Gedrag: ethogram en aanpassing gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ethogram en protocol,

Vorming gedrag

Waarnemingen en gedrag,

thema 6.3 en 6.4 

Vandaag:

- Gezamenlijk ethogram en protocol maken

- Stukje theorie over ontstaan van gedrag

- Zelfwerk moment (als we eraan toekomen)

Wat heb je nodig: pen en papier

Ethologie

Van prikkel tot handeling

gedragssystemen

ethogram en protocol

Ethogram

Als je een dier zijn gedrag onderzoekt doe je de handelingen van dat dier in een ethogram.

In een ethogram beschrijf je de handelingen.

Protocol

Kijk eerst! Wat zie je allemaal?

This video is no longer available

Welke video was dit?

Wat deed dat kleine aapje allemaal?

Nog een keer, maar met ethogram

This video is no longer available

Welke video was dit?

Maak een foto van je protocol

Hoe vond je het gaan?

😒🙁😐🙂😃

Vorming van gedrag

Gedrag bestaat uit

• Erfelijk gedrag(aangeboren)
• Aangeleerd gedrag
• Nieuw gedrag 

Gedrag = mix van aangeboren, aangeleerd en eventueel nieuw gedrag

Adequaat gedrag: Zo goed mogelijk aangepast op milieu/omstandigheden

• Vergroot overlevingskansen en fitness van het dier -> grotere kans op nakomelingen
  

Adequaat gedrag vastgelegd in DNA -> nakomelingen kunnen het ook

Aangeboren gedrag

Baby heeft een lege maag --> huilen
Moeder troost de baby

Aangeboren gedrag

Baby heeft een lege maag --> huilen
Moeder troost de baby --> legt baby aan

• Lipje raakt tepel --> prikkels
• Baby hapt tepel (en borst)
• Baby gaat zuigen
• Toeschietreflex bij moeder

• Melkklieren worden samengeknepen
• Melk schiet in de mond --> slikgedrag

Blijft de baby drinken?

Prikkels en motivatie

Interne milieu wil homeostase

• Normwaarden 

Prikkels (intern en extern) bepalen grotendeels motivatie voor gedrag

• Lege maag? --> interesse eten 
• Volle maag? --> interesse eten 

Effectieve handelingen -->

• Verminderen prikkels
  
• Verzwakken motivatie

Prikkels en motivatie

Interne milieu wil homeostase

• Normwaarden 

Prikkels (intern en extern) bepalen grotendeels motivatie voor gedrag

• Lege maag? --> interesse eten 
• Volle maag? --> interesse eten 

Effectieve handelingen -->

• Verminderen prikkels
  
• Verzwakken motivatie

Minnesota Starvation Experiment

Periodieke invloeden

Regelmatige schommelingen in prikkelsterkte 

• Voortplantingsprikkel
• Biologische klok
• Daglengte
• Temperatuur

Hoe zit dat bij het edelhert?

Patrick van Asselt, 2018

Huiswerk

Donderdag 1 april: Opdracht 23, 24, 25, 26

• Opvallend, hw wordt niet door iedereen gemaakt.
• Goede oefening + verwerking theorie
• Vind je de opdrachten lastig? Lees de theorie dan door
• Nog steeds lastig? Gericht vragen tijdens de les!

Tot morgen!