3h1 zinsontleding nakijken, uitleg incongruentie en fout. samentrekking

Taaltoets einde van het jaar
  1. Werkwoordspelling
  2. Spelling: meervoud van zelfstandig naamwoorden
    Spelling: samenstellingen
  3. Grammatica zinsdelen en bijzinnen benoemen
  4. Grammatica woordsoorten
  5. Formuleren: samentrekkingen
    Formuleren: incongruentie
1 / 27
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 27 slides, with text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Taaltoets einde van het jaar
  1. Werkwoordspelling
  2. Spelling: meervoud van zelfstandig naamwoorden
    Spelling: samenstellingen
  3. Grammatica zinsdelen en bijzinnen benoemen
  4. Grammatica woordsoorten
  5. Formuleren: samentrekkingen
    Formuleren: incongruentie

Slide 1 - Slide

Wat gaan we doen?
  • Opdrachten zinsontleding nakijken (C, D blz. 15)
  • Uitleg incongruentie en foutieve samentrekking (filmpjes van gekeken)
  • Opdrachten bespreken
  • Verder oefenen

Slide 2 - Slide

Nakijken opdracht C blz. 15
1. Ow = ik
Pv = mag
Wg = mag
Bwb = waarom, niet, naar dat feest
2. Ow = Judith
Pv = bleek
Ng = bleek [de mol] te zijn
Bwb = In de laatste aflevering van Wie is de Mol








Slide 3 - Slide

Nakijken opdracht C blz. 15
3. Ow = je
Pv = heb
Wg = heb geleerd
Lv = wat
Bwb = Tijdens die zelfverdedigingslessen
4. Ow = je
Pv = wil
Wg = wil geven
Lv = deze brief over het schoolfeest        Mv = je ouders







Slide 4 - Slide

Nakijken opdracht C blz. 15
5. Ow = Pieter-Jan
Pv = schijnt
Ng = schijnt [vreselijk] arrogant te zijn geworden
Bwb = het afgelopen jaar
6. Ow = hij
Pv = heeft
Wg = heeft gezien
Lv = haar
Bwb = sinds drie jaar, niet meer

Slide 5 - Slide

Nakijken opdracht C blz. 15
7. Ow = De eieren
Pv = zijn
Ng = zijn [hard en groen] geworden
Bwb = Door het lange koken

Slide 6 - Slide

Nakijken opdracht D blz. 15
 Iedereen die de bon inlevert = mv-zin
 omdat iedereen goed speelde = bwb-zin
 Of GTST over tien jaar nog populair is = ow-zin
 Wie zoiets doet = mv-zin
 wat zijn vader vroeger geweest is = ng-zin (gezegde zin) (niet op toets)
 Zodra jij je spullen hebt gepakt = bwb-zin
 Dat leerlingen af en toe minder hard werken = lv-zin
 die ik van Inge heb geleend = bvb-zin
 dat je hem helpt bij de verhuizing = vz-zin
10. Dat Tim en Anja verliefd zijn = ow-zin

Slide 7 - Slide

Incongruentie 
(blz. 134 van je lesboek)
Incongruentie = iets past niet bij elkaar (niet congruent)
In taal: persoon en getal moeten bij elkaar passen
Kijk maar:                                     De vogel zit op de stok (enkelvoud)

Slide 8 - Slide

Incongruentie 
Incongruentie = iets past niet bij elkaar (niet congruent)
In taal: persoon en getal moeten bij elkaar passen
Kijk maar:                                     De vogel zit op de stok (enkelvoud) 
                                                           De vogels zitten op de stok (meervoud)

Slide 9 - Slide

Incongruentie 
Incongruentie = iets past niet bij elkaar (niet congruent)
In taal: persoon en getal moeten bij elkaar passen
Kijk maar:                                     
                                                           De vogel zitten op de stok (INCONGRUENTIE)

Slide 10 - Slide

Incongruentie 
Dus: het onderwerp zegt enkelvoud, en de persoonsvorm zegt meervoud (of andersom)
Drie smaakjes:
  1.  Het ow lijkt ev, maar is mv (of andersom)
  2.  Het ow en pv staan heel ver uit elkaar
  3.  Het mv wordt per ongeluk voor ow aangezien

Slide 11 - Slide

Incongruentie 
  1.  Het ow lijkt ev, maar is mv (of andersom)


    Zoals:
  • - Een aantal leerlingen hoopt/hopen op een fijne kerst.
  • - Hij denkt dat alle media de linkse politiek steunt/ steunen.
  • - De Hongerspelen zijn/is een heel spannende film.

Slide 12 - Slide

Incongruentie 
  1.  Het ow lijkt ev, maar is mv (of andersom)

  • Een aantal leerlingen hoopt/hopen op een fijne kerst.
  • Hij denkt dat alle media de linkse politiek steunt/ steunen.
    - De Hongerspelen zijn/is een heel spannende film.

Slide 13 - Slide

Incongruentie 
2. Het ow en pv staan heel ver uit elkaar

Het gebruik van gas en elektriciteit in de sociale huurwoningen van de wijk Noord zal/zullen verder toenemen.

