: biomassa (afval) -> biodiesel of bio-ethanol

E-10 benzine

• 90% bezine
• 10% bioethanol

In NL wordt 7% van de brandstof uit biobrandstoffen gehaald door frituurvet te importeren en hier biodiesel van te maken.

Biobrandstoffen

Bron 16

Duurzame voedselsystemen

Kringloop landbouw

• sluit de kringloop van stoffen N2, P, en Kaliumoxide
• gevolg hogere voedselproductie met lagere uitstoot stikstof

Bron 18

Huiswerk

Maken de opdrachten

• 9.4: 48, 49, 52, 56, 58, 65, 66
  
  

Biodiesel wordt geproduceerd uit oliehoudend afval of frituurvet.
Biodiesel hoort dus bij de:

1. 1e generatie
2. 2e generatie
3. 3e generatie

Je kan olifantsgras niet direct in de gasleiding stoppen. Het moet eerst anaeroob omgezet worden in:

1. CO
2. CO2
3. CH4
4. een mengsel van koolwaterstoffen