welvaart en cultuur

Tijdvak 5 Ontdekkers en hervormers

De Republiek in de Gouden eeuw (H3)
Laat zien dat je het goed hebt
1 / 13
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 13 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Tijdvak 5 Ontdekkers en hervormers

De Republiek in de Gouden eeuw (H3)
Laat zien dat je het goed hebt

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoel

Ik kan uitleggen hoe de cultuur in de Republiek wezenlijk (zichtbaar) verschilde van de heersende culturen in de omringende landen

Slide 2 - Tekstslide

Cultuur (definitie)
Alles wat mensen:
denken (geloven) - Bijbel, Cats, Vondel
doen - besturen, wonen, straffen
maken - schilderijen, bouwkunst

Slide 3 - Tekstslide

leidende cultuurdragers

Republiek - burgers

Omringende landen - adel en geestelijkheid

onderwerpen ?

Slide 4 - Tekstslide

adel: adellijke portretten
geestelijkheid: heiligen

Slide 5 - Tekstslide

Jan Steen

Slide 6 - Tekstslide

De nachtwacht

Slide 7 - Tekstslide


Nederlandse schilders

Rembrandt van Rijn 
Frans Hals 
Johannes Vermeer 
Jan Steen 
Judith Leyster

Thema's

Dagelijkse leven
stillevens
kerkinterieuren

Geen!!
heiligen - bijbeltaferelen
geen nadruk op uiterlijke status

Slide 8 - Tekstslide

Jacob Cats

Al draeght den aep een gouden ringh, soo is het doch een leelick dingh.

Wat staat er - (culturele) betekenis 











Slide 9 - Tekstslide

Het Stockske van Joan van Oldenbarnevelt, 

Vader des Vaderlants 
Myn wensch behoede u onverrot 
O STOCK en stut, die, geen' verrader, 
Maer 's vrydoms stut en Hollants Vader 
Gestut hebt op dat wreet schavot;  
Toen hy voor 't bloedigh zwaert most knielen, 
Veroordeelt, als een Seneka, 
Door Neroos haet en ongena, 
Tot droefenis der braefste zielen.  
Ghy zult noch, jaeren achter een, 
Den uitgangk van dien Helt getuigen, 
En hoe Gewelt het Recht dorf buigen, 
Tot smaet der onderdruckte steên.  
Hoe dickwyl streckt ghy onder 't stappen 
Naer 't hof der Staeten stadigh aen 
Hem voor een derden voet in 't gaen 
En klimmen, op de hooge trappen:  

Als hy, belast van ouderdom  
Papier en schriften, overleende,  
En onder 't lastigh lantspack steende!  
Wie ging, zoo krom gebuckt, noit krom!   
Ghy ruste van uw trouwe plichten,  
Na 'et rusten van dien ouden stock,  
Geknot door 's bloetraets bittren wrock:  
Nu stut en styft ghy noch myn dichten.   

Joost van den Vondel (1587 – 1679)

Slide 10 - Tekstslide

Opdracht:
Pronken mocht eigenlijk niet - het Calvinisme veronderstelt bescheidenheid in de ogen van God (Jezus was tenslotte een ook een arm en bescheiden man) 

Hoe kon men toch stiekem pronken? - Zoek op in je boek

Slide 11 - Tekstslide

Hoe liet men in Nederland zien dat men het goed had.
Classicistische gebouwen (paleis op de Dam)
Grachtenpanden
Buitenhuizen
Schilderkunst (iedereen had wel een werkje- sommigen hadden dure werken)
Reinheid (kijk mijn huis eens netjes zijn)

Slide 12 - Tekstslide

Jacob Cats - vervolg (aanvullend)
Een ander heeft altijt de schult. Geen mensch en siet z'n eigen bult. 
 
Als apen hooghe klimme willen, Dan siet men eerst haer naeckte billen. 
 
Als de wijn gaet in den man,  
Leyt de wijsheyt in de kan. 
 
https://citaten.net/zoeken/citaten_van-jacob_cats.html

Of probeer te begrijpen waar het werk van Vondel over gaat: Hoe wordt Johan van Oldenbarneveld en prins Maurits beschreven.

Slide 13 - Tekstslide