Eerste les + 1.1 Van vorstendommen tot kolonie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Geschiedenis

Geschiedenis 3M

Welkom! 

Programma 

• PTA: VT's (overgang) + ET's (telt mee voor schoolexamen 4M) 
• Studieplanner P1
• Herkansing: einde jaar, 1 toets PTA

Alles is terug te vinden in de ELO op Magister.
Gedeelde documenten > 3M Geschiedenis 

Overzicht van onderwerpen

Periode 1 - H1

Nederland en Indonesië

Periode 2 - H5

De Koude Oorlog

Periode 3 - H6

Het Israëlisch-Palestijnse conflict 

Periode 4 - H4

Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit

Inloggen methode Memo Online 

Inloggen: Magister > ELO > leermiddelen > ges Memo Max

Neem altijd je boeken mee en evt. een schrift voor aantekeningen. 

Klassencode
3M.GSS1:   750829

3M.GSS2:   836727

H1: Nederland en Indonesië

§1.1 van vorstendommen tot kolonie   

A: de Indische eilanden vóór 1600

Leerdoelen §1.1

A: Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

B: Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië.

C:  Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

Begrippen:

Handelsmonopolie

Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

Begrippen:

Indirect bestuur

Gouverneur-generaal

Pacificatie

Koninklijk Nederlands-Indisch leger (KNIL)

Modern imperialisme

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Leerdoel:

Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders 

• 50x zo groot als NL
• Voor 1600 geen eenheid!
• jagers-verzamelaars, maar ook grote landbouwsamenlevingen

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Vanaf 2e eeuw handel met Aziatische landen. Hierdoor meerdere culturele invloeden: 

• Schrift uit India
• Chinese munten bij handel
• Boeddhisme en hindoeïsme
  --> tempels
• Vanaf 16e eeuw Islam belangrijkste godsdienst

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

A

De Indische eilanden vóór 1600

Koninkrijk Soenda (op Java):

• Handelden met andere eilanden via hun havensteden zoals Jakarta en Bantam
• 1579: veroverd door de Islamieten: stichting sultanaat Bantam (sultan = islamitisch heerser)

Atjeh:

• 1520: Islamitisch sultanaat
• Belangrijke schakel in handel tussen eilanden en vaste land
• Handel in specerijen --> Atjeh werd rijk
• Tempels, paleizen, sterke oorlogsvloot

H1: Nederland en Indonesië

§1.1 van vorstendommen tot kolonie   

B: De VOC in Oost-Indië

Leerdoelen §1.1

A: Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

B: Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië.

C:  Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië

• Einde 16e eeuw (rond 1590); Portugezen dreven handel via zee in specerijen -> veel winst. 
• NL wilde ook een route vinden naar Azië.
  Dit lukte in 1596.

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

• 1602: oprichting Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC).
   
• Doel: concurrentie voorkomen. De VOC kreeg het handelsmonopolie. Alleen schepen van de VOC mochten handel voeren.
• Handelsposten op Java, India, China, Japan. Belangrijkste: Batavia op Java
• Fort, haven, pakhuizen, woningen VOC-bestuurders en soldaten

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

B

De VOC in Oost-Indië

De VOC:
 had bevoegdheden in Oost-Indië die normaal alleen een staat heeft:
 

• oorlog voeren 
  --> om handelspost te stichten
  --> gunstige handelsafspraken afdwingen
• volkeren met geweld dwingen tot samenwerking (Genocide van Banda - 1621)
• bestuurders aanstellen

www.ad.nl

H1: Nederland en Indonesië

§1.1 van vorstendommen tot kolonie   

C: De kolonie Nederlands-Indië

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde

• 1798: VOC gaat failliet.  --> NL'se staat neemt alle bezittingen over.
   
• De gebieden van Oost-Indië wordt een kolonie: Nederlands Indië

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

vanaf 1800: Modern imperialisme:
Het idee bij Europese landen in de 19e eeuw dat zij zoveel mogelijk land moesten veroveren om zo een groot rijk op te bouwen.

Drie oorzaken:

• Grondstoffen voor de industrie
• Aanzien
• Europeanen voelden zich het beste. Vonden dat ze recht hadden om andere volken te overheersen

-->   Dit wilde NL ook

Kan jij deze spotprent uitleggen?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Nederland richt het Koninklijke Nederlands-Indisch Leger (KNIL) op.
Doel: alle eilanden veroveren.

Officieren waren Nederlanders, soldaten waren inheemse bewoners.

1873-1904: Atjeh-oorlog

Nederland noemde veroveren pacificatie: brengen van vrede

Zag de inheemse bevolking dit ook zo?

§1.1

Van vorstendommen tot kolonie

BASIS

C

De kolonie Nederlands-Indië

Indirect bestuur op NL-Indië

Gouverneur-generaal

Residenten

Regenten

Dorpshoofden

Rond 1850: 175 Nederlandse ambtenaren
regeren over 13 miljoen inwoners Java. 

Leerdoelen §1.1

A: Je kunt culturele, economische, politieke en sociale kenmerken noemen van de Indische eilanden vóór de komst van de Nederlanders.

B: Je kunt beschrijven hoe de VOC handeldreef in Oost-Indië.

C:  Je kunt uitleggen waarom en hoe Nederland zijn macht over Oost-Indië uitbreidde.

Steen met schrift uit het koninkrijk Sriwijaya (eind 7e tot 13e eeuw) op het Indische eiland Sumatra

Wat over de bron is waar?

1. Het eiland Sumatra had schrift, wat wijst op een ontwikkelde samenleving
2. Het koninkrijk Sriwijaya was waarschijnlijk het enige Indische rijk met schrift
3. Deze bron is waarschijnlijk geschreven door Nederlandse handelaren
4. Deze bron komt uit een samenleving van jagers en verzamelaars

Hieronder staan vier feiten over het Indische rijk Modjohit. Geef bij elk kenmerk aan of het een cultureel of een economisch kenmerk is, of geen van beide.

Cultureel

Economisch

Geen van beide

Modjohit beheerste veel handelsroutes

Modjohit had een koning 

Modjohit ontstond rond 1300 op Java 

Modjohit was hindoe-boeddhistisch 

Welk recht kon de VOC gebruiken om de bevolking op de Indische eilanden tot samenwerking te dwingen?

1. Het recht om een handelsmonopolie op te richten
2. Het recht om een handelsroute naar Azië te vinden
3. Het recht om handelsposten te vestigen
4. Het recht om oorlog te voeren en forten te bouwen

Wat was een belangrijk argument voor inwoners van de Indische eilanden om niet te willen samenwerken met de VOC?

1. De VOC wilde de bevolking bekeren tot een ander geloof
2. De VOC wilde de handel met Chinese, Portugese of Arabische handelaren verbieden
3. De VOC wilde de winst van de handel in specerijen delen met andere handelaren
4. De VOC wilde het hele eiland veroveren

Welke zin past bij het indirecte bestuur in Nederlands-Indië?

1. Dorpshoofden wijzen een Gouverneur-Generaal aan
2. Nederlanders sturen regenten aan die hun eigen gebied besturen
3. Onafhankelijke Indische dorpshoofden besturen hun eigen gebied
4. Regenten geven bevelen aan Nederlandse residenten

Hoe werden de Indische bestuurders genoemd, die door Nederland werden benoemd?

1. Dorpshoofden
2. Gouverneur-Generaal
3. Regenten
4. Residenten

Gouverneur-Generaal

Regenten

Residenten

Dorpshoofden

Nederland

Indonesië