Les 5: eerst begrijpen en dan begrepen worden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 2

Les 5: eerst begrijpen en dan begrepen worden

De popgroep de Dijk heeft een mooi lied geschreven over hoe je de ander kunt begrijpen. 

Als je zo deze tekst hoort en leest: wat is dan de betekenis van “in iemands schoenen staan”?

Waarom zou je in iemands schoenen moeten staan om iemand goed te begrijpen?

Bij geschiedenis hebben ze het over standplaatsgebondenheid: met de kennis van toen verplaats je je in een historisch persoon. Dus met de kennis en cultuur van die tijd en die plaats. Pas dan kun je oordelen over de acties en denkbeelden van die persoon. Pas dan begrijp je die persoon en wat hij deed.

Iedereen wil gerespecteerd en gewaardeerd worden om wie hij of zij is, je bent uniek. Dat betekent dat je begrepen wordt en de ruimte krijgt om te zijn wie je bent, zonder oordeel of zelfveroordeling. Dat kan alleen als jij kunt vertellen wat voor jou belangrijk is en anderen ook echt naar je luisteren. Je hebt in een gesprek dus een “zender” en een “ontvanger”. Dat klinkt logisch en makkelijk, maar is dat niet! Kijk maar.

Wat gaat hier mis bij de zender?

Wat gaat hier mis bij de ontvanger?

Communicatie is een samenspel van wat je hoort, hoe je het hoort en welke informatie je daarbij krijgt:

Bekijk het volgende filmpje en tel hoe vaak de bal wordt overgespeeld door het witte team

Als je niet met aandacht voor alles luistert, mis je een hoop. Aan de andere kant kun je ook te veel invullen. 

Goed luisteren is best lastig. Deze verkeerde stijlen komen veel voor:

Doen alsof je luistert, maar intussen met andere dingen bezig zijn

Selectief luisteren: alleen horen wat je wilt horen

Wegdromen: in gedachten afdwalen

Egocentrisch luisteren: vanuit je eigen standpunt luisteren (“jij hebt een probleem, maar mijn probleem is veel groter”)

Alleen naar woorden luisteren en niet letten op non verbale signalen (lichaamstaal, zuchten, intonatie, enz.)

LSD

Om goed te kunnen luisteren gebruiken we vaak de methode van LSD:

Luisteren, maar ook kijken naar lichaamstaal, hoe het gezegd wordt, intonatie, enz.

Samenvatten: kort vertellen wat je gehoord hebt, zo laat je zien dat je begrepen hebt wat de ander zegt. Die kan verbeteren of aanvullen als dat nodig is.

Doorvragen: met open vragen nodig je de ander uit om meer te vertellen zodat de situatie echt helemaal duidelijk wordt.