H5 thema 4 Voeding BS5-6-7

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

BS6

De chemische vertering

Speekselklieren

Oorspeekselklier

Ondertongspeekselklier

Onderkaakspeekselklier

Amylase

Enzym in speeksel en breekt een deel van het zetmeel af tot maltose (disacharide)

Werkzaam bij pH 6-7,5

pH optimum is 6,6

Onwerkzaam als het in de maag komt 

Maag

Maagwand produceert maagsap

Kliercellen maken HCL

Andere cellen produceren slijm of pepsinogeen

Pepsinogeen = inactief enzym

HCL en pepsine kan pepsinogeen activeren

Pepsine

pH optimum 2,5

Eiwitmoleculen worden gesplitst in lange aminozuurketens (polypeptiden)

Maagportier

Open of dicht is afhankelijk van de pH in de twaalfvingerige darm

Maagzuursap (zuur) vs alvleeskliersap (basisch)

Maagportier ontspant bij pH van 8-9

Welke enzymen zitten in alvleessap? Je mag je Binas gebruiken

Alvleessap

Amylase  (zetmeel naar maltose)

Trypsine (lange polypeptiden naar korte polypeptiden)

Peptidasen (di- en tripepteden en aminozuren)

Lipasen (splitst vetmoleculen tot 1 glycerolmolecuul en 3 vetzuurmoleculen)

Verteringsenzymen om koolhydraten te verteren

Mondholte - amylase - deel van het zetmeel naar maltose

Twaalfvingerige darm - amylase - zetmeel naar maltose

Dunne darm - maltase, (sacharase, lactase) - maltose naar glucose

Verteringsenzymen om eiwitten te verteren

Maag - Pepsine - knipt een eiwit in grote stukken

Twaalfvingerige darm - Trypsine -  lange polypeptiden

Twaalfvingerige darm - Peptidasen -  korte polypeptiden

Dunne darm - Peptidasen -  di- en tripeptiden

Dunne darm - Peptidasen - aminozuren  

Vetvertering door lipasen

Basisstof 7

Resorptie

Wat is de lengte van de dunne darm ongeveer?

1. 1 meter
2. 6 meter
3. 10 meter
4. 16 meter

Wat is het voordeel van darmplooien, darmvlokken en microvilli?

Oppervlaktevergroting daar draait het om, maar hoe groot is dan de dunne darm?

1. 10 tot 50 vierkante meter
2. 5 tot 10 vierkante meter
3. 150 tot 200 vierkante meter
4. 1000 tot 2000 vierkante meter

Resorptie via actief transport

Het darmepitheel neemt vaak stoffen op tegen het concentratieverval in.

Selectie van stoffen die opgenomen worden.

Aminozuren, monosachariden, vetten, water, mineralen en vitamines resorptie naar de bloedvaten.

Vetten kunnen ook in lymfevaten opgenomen worden.

Poortader

Haarvaten van maag t/m dikke darm verenigen zich tot 1 afvoerend bloedvat (poortader).

Dikke darm

Ongeveer 1,5 m lang.

Water resorptie van de onverteerde voedselresten.

Blindedarm en appendix

Veel darmbacterien.

Darmbacterien

Zorgen voor vertering van stoffen.

Maken vitamines voor ons (vit. K).

Endeldarm

Geen aansluiting op poortader.

Zetpil medicatie wordt niet afgebroken.

Ontlasting wordt verzameld en bevat veel bacterien.

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen, wat is correct?

1. Voedingsmiddelen: alles wat je eet en drinkt
2. Voedingsstoffen: de onbruikbare stoffen in voedingsmiddelen
3. Voedingsmiddelen: geld om voeding te kopen
4. Voedingsstoffen: de bruikbare stoffen in voedingsmiddelen

Noteer de 6 voedingsstoffen

Welk orgaan maakt geen deel uit van de spijsverteringsstelsel

1. Lever
2. Alvleesklier
3. Maag
4. Nier

Welk enzym wordt geactiveerd in de maag en door wat?

1. Pepsinogeen + pepsine = peptidase
2. Pepsinogeen + HCL = trypsine
3. Pepsinogeen + HCL = peptidase
4. Pepsinogeen + pepsine = pepsine

De maagportier wordt ontspannen door

1. Licht zure pH
2. Licht basische pH
3. Zwaar zure pH
4. Kan niet ontspannen

Welke bewering over speeksel is waar?

1. Bevat het enzym amylose
2. Bevat een eiwit (histatine )dat de genezing van wondjes bevorder
3. is slijmerig waardoor het inslikken van voedsel moeilijker gaat
4. Bevat een enzym dat bestand is tegen maagzuur

Wat vonden jullie van de les?