Zinsdeelzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica zinsdelen

Paragraaf 11 Zinsdeelzinnen, bladzijde 226

Wat gaan we vandaag doen?

Grammatica zinsdelen: samengestelde zinnen

Weet je het nog?

Zinsdeelzinnen

Zinsdeelzinnen benoemen

Opdrachten maken

Hou je schrift erbij om aantekeningen te maken!!

Weet je het nog?

Kenmerken hoofdzin

Kenmerken bijzin

pv + ow staan naast elkaar 

pv + ow zijn gescheiden 

verbonden door onderschikkend voegwoord

zin begint met nevenschikkend voegwoord

zin kun je vaak wel zelfstandig gebruiken

zin kun je vaak niet zelfstandig gebruiken

Enkelvoudig

Hoofdzin

Bijzin

Ik heb zin om koekjes te bakken

Ik ga naar ballet

want dat vind ik leuk

Ik doe de afwas

omdat ik het moet doen

Omdat ze 15 jaar getrouwd zijn

geven papa en mama een groot feest.

Ik heb zin in de pauze.

Wat is de bijzin?

Veel reizigers waren, doordat het zo hard sneeuwde, op het NS-station gestrand.

1. Veel reizigers
2. op het NS-station gestrand
3. Veel reizigers waren
4. doordat het zo hard sneeuwde

Theorie

Soorten bijzinnen

GRAMMATICA ZINSDELEN: SAMENGESTELDE ZINNEN

zinsdeelzinnen 

1. Zoek de bijzin.

2. Vervang de bijzin door één woord (of woordgroep).

3. Ontleed de hoofdzin.

4. Het zinsdeel van het woord is ook de zinsdeelzin.

Zinsdeelzinnen 

Een zinsdeel (ow, lv, mv, bwb) is een zinsdeelzin (ow-zin, lv-zin, mv-zin, bwb-zin) als er een persoonsvorm in staat.

- De bezoekers van de film krijgen gratis cola. (ow)

- Wie de film bezoekt, krijgt gratis cola. (ow-zin)

Zinsdeelzinnen 

Geef op de volgende dia's aan of de woorden tussen haakjes een zinsdeel zijn of een zinsdeelzin (bijzin).

(De lolly's uit de snoeppot) waren binnen de kortste keren op.

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

De supporters deden een dansje (toen hun club de competitie gewonnen had).

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

Het schoolgebouw stroomt leeg (zodra de laatste bel gegaan is).

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

Zinsdeelzinnen 

Als een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin, is de bijzin onderdeel (een zinsdeel) van de hoofdzin.

De meest voorkomende zinsdeelzinnen zijn:

- onderwerpszin (ow-zin)

- naamwoordelijk deelzin (nwd-zin)

- lijdendvoorwerpszin (lv-zin)

- meewerkendvoorwerpszin (mv-zin)

- voorzetselvoorwerpszin (vv-zin)

- bijwoordelijke bijzin (bwb-zin)

Volgende les:

1. {(Wie fanatiek studeert), haalt goede resultaten}

Wie fanatiek studeert = bijzin

Bijzin kan je veranderen in 1 woord -> iemand

{Iemand haalt goede resultaten}

Iemand = onderwerp

Bijzin = ow-zin

Zinsdeelzinnen - voorbeeld

Zo vind je welk zinsdeel de bijzin is:

1. Bepaal wat de hoofdzin is
   
2. Geef grenzen aan van de bijzin(nen)
   
3. Vul in plaats van de bijzin een woord(groep) in
   
4. Ontleed de hoofdzin en stel vast welk zinsdeel de ingevulde woordgroep is.
   
5. De bijzin is hetzelfde zinsdeel als de ingevulde woordgroep. 

Voorbeelden van zinsdeelzinnen:

Ow-zin: (Wie zijn billen brandt)--> {Hij}, moet op de blaren zitten

Lv-zin: Niemand  had verwacht {dit}<--(dat we zo’n goed cijfer zouden krijgen.)

Mv-zin: (Wie gek op appels is,)--> {Aan hun} moet men geen peren geven

Bwb-zin: (Omdat het regent,)-->{Daarom} ga ik vandaag niet naar school. 

Ik neem mijn paraplu mee, {omdat het vanmiddag gaat regenen}.
Wat is het type zinsdeelzin?

1. onderwerpszin
2. bijwoordelijke bepalingszin
3. lijdend voorwerpzin
4. gezegdezin

Hoe benoem je de bijzin?
Ik geloof (wat je zegt.)

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zn
4. mv-zin

Hoe benoem je de bijzin?
{Wie ik geloof,} geef ik de sleutel.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zin
4. mv-zin

Maak van het zinsdeel tussen haakjes een zinsdeelzin.

[Een diabetespatiënt] krijgt tegenwoordig vaak een insulinepompje.

Leg in je eigen woorden uit wat een zinsdeelzin is.

Ik weet nu het verschil tussen hoofdzinnen en bijzinnen.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan de soorten bijzinnen benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Neem de drie zinnen van de volgende slide over en:

1. Ga op zoek naar de hoofdzin en bijzin.

2. Onderstreep het onderschikkende voegwoord.

3. Vervang de bijzin door één woord.

4. Benoem de functie van de bijzinnen in de zinnen a, b en c. Kies uit: ow-zin – lv-zin – mv-zin – bwb-zin.

a Hoe dit misverstand heeft kunnen ontstaan, is mij nog steeds een raadsel.

b Nadat de cabaretier het applaus in ontvangst had genomen, verliet hij het podium.

c Niemand van ons werkgroepje had verwacht dat we zo’n goed cijfer zouden krijgen.

Opdrachten

Maak nu opdrachten 1 en 2 van paragraaf 11 op bladzijde 226 in je werkboek. Je werkt in je schrift dus je mag je Chromebook dichtklappen.