Samenvatting thema 1

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Goedemiddag!

Pak je IPad en ga naar LessonUp.

Vandaag gaan we alle paragrafen van thema 1 kort behandelen, zodat je een duidelijk beeld krijgt van wat er van je wordt verwacht op de toets. 

Programma van deze dag

1. Mededelingen en korte terugblik op de vorige les.
2. Herhaling en oefening alle paragrafen.
3. Uitdelen oefenmateriaal.
4. Afsluiting/vooruitblik prakticum

Mededelingen 

1. PO ijsverkoper verplaatst naar volgende week (zie SOM)
2.  Toets verplaatsen naar donderdag 22 december?
   

Vorige les

• Transport door membranen: passief en actief transport
• Oefenpracticum micropipet ging goed
• Gebruik je IPad alleen voor de les! 

Is dit een vorm van passief of actief transport

1. passief
2. actief

Diffusie in een cel, wanneer een stof door het celmembraan heen kan

Osmose in een cel, wanneer een stof niet door het celmembraan heen kan.

Kun je door middel van passief transport een stof van een plek met een lage concentratie overbrengen naar een plek met een hoge concentratie van deze stof? Waarom wel of waarom niet?

Concentratieverval

Als je een automatisch verlopend proces wilt tegenwerken, dan kost dit energie. Zo ook als je tegen het concentratieverval in een stof van een plek met een lage concentratie naar een plek met een hoge concentratie wilt brengen. 

1.1: Wat is biologie?

• levensloop/levenscyclus: wat is het verschil?
•  Organisatieniveaus in de biologie: welke zijn er en wat zijn emergente eigenschappen?

Heb jij een levensloop of een levenscyclus? Leg uit.

1.2: organen, weefsels en cellen

• Je hebt orgaanstelsels die bestaan uit verschillende organen met een bepaald doel. Voorbeeld: verteringsstelsel
• Organen zijn opgebouwd uit verschillende weefsels
• Weefsels zijn groepen cellen met een zelfde vorm en functie
• Tussen vorm en functie zijn verbanden te zien, dit kan op verschillende organisatieniveaus zichtbaar zijn.
• Mensen halen inspiratie uit de natuur voor het 
• ontwerpen van voorwerpen. Dit heet biomimicry. 

Een mol heeft qua vorm een gestroomlijnd lichaam. Wat is de functie hiervan?

1.3: plantaardige en dierlijk cellen

• Alle levende organismen bestaan uit cellen 
• Planten hebben een celwand en plastiden, zoals bladgroenkorrels
• Cellen kun je bekijken onder een microscoop, je hebt lichtmicroscopen en elektronenmicroscopen (TEM en SEM)
• Met een microscoop kun je cellen optisch enkele tot duizenden keren vergroten.

Met welk soort microscoop is dit beeld gemaakt?

1. Lichtmicroscoop
2. TEM
3. SEM
4. Telescoop

1.4: celorganellen

• Cellen bevatten organellen, deze hebben geen vaste plaats in de cel en hebben interactie met elkaar
• Cellen hebben een celkern, een ruw en glad ER, ribosomen, een golgisysteem, lysosomen, mitochondriën en planten hebben ook nog bladgroenkorrels

Je moet de functies van deze organellen 

kennen en ze kunnen herkennen in de cel.

Welk organel zie je bij de rode pijl?

1. Ruw ER
2. Celkern
3. Golgisysteem
4. Lysosoom

1.5: Transport door membranen

• Stoffen zijn in cellen opgelost in water. Water is het oplosmiddel. 
• De hoeveelheid opgeloste stof in een hoeveelheid oplosmiddel is de concentratie. Deze wordt aangegeven in g/L of g/dm³ of als percentage van de totale oplossing (je gebruikt dan gewichtseenheden).
• De verplaatsing van een stof van een plek met hoge concentratie naar lage concentratie heet diffusie. Osmose is een bijzondere vorm van diffusie door een semipermeabel membraan.
• Je moet osmose bij planten en dieren goed kunnen begrijpen.

1.5: Transport door membranen

• Passief transport door membranen gaat met het concentratieverval mee. 
• Grote moleculen kunnen niet zomaar door het membraan, ze worden geholpen door porie-eiwitten en transporteiwitten
• Actief transport kan plaatsvinden tegen het concentratieverval in, hier is energie voor nodig dat wordt geleverd door het molecuul ATP.
• Endocytose en exocytose zijn vormen van actief transport met behulp van blaasjes die versmelten met een membraan.

Endocytose is:

1. Actief transport via een blaasje de cel in
2. Actief transport via een blaasje de cel uit
3. Passief transport via een blaasje de cel in
4. Passief transport via een blaasje de cel uit

1.6: natuurwetenschappelijk onderzoek

• Je kunt als bioloog een beschrijvend onderzoek, een hypothese-toetsend onderzoek of een ontwerpend onderzoek uitvoeren.
•  Een natuurwetenschappelijk onderzoek bestaat uit verschillende fasen
• Als je een experiment wilt uitvoeren maak je van tevoren een werkplan. Na afloop presenteer je je bevindingen in een verslag.

Volgende week

PO ijsverkoper

Uiterlijk maandag zet ik het proefvoorschrift, het beoordelingsformulier en een handleiding hoe je een verslag schrijft op teams.

Tips voor de toets

Begin op tijd met leren, zodat je niet teveel in 1 keer hoeft te doen. Kijk in de samenvatting wat je beheerst en wat je nog extra moet oefenen.

Kom je er niet uit? Je kunt mij vragen stellen via teams.

Zorg dat je in de klas van LessonUp zit, hierin deel ik alle lessen. 

De code is: uoimm