Differentiëren

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 4

Differentiëren

Wat gaan wij vandaag doen?

• Doornemen planning gesprekken en lessen
• Succescriteria 1
• Succescriteria 2
• Succescriteria 3
• Ontwerp maken les 1

Overlegmomenten

Lessen

Datum	To do
21-03-2024	Lesplan ontwerpen
4-04-2024	Evalueren Lesplan aanpassen
11-04-2024	Evalueren
19-04-2024	Evalueren
26-04-2024	Feedback DLP1
16-05-2024	Feedback DLP2

Datum	To Do
15-03-2024 12.15-12.45	Zilla uitleg klas
22-03-2024	Ontwerp
28-03-2024	Ontwerp
05-04-2024	Ontwerp
12-04-2024	Ontwerp

Succescriterium 1

Docenten weten wat differentiëren inhoudt en welke vraag hier ligt vanuit de student.

• Hoe hou je in een klas rekening met individuele leerbehoeften? 
• Hoe zorg je ervoor dat de zwakke leerlingen voldoende aan bod komen en de vaardige leerlingen voldoende uitgedaagd worden? 
• Hoe arrangeer je het lesmateriaal dusdanig dat iedereen actief en zinvol bezig is tijdens de les? 

Differentiëren binnen onderwijs is het doelgericht aanbrengen van verschillen in 

instructie, 

leertijd of 

leerinhoud 

binnen een groep leerlingen of studenten. 

Het doel daarvan is een zo groot mogelijk leereffect voor elke lerende. Iedereen leert immers op zijn of haar eigen niveau en tempo (Last, 2022).

Convergente differentiatie: 

Hier gelden dezelfde (minimum) leerdoelen voor alle studenten, met als doel het verminderen van verschillen in prestaties. De nadruk ligt op het verbeteren van de prestaties van zwakkere studenten, die meer tijd en ondersteuning krijgen om de minimumdoelen te behalen (Onderwijskennis, 2023).

Om goed te differentiëren is het belangrijk om de volgende valkuilen te vermijden;

- Differentiatie kan te sterk gericht zijn op alleen cognitieve ontwikkeling

- Differentiatie kan te veel de nadruk leggen op niveauverschillen in de klas.

- Differentiatie kan gebaseerd zijn op onderschatting van leerlingen en te weinig uitdaging bieden.

- Differentiatie kan te weinig aandacht hebben voor leren als een groepsactiviteit.

- Differentiatie kan kansenongelijkheid vergroten.

Succescriterium 2

Docenten weten welke manieren er zijn om differentiëren te integreren in het onderwijs.

Differentiëren op het gebied van inhoud, 

denk aan de moeilijkheidsgraad, verdieping of verrijking van de leerinhoud. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld verlengde instructietijd waarin je leerlingen of studenten met behoefte aan extra uitleg kan ondersteunen.

Je kan ook differentiëren op het gebied van vorm. Zo kan je variatie aanbrengen in de verwerking van leerinhoud door bijvoorbeeld verschillende werkvormen en leermiddelen in te zetten. Door daarbij ook keuzes te bieden bevorder je eveneens creativiteit en autonomie.

Differentiatie op het gebied van proces oftewel hoe het leerproces door lopen kan worden. 

Denk aan begeleide instructie of zelfstandig werken, online of fysiek leren, verschillende tempo’s, of de volgorde van leeractiviteiten. Zo ontstaan er meerdere leerroutes binnen jouw onderwijs.

Differentiëren in je benadering als docent denk aan de mate van sturing en ondersteuning, de hoeveelheid keuzevrijheid en of je convergent of divergent differentieert. 

Volgens Bolle et al., (2019) kan er tegemoet komen aan de verschillen, door in heterogene klas in groepjes samen te werken.

Het effectief differentiëren in het onderwijs, met name het bieden van meer tijd aan leerlingen die moeite hebben met het behalen van minimumdoelen, wordt als een van de beste recepten beschouwd. 

Mastery learning, directe instructie en pre-teaching worden genoemd als methoden om differentiatie te faciliteren, waarbij sommige leerlingen extra tijd en aandacht krijgen binnen een klassikale context, zonder volledige individualisering van het onderwijs (NRO, 2019).

Interne convergente differentiatie: een vorm van differentiatie waarbij binnen een klas of groep studenten ernaar gestreefd wordt dat alle studenten de minimumdoelen behalen. De nadruk ligt op het verbeteren van de prestaties van de zwakkere studenten door ervoor te zorgen dat zij meer tijd en ondersteuning krijgen voor het behalen van de minimumdoelen. Er wordt benadrukt op het belang van een grondige voorbereiding bij het ontwerpen van een gedifferentieerd lesontwerp

Succescriterium 3

Docenten weten welke vaardigheden zij nodig hebben om te kunnen differentiëren in de les.

Kennis over student

Kennis over waar je les over geeft

Vakdidactische kennis

Kennis over misconcepties

De voorwaardelijke kennis en vaardigheden voor interne convergente differentiatie in het primair onderwijs omvatten vakinhoudelijke kennis, overzicht van doorlopende leerlijnen, en een breed handelingsrepertoire. Ook zijn analytische vaardigheden, ICT-vaardigheden, coachingsvaardigheden, klassenmanagement, organisatievaardigheden, het vermogen om ruimte te geven en toch overzicht te behouden, het ontwerpen van opdrachten op verschillende niveaus, en het creëren van een veilige leeromgeving belangrijke competenties.

Hoe nu verder?

TO DO

1. 4x lesplan maken
2. Evaluatieplan maken
3. 4x lesplan uitvoeren
4. Evalueren
5. Nieuwe interventies of aanbevelingen