2.5 Burgers aan de macht

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

2.5 Burgers aan de macht

Macht

De vraag

Wie hadden de macht in de Republiek?

Bestuur in de Republiek

• Bestuursorgaan van de Republiek.

Onrust na de 80 jarige oorlog

na 1648 is de stadhouder ietwat overbodig, want de oorlog is voorbij en dus is er geen behoefte aan een legeraanvoerder die zich bemoeit met bestuurszaken.

Johan de Witt

Raadspensionaris van 1653-1672.

Stelt voor om geen stadhouder meer te benoemen, en het dagelijks bestuur van het leger over te laten aan de regenten van het gewest Holland.

Er werd bezuinigd op het landleger, maar niet op de vloot, die zorgde voor bescherming van de handelsvloot.

Het Rampjaar

• Oorlog met Engeland op zee
• Oorlog met Frankrijk op het land

Het volk was in paniek, omdat er geen legeraanvoerder was.

Onder grote druk van het volk besloot de Staten-Generaal om Willem III (zoon van Willem II) te benoemen als stadhouder.

• Johan de Witt nam ontslag, maar dit hielp niet. Hij en zijn broer worden in 1672 vermoord 

1600-1700 Gouden eeuw

Oorzaken:

1. Oorlog met Frankrijk / Engeland: Republiek zwakker!

2. Volgen meerdere oorlogen: Economie Republiek zwakker!

Oorlogen kostten veel geld!

Gevolg: Rond 1700 Eind aan de Gouden Eeuw Republiek

Wie hadden de macht in de Republiek?

Absolutisme

In de 17e eeuw waren meeste landen in Europa een monarchie.

• Staat die door een koning bestuurd wordt.
• Koningschap is erfelijk.

Karel X (Zweden)

Absolutisme

In de 17e eeuw weten Lodewijk XIV en andere koningen de macht van de adel te verkleinen en zelf steeds meer macht in handen te krijgen.

Absolutisme 

Vorm van bestuur waarbij de koning alle macht heeft.

Lodewijk XIV (Frankrijk)

Absolutisme

Volgens het absolutisme is de macht van de koning door God gegeven.

Goddelijk recht maakte de koning onaantastbaar.

Karel I (Engeland)

Bestuur van de Republiek

In de Republiek regeerden geen koningen of vorsten.

Kleine groep rijke burgers had het voor het zeggen in de stadsbesturen en Gewestelijke Staten: regenten.