Les 1: hoofdstuk 2: Runderen

Hoofdstuk 3: Runderen
IBS 4: Boerderij

niveau 2
1 / 40
volgende
Slide 1: Tekstslide
DierverzorgingMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 40 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Hoofdstuk 3: Runderen
IBS 4: Boerderij

niveau 2

Slide 1 - Tekstslide

Heb jij al ervaring met/kennis van runderen?
Ja
Nee
Een beetje

Slide 2 - Poll

Leerdoelen
1. Je herkent en benoemt minimaal 15 verschillende runderrassen.
2. Je legt uit hoe de dagelijkse en periodieke verzorgende werkzaamheden van runderen uitgevoerd moeten worden.
3. Je kan een rund de juiste hoeveelheid voer en water geven.
4. Je kan beoordelen of het voer geschikt is voor runderen.
5. Je kan een rund op de juiste wijze met oog voor dierenwelzijn hanteren en fixeren.
6. Je kan verschillende huisvestingssystemen van runderen benoemen.
7. Je kan aangeven welke voor- en nadelen bij de huisvestingssystemen benoemen.
8. Je kan de specifieke huisvestingsbehoeften van runderen benoemen.
9. Je kan aangeven welke voor- en nadelen bij de huisvestingssystemen benoemen.

Slide 3 - Tekstslide

Een rund is een
A
herbivoor
B
omnivoor
C
carnivoor
D
schatje

Slide 4 - Quizvraag

1

Slide 5 - Video

00:35
Welk ras koe mest deze boer het meest af?
A
Blonde d'aquitaine
B
Aberdeen Angus
C
Belgisch blauwwitte
D
Belgische witblauwe

Slide 6 - Quizvraag

Wat kan een gebruikseis voor een vleeskoe zijn?
A
het dier heeft goede spieren
B
het dier is lief
C
het dier is waaks
D
het dier is ziek

Slide 7 - Quizvraag

Wat bedoelen we met een dubbeldoel ras?
A
een rund die geschikt is voor zowel vlees en recreatie
B
een rund die geschikt is voor zowel melk als recreatie
C
een rund die geschikt is voor zowel vlees als melk
D
een rund die geschikt is voor zowel vlees, melk als recreatie

Slide 8 - Quizvraag

Soorten runderen
Oerrund --> gefokt op specifieke productiekenmerken:

  • vleestypische runderen
  • melktypische runderen
  • dubbeldoel rassen 
  • Begrazing


Slide 9 - Tekstslide

Vleestypische runderen
  • Hereford
  • Blonde d'Aquitaine
  • Limousin
  • Piemontese
  • Belgische witblauwe

Slide 10 - Tekstslide

Melktypische runderen
  • Brown swiss (oorspronkelijk dubbeldoel ras) 
  • Holstein friesian

Slide 11 - Tekstslide

Dubbel doel runderen
  • Brandrode rund
  • Dexter
  • Jersey (voornamelijk melk)
  • Lakenvelder
  • Blaarkop
  • MRIJ (Maas-Rijn-IJsselvee)

Slide 12 - Tekstslide

Natuurbeheer
  • Schotse Hooglander
  • Galloway (ook voor vlees) 

Slide 13 - Tekstslide

Voeding rund
De weg van het voedsel
 
  1. Het voedsel komt eerst in de pens, de grootste maag van de koe.
  2. Als de pens vol is komt het voedsel in kleine stukjes terug in de mond, zodat de koe het kan herkauwen.
  3. Het herkauwde voedsel wordt verder verteerd in de netmaag.
  4. In de boekmaag wordt het vocht uit het voedsel gehaald.
  5. Als laatste wordt het voedsel in de lebmaag zò fijngemaakt, dat het in de darmen kan worden opgenomen.
  6. Via de darmen worden alle belangrijke voedingsstoffen in het bloed opgenomen en door het lichaam gevoerd. Deze voedingsstoffen komen ook in de uier, waar de melk wordt gevormd.

Slide 14 - Tekstslide

Soorten voer 
ruwvoer = voer met veel vezels
voedsel nodig dat grofvezelig is: vertering goed te laten verlopen:
- anders raakt de pens van streek (pensverzuring, lebmaagverdraaiing)
- bevat belangrijke voedingsstoffen 

krachtvoer = veel voedingsstoffen per kg voer




Slide 15 - Tekstslide

Slide 16 - Tekstslide

Waar let je op bij de
beoordeling (check) van een koe?

