5.3: variatie in genotypen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Erfelijkheid en evolutie

Wat gaan we vandaag doen?

Even herhalen (5 min.)

Huiswerk nakijken werkboek (5 min.)

Uitleg basisstof 5.3 (10 min.)

Huiswerk maken (20 min)

Serie aflevering 3 kijken (10 minuten)

Hoeveel chromosomenparen heeft een mens?

Het genotype van iemand ontstaat

1. bij de geboorte
2. bij de bevruchting
3. tijdens het leven
4. in de eicel

Hoeveel chromosomen hebben wij?

1. 22
2. 23
3. 44
4. 46

Hoe veel chromosomen heb jij van de vader gekregen?

1. 1
2. 2
3. 23
4. 46

In tekening 1 van afbeelding 1 is een jong van een Maleise tapir getekend. In tekening 2 is hetzelfde dier twee jaar later getekend.

Het jonge dier heeft hetzelfde fenotype als het volwassen dier.

1. juist
2. onjuist

In tekening 1 van afbeelding 1 is een jong van een Maleise tapir getekend. In tekening 2 is hetzelfde dier twee jaar later getekend.

Het jonge dier heeft hetzelfde genotype als het volwassen dier.

1. juist
2. onjuist

Bacteriën planten zich meestal niet geslachtelijk voort, maar door deling.
Bacteriën die uit één ouder ontstaan door deling, hebben hetzelfde genotype.

1. juist
2. onjuist

Werkboek nakijken

Blz. 116, opdracht 2

Blz. 117, opdracht 4

Lesdoelen

-Ik kan omschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

-Ik kan omschrijven wat een mutatie is.

Gelijke en 

ongelijke genen

DNA-verwantschapstest

Hiermee kun je onderzoeken 

wie de vader of moeder is

1 gen komt van de moeder

1 gen komt van de vader

Geslachtelijke voortplanting  

Hierdoor hebben broers en zussen verschillende genotypen

Welk gen terechtkomt in een geslachtscel, hangt af van het toeval.

 Variatie in genotype

Mutatie

- Foutje/ beschadiging celdeling

- Plotselinge verandering: mutatie  (gemuteerd

 = veranderd)

Organisme waar je mutatie ziet is een mutant. 

Bv albino (geen pigment)        

Door mutatie ontstaat variatie in genotypen

Stoffen die een mutatie kunnen veroorzaken worden mutageen genoemd

Foutjes in de celdeling door mutagene invloeden

Door straling en

chemische stoffen

Kanker

Mutaties in de genen die de celdeling regelen, daardoor deelt de cel zich vaak en ontstaat er een gezwel (tumor). We spreken van kanker als de cellen zich snel delen.

Uitzaaiing (metastase)

Via het bloed komen kankercellen uit het gezwel op andere plaatsen in het lichaam terecht.

Aan het (huis) werk

Lees blz. 122 t/m 124

Maak basisstof 5.3 opdracht 1,2,3,9,10