5

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

5

Meedoen?

lessonup.app

of

download de app: LessonUp-app

Vul de code in:

Nieuws 

-Tip: hou je focus en laat je niet afleiden! Wij doen dit avontuur met z'n allen; je bent niet alleen!

-Loop je wat achter? Ga weer verder!

-Taalblokken: we hebben de meest recente editie (nog niet alles is af en wij gaan snel!). Bij bestanden in Teams (lezen, luisteren en kijken) de theorie van alle bouwstenen van de vorige editie).

voor de vakantie 🏝 

-grammatica (bijvoorbeeld onderwerp)

-hen of hun (dit gaat vaak fout, bestudeer LessonUp 4)

-dat of wat

Programma

-alinea 

-nog een keer: samenstelling

-tussenklanken

-actief schrijven

-getallen schrijven

-tekstsoorten

+ deel 2: CE lezen/luisteren

Over de alinea (1)

kenmerken:

-tussen alinea's staat een witregel (of inspringen bij verslagen)

-in een alinea schrijf je zinnen achter elkaar door (niet op enter drukken)

-minimaal twee zinnen in een alinea (bij voorkeur een evenwichtige verdeling van alinea's in je tekst

 Over de alinea (2)

- de kernzin van een alinea ondersteunt de centrale boodschap van de tekst (vaak de eerste zin)

-de andere informatie in je alinea sluit aan bij je kernzin

-een alinea gaat over  een deelonderwerp

nog een keer: Samenstelling

Een samenstelling is een woord waarin twee of meer woorden zijn samengeplakt. Schrijf samenstellingen altijd aan elkaar.

! De spellingscorrectie van Word herkent niet al deze woorden

!Je kunt dus zelf samenstellingen maken

Voorbeelden samenstelling

kerstboomballenhaakjes

langetermijnplanning

quarantainekilo's

anderhalvemetersamenleving

rodekool 

tussenklanken -en -e

Als het eerste zelfstandige naamwoord in een samenstelling alleen een meervoud op -en heeft: schrijf de tussenklank -en tussen beide delen. Behalve als er maar 1 van is.

pan+koek > pannenkoek (pan =pannen)

zonnebloem (er is maar 1 ☀️ )

tussenklank -s

Als je een tussenklank -s hoort in een samenstelling > schrijf deze -s (jongensdroom)

Lastig: als het tweede gedeelte van een samenstelling met een s begint, hoor je deze niet. Vervang dan het tweede woord door een ander woord: bezoekschema > want bezoekuur

Welke zin is actief?

1. De thee wordt heet geschonken.
2. Peter schenkt de thee heet.

Welke zin is actief?

1. Bobby begraaft de kluif.
2. De opgaven worden gekopieerd.

Getallen schrijven

Letters:

-getallen tot twintig: acht, elf, negentien, achtste, de negentiende eeuw

-tientallen tot honderd: twintig, vijftig, tachtigste

-honderdtallen tot duizend: negenhonderd

-duizendtallen tot en met twaalfduizend

-de woorden miljoen, miljard > vier miljoen

22 duizend

123 miljoen (om lange rijen nullen te voorkomen)

in cijfers:

-22, 365 etc.

-exacte waarden zoals maten, temperaturen, gewichten, jaartallen en data

100 euro

optie 2

deel 1

-percentages: vaak voorkeur voor cijfers

Wat weet je over het schrijven van getallen (anoniem)

Aan elkaar schrijven

-samenstellingen 

tuinmeubelkussens

er, daar, hier of waar

+ voorzetsel: schrijf je aan elkaar:

-erop

-daartegen

-hiernaast

-waarover

combinatie met voorzetsel

-aan elkaar als het voorzetsel nergens bij hoort

-Mijn boek ligt bovenop (op hoort nergens bij)

-Mijn boek ligt boven op de stapel (op hoort bij de stapel)

werkwoorden met voorzetsel

-overhalen 

-achterhouden

-inspelen

afhankelijk van betekenis

tenminste = in ieder geval

(hij is tenminste niet ontslagen

ten minste = minstens

(hij moet ten minste acht weken studeren)

andere betekenis

tenslotte = uiteindelijk (Het is tenslotte haar eerste week.)

ten slotte = tot slot (ten slotte vertel ik iets over Adriaan van Dis)

betekenisverschil

langeafstandsloper: een loper die lange afstanden loopt

lange afstandsloper: een afstandsloper die lang is

wanneer woorden aan elkaar? (anoniem)

daarna, later, nadat, vroeger

1. tegenstelling
2. tijd
3. vergelijking
4. voorbeeld

bovendien, daarnaast, en, ten slotte

1. tijd
2. opsomming
3. oorzaak-gevolg
4. probleem-oplossing

als, indien, mits

1. vergelijking
2. oorzaak-gevolg
3. reden/verklaring
4. voorwaarde

bijvoorbeeld

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. conclusie

Deel 2: CE-examen

= lezen/luisteren/kijken examen

Oefenen via facet 3f

https://oefenen.facet.onl/facet/pages/oefen/mbo/?menu=3_0

tekstsoorten en doelen

informatieve teksten: neutraal > de schrijver geeft geen mening. Hij kan wel de mening van anderen geven. Dit noemt men een beschouwing.

