7.1 Gezond eten (deel1+deel2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 7 Eten

7.1. Gezond eten


Pak je leerboek
Je laptop blijft in je tas (ook al ben je je boeken vergeten!)

Wat gaan we doen vandaag?

• Wat weten jullie al?
• Uitleg paragraaf 7.1 - deel 1
• Wat hebben jullie onthouden?
• Start met huiswerk

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat eetgewoonten zijn en van welke 3 dingen eetgewoonten afhangen.
  
• Je kunt onderscheid maken tussen voedingsmiddelen en voedingsstoffen.
  
• Je kunt uitleggen wat de taak is van voedingsvezels.
  
• Je kunt uitleggen wat de taak is van energierijke stoffen, bouwstoffen en beschermende stoffen.
  
• Je kunt de 6 voedingsstoffen indelen in de 3 groepen voedingsstoffen.

Wat vind je lekker om te eten?

Wat vind je lekker en is ook gezond?

Startopdracht

Klaar?

1. Bedenk wat je gisteravond gegeten hebt en schrijf het op.

2. Ruil met blaadje met degene die naast je zit. Je zoekt van elkaars maaltijd op welke 6 voedingsstoffen in die maaltijd zitten (koolhydraten, vetten, water, mineralen, eiwitten, vitaminen).

3. Benoem daarna samen de bijbehorende functie van de voedingsstoffen.

4. Bedenk samen wat je bij de maaltijden kan toevoegen om ervoor te zorgen dat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt.

Eetgewoonten

Wat je gewend bent te eten, hoe je eet en wanneer je dat doet zijn je eetgewoonten. 

Afhankelijk van:
- Je voorkeur
- Het land waar je woont of vandaan komt 
- Je geloof

                                                              

Eetgewoonte?

 Kunnen eetgewoonten veranderen?

Voedingsmiddelen en 

-stoffen

Iets wat je eet of drinkt is een voedingsmiddel, bijv. melk, chips, brood.

In elk voedingsmiddel zitten voedingsstoffen.  Dat zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen. 

Er zijn zes voedingsstoffen:

Groepen voedingsstoffen

Energierijke stoffen: nodig om te bewegen 

en warm te blijven.

• Koolhydraten en vetten

Bouwstoffen: nodig voor de groei 

en opbouw van je lichaam.

• Eiwitten, mineralen, vetten en water.

Beschermende stoffen: nodig om gezond te blijven.

• Vitaminen en mineralen.

Voedingsvezels

Voedingsvezels zijn GEEN voedingsstoffen, ​ maar wel belangrijk om je darmen goed te laten werken. Zitten in volkorenbrood, groente en fruit.

Kennen: 

• de zes soorten
  

voedingsstoffen en hun

functie

• functie van voedingsvezels!

Waarom is het belangrijk dat je darmspieren goed werken?

Voedingsmiddel of voedingsstof

Croissantje

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

Voedingsmiddel of voedingsstof?

Koolhydraten

1. Voedingsmiddel
2. Voedingsstof

Welke stof of stoffen zijn beschermende stoffen?

Welke 3 functies kunnen voedingsstoffen hebben?

Hoe heten de stoffen die in bruin brood, groente en fruit zitten en die er voor zorgen dat onze spieren in de darmen actief blijven?

Welke zes voedingsstoffen zijn er?

Aan de slag... 

Basis: 1 t/m 6  (8 t/m 10, 12, 14, 15, 17 en 18)

Verdieping: 7 (16)

Extra oefening: (11 en 13)

Klaar? 

Maak opdracht 1 en 2 van blz. 70 (samenvatten)

Par 7.1 - deel 2

Wat gaan we doen vandaag?

• Wat weten jullie nog?
  
• Uitleg 
• Wat hebben jullie onthouden?
  
• Start met huiswerk

Leerdoelen

• Je kunt met de schijf van vijf adviezen voor een gezonde voeding geven.
• Je kunt uitleggen hoe schimmels en bacteriën voedselbederf veroorzaken.
• Je kunt manieren beschrijven om voedselbederf tegen te gaan.

Wat weten jullie nog?

• Wat zijn de zes soorten voedingsstoffen?  

• Welke drie groepen voedingsstoffen zijn er?

• Wat zijn voedingsvezels?

Schijf van vijf

Om van elke voedingsstof genoeg binnen
te krijgen moet je gevarieerd eten. 

De schijf van vijf helpt hierbij.

Schijf van vijf

1. Groente en fruit
vitaminen, mineralen, koolhydraten en 

voedingsvezels
2. Smeer- en bereidingsvetten
vetten en vitaminen
3. Zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees en ei
eiwitten, vitaminen, mineralen
4. Brood, graanproducten en aardappelen
koolhydraten, vitaminen en voedingsvezels
5. Dranken
water

Ook belangrijk...

• Verspreid over de dag eten. Wat is het effect van niet ontbijten?
•  Tussendoortjes zitten vol met energierijke stoffen, waardoor je minder trek krijgt. Hierdoor eet je minder bouw- en beschermende stoffen tijdens de maaltijd.

Voedselbederf

Voedselbederf: ontstaat doordat schimmels en bacteriën in en op het voedsel groeien.

• Schimmels: bestaan uit dunne draden. Op de draden ontstaan bolletjes met sporen erin. Uit elke spore kan een nieuwe schimmel groeien. 

• Bacteriën: bestaan uit één cel en vermeerderen door celdeling. 

Voedselbederf tegengaan

Veel soorten schimmels en bacteriën houden van een warme en vochtige omgeving. Bacteriën kunnen alleen groeien als de leefomgeving vocht bevat. 
Om groei van schimmels en bacteriën tegen te gaan, maken we de leefomstandigheden zo slecht mogelijk (conserveren);

1. Verhitten (pasteuriseren en steriliseren)
2. Koelen en vriezen
3. Stoffen toevoegen: zout, suiker of zuur
4. Vacuüm of met gas verpakt (geen zuurstof) 
5. Drogen

Pasteuriseren.
- kort verhitten rond de 72°C.
- doodt bacteriën die snel uitgroeien (niet alle).
- producten beperkt houdbaar en moeten ze in de koelkast bewaard worden. 

Steriliseren.
- (kort) verhit tot boven de 100°C.
- doodt alle micro-organismen.
- producten lang houdbaar en kan je het buiten de koelkast in gesloten verpakking bewaren. 

Pasteuriseren:  

- kort verhitten rond de 72°C 

- doodt bacteriën die snel uitgroeien 

- producten beperkt houdbaar en moeten 

in de koelkast bewaard worden.

Steriliseren: 

- (kort) verhit tot boven de 100°C 

- doodt alle micro-organismen 

- producten lang houdbaar en kan buiten de koelkast in gesloten verpakking bewaard worden. 

Aan de slag :)

Maken opdracht 8 t/m 10, 12 t/m 15, 17 en 18

Daarna 7.1 nakijken

Voorbereiding: practicum voedingsstoffen aantonen

Practicum: voedingsstoffen aantonen

Wat is een indicator?

Hoe toon je dan een voedingsstof aan?