Slide 14 - Slide

Incongruentie 
2. Het ow en pv staan heel ver uit elkaar

Het gebruik van gas en elektriciteit in de sociale huurwoningen van de wijk Noord zal/zullen verder toenemen.

Slide 15 - Slide

Incongruentie 
3.  Het meewerkend voorwerp wordt per ongeluk voor ow aangezien.

  • De leerlingen wordt/worden gevraagd hun hand op te steken.

  • [Aan] de leerlingen wordt (iets) gevraagd.
                     mv                                   



Slide 16 - Slide

Incongruentie 
3.  Het meewerkend voorwerp wordt per ongeluk voor ow aangezien

Is onderstaande zin correct?
  • Omdat de hulpverleners nauwelijks ruimte kregen om hun werk te doen, werden de omstanders verzocht allemaal een stapje achteruit te doen.                      



Slide 17 - Slide

Incongruentie 
3.  Het mv wordt per ongeluk voor ow aangezien

  • Omdat de hulpverleners nauwelijks ruimte kregen om hun werk te doen, werd [aan] de omstanders verzocht allemaal een stapje achteruit te doen.                                 mv



Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

Oefenen
Zoek de incongruentiefouten (tip: zoek ow en pv!)
1. Ouderen beweren vaak dat de jeugd van tegenwoordig geen enkel respect meer voor hen hebben.
2. De bezoekers van het filmhuis werden vriendelijk verzocht het geluid van hun mobieltjes uit te zetten.
3. Ik las in de krant dat de Verenigde Staten het klimaatverdrag niet langer wil steunen.


Slide 20 - Slide

Foutieve samentrekking

In een samentrekking zijn herhaalde woorden weggelaten.
Bijvoorbeeld woorddelen of woorden:

  • De blokker verkoopt huis-, tuin- en keukenartikelen.
  • huisartikelen, tuinartikelen en keukenartikelen.
  • De leerlingen haalden hoge en lage cijfers.
  • De leerlingen haalden hoge (cijfers) en lage cijfers.



Slide 21 - Slide

Foutieve samentrekking
Of in een zin met 'en' of 'maar'.

  • Hij pakte zijn jas en liep naar de deur.
  • Hij pakte zijn jas en (hij) liep naar de deur.
  • Ik heb mijn scooter gekregen en uitgeprobeerd op mijn verjaardag.
  • Ik heb mijn scooter gekregen en (ik heb mijn scooter) uitgeprobeerd op mijn verjaardag.



Slide 22 - Slide

Foutieve samentrekking
Wanneer gaat het mis?
Doe de volgende checks:
1. (betekenis hetzelfde?)
2. getal hetzelfde?
3. functie (zinsdeel) hetzelfde?





Slide 23 - Slide

getal niet hetzelfde (mv en ev)
Het ene onderwerp staat
in enkelvoud en het andere
in meervoud. 
Dit geldt dus ook voor de 
persoonsvormen. Deze 
mag je dus niet weglaten!
Om de zin te verbeteren voeg 
je de juiste persoonsvorm weer toe.
  • 1. De vier leerlingen gaan naar het schoolfeest en de docent naar huis. 

    De vier leerlingen (mv) gaan naar het schoolfeest en de docent (ev) GAAT naar huis. 

  • 2. De zaklamp schijnt, maar de straatlantarens ook.  Hoe zit het hier?

Slide 24 - Slide

Functie niet hetzelfde (zinsdelen)
Het weggelaten stukje is 
in het eerste stuk een ander
zinsdeel, dan in het tweede 
stuk.
Je mag dit dus niet helemaal 
weglaten!
Om het te verbeteren voeg 
je het weer toe (eventueel met 
een verwijswoord. 
  • 1. De touwen zaten in de knoop, maar heeft men toch losgekregen.
  • De touwen (ow)zaten in de knoop, maar (de touwen) (lv) heeft men toch losgekregen.

  •  2. Ik heb een nieuwe fiets gekocht en bevalt mij goed.
  • Ik heb een nieuwe fiets gekocht (lv) en die (ow) bevalt mij goed.

Slide 25 - Slide

Verschil congruentie/ samentrekking
Bij een samentrekken staat er een pv in de verkeerde vorm (ev/mv) (maar hij staat er al wel)




Bij een foutieve samentrekking is er een pv weggelaten en moet je die weer toevoegen. 

Slide 26 - Slide

Argh, hoe pak ik dit nou aan?
Stappenplan
  1. Maak de samentrekking ongedaan 
  2. Stel vast wat er is samengetrokken
  3. Doe de checks (zelfde zinsdeel? zelfde getal?)
  4. Verbeter de fout (dus: zet er iets bij!) 
  5. Of laat de zin gewoon staan als het een correcte samentrekking is.



Huiswerk:
Maak opdracht A, B en C blz. 9/10
(Van C mag je 2 en 5 overslaan.) 

Slide 27 - Slide