Grammatica - enkelvoudige/samengestelde zinnen, hoofd- en bijzin, voegwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Grammatica - enkelvoudige/samengestelde zinnen, hoofd- en bijzin, voegwoorden

Startopdracht

Pak pen en papier! 

1. Schrijf een zin op met één persoonsvorm. 

2. Schrijf een andere zin op met twee persoonsvormen. 

Periode 2 - 'Taalbeschouwing'

• Taal van de 17e eeuw t/m taal op internet 
• Grammatica
• Werkwoordspelling
• => Toets TEA2: 

           Leesvaardigheid 

• => Toets TEA3:  

           Werkwoordspelling 

           Grammatica: persoonsvorm, onderwerp, hoofd- en bijzinnen 

           Leestekens 

           Spelling: aaneenschrijven 

Afspraken in de les

• Zitten volgens plattegrond van de mentor
• Als ik praat, ben jij stil
• Geen kauwgom 
• Je neemt mee naar de les: 

      - Lesboek Talent deel A 

      - Laptop (opgeladen/met lader) en oortjes

      - Pen en papier (voor aantekeningen)

• Ik probeer het praten van mijzelf te beperken, maar dan moeten jullie wel daadwerkelijk aan de slag gaan

Aan het eind van deze les...

• weet je wat een enkelvoudige zin is
• weet je wat een samengestelde zin is
• kun je hoofd- en bijzinnen van elkaar onderscheiden
• weet je welke voegwoorden bij welke zinnen passen

Uitleg 

Enkelvoudige  en samengestelde zinnen

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

• Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm en één onderwerp.
• Een samengestelde zin is een samenstelling van twee of meerdere zinnen. 
• Een samengestelde zin heeft twee of meer persoonsvormen. 
  

• Startopdracht terugkoppeling! 

Samengestelde zin

• Ik vond de roman 'De jongen op de berg' mooi, omdat het geschreven is door de ogen van een kind. 
  
• Ik vond (pv) de roman 'De jongen op de berg' mooi, omdat het geschreven is (pv) door de ogen van een kind. 
• Ik vond de roman 'De jongen op de berg' mooi, omdat het geschreven is door de ogen van een kind. 

Uitleg 

Hoofdzin en bijzin

Hoofdzin

• Onderwerp en pv staan naast elkaar:
• Hij koopt vanmiddag dat boek voor mij en ik zorg voor het eten. 

• Er kunnen geen woorden tussen het onderwerp en de pv
• Hij *niet koopt vanmiddag een boek.

 Tip: Hoofdzin is het belangrijkste deel van de informatie uit de samengestelde zin:

Als het niet regent, koopt hij vanmiddag een boek voor mij. 

Bijzinnen

• Tussen ow en pv kunnen andere zinsdelen staan:
• Als hij vanmiddag dat boek voor mij koopt, zorg ik voor het eten. 
• Pv vaak achteraan in de zin
• bijzin is 'niet af'
• Als het niet regent, (zin is niet af, je weet dat er nog info volgt => dus het is een bijzin)

Samengestelde zin

Let op: er is altijd minimaal één hoofdzin! 

• Twee hoofdzinnen (nevenschikkend)
• Een hoofd- en een bijzin (onderschikkend)
• Een hoofd- en twee bijzinnen, etc. (onderschikkend)
• Bevat vaak komma (bv. tussen twee pv's)

Wisbordje

Schrijf een zin met: 

• twee hoofdzinnen
• eerst een hoofdzin en dan een bijzin 
• eerst een bijzin en dan een hoofdzin

Uitleg 

Voegwoorden

Voegwoorden bij hoofdzinnen: dus, en, maar, want

(nevenschikkende voegwoorden)

• Hij koopt vanmiddag dat boek voor mij en ik zorg voor het eten. 
• Ze vliegen vandaag naar Malaga, maar het is daar nu best koud. 

  

Voegwoorden die bijzinnen inleiden: wanneer, hoewel, omdat, zodat, toen, als,...

(onderschikkende voegwoorden)

Als het niet regent, ...

Hoewel het laat is, ...

Omdat je het boek zo leuk vindt,...

Zelfstandig werken/huiswerk

Maandag 30 oktober

Maken: paragraaf 2.7, opdr. 1b, 3ad, 4a, 5ab, 7abcd, 8a, 9a en 10

Leren: - enkelvoudige en samengestelde zinnen

              - hoofd- en bijzinnen

              - voegwoorden