Bij een uiteenzetting gaat het vooral om feiten. Een uiteenzetting is ook een informatieve tekst

tekstsoorten en doelen

betogende tekst: de schrijver geeft zijn mening. Het doel is om te overtuigen. De schrijver gebruikt hiervoor argumenten

instructieve tekst: de schrijver legt uit hoe je iets moet doen

feiten

feiten zijn controleerbaar

Een objectieve tekst: een tekst waarin vooral feiten staan.

Steeds vaker wordt (via social media) informatie verspreid die niet blijkt te kloppen =fake news of nepnieuws

meningen

Een mening is wat iemand ergens van vindt.

In subjectieve teksten merk je sterk wat de mening of het gevoel van de schrijver is.

beeldspraak

In subjectieve teksten staan vaak vormen van beeldspraak = figuurlijk taalgebruik. Dit zegt vaak iets over de spreker/schrijver.

Voorbeeld: de dingen zwart/wit zien.

Wat is het verschil tussen en objectieve en subjectieve tekst?

Moeilijk woord op examen?

-Heb je de betekenis echt nodig voor de beantwoording? Je kunt eerst gewoon doorlezen.

-kijk naar het woord. Herken je wellicht een deel van het woord?

-Zoek aanwijzingen in de rest van de tekst naar de betekenis

-Gebruik het woordenboek (ga uit van 1 minuut per woord dat je opzoekt)

suggestieve vraag?

Een suggestieve vraag is een vraag waar (een deel) van het antwoord al in zit.

Denk je niet dat dit de beste manier is?

hoofd- en bijzaken

Als je een samenvatting maakt schrijf je alleen de hoofdzaken op.

Hoofdzaken: het onderwerp van de tekst en alle belangrijke dingen die hierover gezegd worden.

hoofdzaken

Elke alinea in de tekst bevat een hoofdzaak.

Je kunt letten op de structuur van de tekst.

Een betrouwbare tekst

Je kunt naar de bron kijken: 

Bijvoorbeeld: kun je achterhalen waar de schrijver zich op baseerd? Is de bron te achterhalen? Zijn de bronnen deskundig genoeg?

Is de tekst nog wel actueel? Of is het het een tekst van 10 jaar oud en misschien niet meer actueel?

Een betrouwbare tekst

Je kunt letten op de 'publicatieplek': een kwaliteitskrant, wetenschappelijk onderzoek of een onbekende website?

Hoe 'deskundig' is de schrijver/spreker? Is dit echt een expert?

-Geen drogredenen als argument?

Middelen van een schrijver

Informeren:

-feiten geven

-vragen stellen

-bronnen noemen

-cijfers uit onderzoeken geven

-

Middelen van een schrijver

Overtuigen en activeren

-luisteraar of lezer direct aanspreken

-argumenten geven

-vragen stellen

-beloftes doen

-positieve testimonials

-beeldspraak (grijze muis)

-uitroeptekens gebruiken

Middelen van een schrijver

Amuseren

-beeldspraak gebruiken

Lezen...Wat heb je er aan?

@ studenten, oudersJe leest om iets te weten te komen. " Rijke" teksten verbreden je kijk op de wereld. Je kunt kritischer naar de wereld kijken en je b.v.  uitspreken over onrechtvaardige zaken in de wereld

Je leest over onbekende werelden.

In teksten reflecteren anderen over de wereld en wat daar gebeurt.

Om "rijke" teksten te begrijpen heb je voldoende woordenschat nodig, maar....vergroot je woordenschat door rijke teksten te lezen.

Wat mis je zonder leeservaring:

-lagere woordenschat

-minder kennis die je bereikt (je wereld blijft kleiner)

Tip: lees over wat je interessant vindt.

Voorbeelden rijke teksten: podcast, poëzie, fictie en non-fictie, artikelen en opinie in de (online) krant.

Huiswerk januari

-Taalblokken doorgaan: hoofdstuk 2/3 of 4 als je daar al bent

-Maken wervende tekst en mailen naar mij

Huiswerk november:

-oefenen CE via facet /examentraining in Taalblokken

-Deadline wervende tekst!

- bij bestanden: examenvoorbereiding lezen/luisteren 3F