Zuren en Basen (10.4 en 10.5 novo)

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

§10.4 Zuur-base-reacties ( blz 41)

Kennen en Kunnen zuur-base reactie

10.4.1 Je kunt uitleggen hoe een zuur en een base zich gedragen bij een zuur-basereactie.

10.4.2 Je kunt een aantal belangrijke toepassingen van zuur-basereacties beschrijven.

10.4.3 Je kunt de reactievergelijkingen van een aantal zuur-basereacties opstellen

Samenvatting

1. Bij een zuur-basereactie vindt er een overdracht van H+ -ionen plaats. Zuurdeeltjes staan H+ -ionen af. Basedeeltjes nemen H+ -ionen op.
   
2. Een aantal belangrijke toepassingen van zuur-basereacties zijn           – ontzuren van zuren met behulp van een base;                                   – ontkalken van apparaten met schoonmaakazijn;                                 – tegengaan van verzuring van bossen en landbouwgrond door strooien met ongebluste kalk;                                                                   - neutraliseren van ammoniak die vrijkomt uit de mest in veestallen.
3. Vier zuur-basereacties die je moet kennen (tabel 1 blz 41)

Zuur - base reactie

Zuur/base reactie  (zuur en base bij elkaar)

Een zuur kan H+  afstaan, een base kan H+  opnemen. 

Bij een zuur/base reactie reageert het zuur-ion (H⁺) van het zuur met het negatieve ion van de base (een zuur-base reactie)

Er ontstaan neutrale stoffen (water en soms koolstof-di-oxide).

Daarom heet een zuur/base reactie een neutralisatie reactie

pH richting de 7                         (voorbeeld HNO₃ en KOH)

Toepassing zuur-base reacties

1. ontzuren van zoutzuur met behulp van natronloog;
   
2. neutraliseren van ammoniak die vrijkomt uit de mest in veestallen met zwavelzuur (H₂SO₄)
3. ontkalken van een verwarmingselement in een koffiezetapparaat met schoonmaakazijn (HAc);
4. tegengaan van verzuring van bossen en landbouwgronden door strooien met ongebluste kalk;
5. vorming van ammoniumnitraat (een kunstmest)

Zuur- base reacties

tabel 1 blz 41

EEN ZUUR-BASEREACTIE OPSTELLEN

Stap 1: Noteer in formuletaal de aanwezige stoffen.

Stap 2: Geef het zuur- en het basedeeltje aan.

Stap 3: Noteer de bijbehorende zuur-basereactievergelijking (zie tabel 1 blz. 41).

Stap 4: Kijk in de oplosbaarheidstabel (Binas tabel 35) om te zien of er nog een neerslagreactie met de tribune-ionen ontstaat

Voorbeelden

1. Zoutzuur  (HCl aq) neutraliseren met natronloog (NaOH)

Verzuring van de natuur bestrijden

2. Salpeterzuuroplossing neutraliseren met ongebluste kalk

( calciumoxide (CaO))

3. Ammoniak (NH₃) neutraliseren met zwavelzuur (H₂SO₄)

Maak opgave 15 en 16 individueel

 paragraaf 10.3 

Blz. 39 en blz. 40

5 minuten

15. Welk deeltje reageert in reactie 1 als base?

1. H2O
2. K+
3. K2O
4. OH-

Schoonmaakazijn is een oplossing van azijnzuur in water.
Geef de formule van de ionen die aanwezig zijn in schoonmaakazijn

Leg aan de hand van de formule van natriumcarbonaat uit dat deze stof geen zuur kan
zijn.

16c Welke zoutoplossing is daarvoor geschikt?
Lees eventueel hoofdstuk 9 paragraaf 3 nog
eens door

1. een oplossing van bariumnitraat
2. een oplossing van ijzersulfaat
3. een oplossing van ijzersulfaat
4. een oplossing van zinkchloride

extra

Wat is de triviale naam van calciumhydroxideoplossing?

1. Natronloog
2. kaliloog
3. Kalkwater
4. Kalkloog