Nederlands 2BKM Over taal blok 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 2

Over taal

2BK

2KM

Blok 3

Lesdoelen:                      2BKM

Na deze paragraaf:

• begrijp je de betekenis van verschillende schooltaalwoorden;
  
• begrijp je de betekenis van verschillende woorden uit teksten;
  
• weet je weer wat voor- en achtervoegsels zijn;
  
• kun je aangeven waar verwijswoorden naar verwijzen.

Stappenplan

Je kent het stappenplan moeilijke woorden nog van vorig jaar.

Je gebruikt het stappenplan als je een onbekend woord tegenkomt.

Bekende stukjes van een woord

In het woord veroorzaken zit een bekend woord.

• oorzaak
• betekenis: waardoor iets is gekomen.

Welk woord?

• Mijn telefoon beoordeelt / verbruikt veel energie. Ik moet hem vaak opladen.
  
• Weet je dat een witte duif het symbool / de relatie van vrede is?
• De oorzaak / De voorwaarde van de bosbrand is een sigarettenpeuk.

Samenstellingen

onmogelijk -> niet mogelijk                    on- -> niet

onhandig -> niet handig                           voorvoegsel

drinkbaar -> je kunt het drinken          -baar -> je kunt het

eetbaar -> je kunt het eten                     achtervoegsel

Bekijk de schema’s hieronder. Neem de nummers over. Bedenk bij elk voor- en achtervoegsel een voorbeeld. Zet dat achter het nummer.

voorvoegsel

betekenis

voorbeeld

1.

mis-

slecht/verkeerd

2.

on-

niet

3.

her-

nog een keer

achtervoegsel

betekenis

voorbeeld

4.

-baar

kan/je kunt het

5.

-loos

zonder

6.

-vol

met veel

voorvoegsel	betekenis	voorbeeld
mis-	slecht/ verkeerd
on-	niet
her-	nog een keer
wan-	geen/slecht
achter-voegsel
-baar	kan/ je kunt het
-loos	zonder
-vol	met veel

Bekijk het schema. Bedenk bij elk voor- en achtervoegsel een voorbeeld.

Voor- en achtervoegsel

ontroostbaar

• ontroostbaar

Verwijswoorden

Woorden als hier, deze, ze, hun zijn verwijswoorden. Verwijswoorden verwijzen naar iets wat

al in de tekst is genoemd. Dit kan zijn:

• een woord;
  
• een groep woorden;
  
• een zin.

Verwijswoord               verwijst naar:

• hij, deze, die         de-woord enkelvoud
• het, dit, dat           het-woord enkelvoud
• ze, zij, deze, die    woorden in het meervoud
• het, dit, dat           een hele zin of een deel van de zin
• hier, daar, er         een plaats

Afgelopen september werd een jongen verhoord op het politiebureau toen daar iets bijzonders gebeurde. daar: op het politiebureau

Hij redde namelijk het leven van de agent die hem verhoorde.

Wil je horen hoe dit ging?

De agent viel plotseling op de grond en de jongen liep naar hem toe.

Maar hij kon niets doen want hij had handboeien om. Die kreeg hij niet af.

Omdat hij meteen de collega’s van de agent riep, konden die snel ingrijpen.

De agent ging naar het ziekenhuis en hij overleefde de hartaanval.

De verpleegsters vertelden hier dat de jongen en de agenten zijn leven hebben gered.

Als zij niet zo snel waren geweest, was de agent zeker overleden.

Doel behaald?                2BKM

Na deze paragraaf:

• begrijp je de betekenis van verschillende schooltaalwoorden;
  
• begrijp je de betekenis van verschillende woorden uit teksten;
  
• weet je weer wat voor- en achtervoegsels zijn;
  
• kun je aangeven waar verwijswoorden naar verwijzen.