Slide 17 - Woordweb

Beoordeling koe
  • alertheid
  • glans en gladheid van de vacht
  • ontwikkeling
  • bevuiling
  • conditie
  • pens
  • huidbeschadigingen
  • zwellingen en pijn
  • (graas)gedrag
  • houding en beweging
  • productie en eventuele veranderingen

Slide 18 - Tekstslide

Dagelijkse verzorging
  • Voeren
  • Water geven
  • Exterieurverzorging (poetsen) / automatische koeborstel
  • Mesten
  • Monitoren
  • Melken (bij melkkoeien)
  • Aandacht geven
  • Weidegang geven indien dit op het bedrijf gewenst is

Slide 19 - Tekstslide

Noem een periodieke
verzorging van runderen.

Slide 20 - Woordweb

Periodieke verzorging
  • Stal volledig uitmesten en eventueel ontsmetten
  • Vaccineren
  • Ontwormen
  • Klauwen bekappen (2 tot 3 keer per jaar)
  • Scheren

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

Slide 23 - Video

Wat is geen reden om een koe te scheren?
A
tegen transpireren
B
om te zorgen dat ze minder snel ziek worden
C
omdat het er mooier uit ziet
D
om luizen en schurftmijt te voorkomen

Slide 24 - Quizvraag

Noem een huisvestingvorm
voor runderen.

Slide 25 - Woordweb

Huisvestingssystemen
  • Grasland
  • Ligboxenstal
  • Potstal
  • Grupstal
  • Hellingstal

Slide 26 - Tekstslide

Grasland
3 koeien hebben 1 hectare land nodig

beschutting nodig tegen de zon

geregeld omweiden:
- worminfecties tegen gaan (zoals leverbot)
- weiland kan herstellen


Slide 27 - Tekstslide

Hoe kun je leverbot voorkomen in je grasland?

Slide 28 - Open vraag

Wat is de meest gebruikte stal voor runderen in Nederland?
A
ligboxenstal
B
potstal
C
grupstal
D
hellingstal

Slide 29 - Quizvraag

Ligboxenstal
Meest gebruikte stal in Nederland.

Koeien lopen los in de stal.
Kunnen liggen in de 'ligbox' 
       --> bodem zaagsel of rubberen mat

Mest valt door een rooster in de mestput.

Slide 30 - Tekstslide

Potstal
Ouderwetse manier.

Koeien staan op stro, waar elke keer
nieuwe stro op wordt gegooid. 

1 of 2x per jaar uitgemest.


Slide 31 - Tekstslide

Grupstal
Zeer ouderwets, komt bijna niet meer voor.

Lijkt op een potstal, alleen hier staan koeien vast.

'grup' = mestgoot dat achter de koeien 
doorloopt en ontlasting en urine opvangt.


Slide 32 - Tekstslide

Hellingstal
= doorontwikkeling van de potstal

Weinig in Nederland. 

Stro wordt op het hoogste punt gelegd. 
De dieren lopen het stro door de stal heen. 
Mest belandt op het lage gedeelte, wordt eruit gehaald door een uitmestsysteem. 

Koeien liggen op het schuine gedeelte in het schone stro. 

Slide 33 - Tekstslide

Welke huisvestingsvorm voor runderen vind jij het beste?
Ligboxenstal
Potstal
Grupstal
Hellingstal

Slide 34 - Poll

Wat bedoelen we met BCS?

Slide 35 - Open vraag

Body Condition Score (BCS)
Hoe dik of dun is een koe?

Bekijken en betasten van het gebied:
- rond de staartwortel/koekoeksgaten
- de lendenen

De vet- en spierbedekking wordt beoordeeld.

Slide 36 - Tekstslide

Slide 37 - Tekstslide

Wat is lactatie?

Slide 38 - Open vraag

Lactatie & BCS
Lactatiegroepen indelen:
  • begin lactactie: 0 -100 dagen.                                                                                         De koe heeft vaak een hogere conditiescore.
  • tijdens lactatie: 101 - 200 dagen.                                                                                          De score loopt iets terug, omdat de koe veel melk produceert.
  • eind van lactatie: > 201 dagen.                                                                                       De conditiescore loopt iets op. De koe is dan langer drachtig en geeft minder melk.
  • droogstand

Slide 39 - Tekstslide

Aan de slag!
Hoofdstukvragen:
- hoofdstuk 2
- hoofdstuk 4
 
Leeractiviteiten:
- 2.4

joinmyquiz.com
rassenkennis rund: 5665 2749
doelen runder en schapen rassen: 6294 4205


Slide 40 - Tekstslide