VWO 4 Voortplanting hoofdstuk 4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Voortplanting H4

• Ovulatie: eicel komt uit eierstok in eileider terecht
• Bevruchting: versmelten van eicel en zaadcel in eileider
  -> Zona pellucida wordt ondoordringbaar bevruchtingsmembraan

• Bevruchte eicel: zygote
• Klievingsdeling: geen
  plasmagroei  
• Innesteling: in baarmoeder-
  slijmvlies (na 5 dagen)

Waar vinden de klievingsdelingen plaats?

1. Eierstok
2. Eileider
3. Baarmoeder
4. Vagina

Waar vindt de bevruchting plaats?

Embryonale ontwikkeling

• Blastula: blaasje waaruit embryo bestaat
• Embryoblast: klompje cellen in blastula holte
• Trofoblast: buitenste laag van cellen vormt deel placenta -> HCG maken
• Kiemschijf: cellen groeien uit tot kind
  -> dooierblaasje (blastocyste): eerste bloedcellen vormen (later lever/beenmerg)
  -> amnionholte: vult zich met vruchtwater
• Vruchtvliezen: amnion en chorion

Waaruit bestaat de amnionholte uiteindelijk?

1. Navelstreng
2. Embryo
3. Vruchtvliezen
4. Vruchtwater

Hoeveel dagen na de bevruchting vindt innesteling in het baarmoederslijmvlies plaats? Noteer alleen het getal.

Waaruit ontstaat de placenta?

1. Trofoblast
2. Embryoblast
3. Kiemschijf
4. Blastocyste

Hoe noem je het klompje cellen vanaf 3 maanden?

1. Zygote
2. Embryo
3. Foetus
4. Baby

SRY-gen (jongen XY)

Ligt op het Y-chromosoom.

Stimuleert vanaf de zesde week:

• ontwikkeling testes
• uitgroeien van gangen van Wolff tot zaadleiders
• uitgroeien van genitale knop tot eikel
• genitale groeve wordt balzak
• gangen van Müller worden afgebroken

GEEN SRY-gen (meisje XX)

Vanaf de zesde week:

• ontwikkeling eierstok
• uitgroeien van gangen van Müller tot eileiders
• uitgroeien van genitale knop tot clitoris
• genitale groeve groeit uit tot schaamlippen
• gangen van Wolff worden afgebroken

Wat ontstaat er NIET uit de genitale groeve?

1. Schaamlippen
2. Balzak
3. Eierstok
4. Clitoris

Onderdelen man en vrouw

Waar komen zaadcellen NIET?
Meerdere antwoorden mogelijk!

1. Zaadblaasje
2. Prostaat
3. Urinebuis man
4. Eierstok

Wat is de juiste volgorde waarin zaadcellen zich verplaatsen tijdens de ejaculatie?

1. Teelbal-bijbal-zaadblaasje-urinebuis
2. Teelbal-zaadleider-zwellichaam-urinebuis
3. Teelbal-bijbal-prostaat-urinebuis
4. Teelbal-bijbal-zaadleider-urinebuis

Waar vindt de bevruchting plaats?

Na de bevruchting gaat de cel delen: mitose!

Voorafgaand aan de mitose: 

Interfase -> G1-fase, S-fase en G2-fase

Mitose: 

• Spiraliseren DNA: zichtbaar worden
  chromosomen (karyogram)
• Zusterchromatiden zitten met centromeer
  aan elkaar vast
• Chromatiden liggen op equatoriaal vlak: metafase
• Spoelfiguur trekt chromatiden uit elkaar met trekdraden

Wat is GEEN functie van mitose?

1. Groeien
2. Herstel weefsel
3. Geslachtscellen maken
4. Gewone lichaamscellen maken

Geslachtscellen maken: meiose!

• Gameten zijn haploïd: van elk chromosoom óf
  chromatide van moeder (geel) óf chromatide van
  vader (blauw) in de geslachtscel (n) 
• Gameten zijn uniek: elke geslachtscel heeft ander DNA

• Bevruchte eicel is diploïd: elk chromosoom
  is in tweevoud (homologe chromosomen) aanwezig (2n)
• Gewone lichaamscellen zijn diploïd: allemaal identiek DNA

• n= aantal chromosomen= 23 in geslachtscellen
• 2n= 46 in gewone lichaamscellen

Welke cellen bevatten 46 chromosomen (2n)?

1. Eicel
2. Spiercel
3. Huidcel
4. Zaadcel

Een stuifmeelkorrel van een appelboom bevat 16 chromosomen. Hoeveel chromosomen bevat een bladcel van deze appelboom?

1. 16
2. 32
3. 8
4. 46

Meiose: reductiedeling

Voorafgaand aan de meiose: 

Interfase -> G1-fase, S-fase en G2-fase

Meiose 1: 

• Chromosomen liggen in paren tegenover
  elkaar op het equatoriaal vlak
• Crossing over: uitwisseling DNA

Meiose 2:

• Zelfde als mitose
• Elke geslachtscel bevat 23 chromosomen (n)

Oögenese en spermatogenese

• In de eierstokken ontstaan door
  mitose kiemcellen: oögonia.
• Uit 1 oögonium ontstaat door meiose
  1 eicel en 3 poollichaampjes.
• In de teelballen ontstaan door
  mitose spermatogonia.
• Uit 1 spermatogonium onstaan door
  meiose 4 spermacellen.

Door meiose ontstaan geslachtscellen, maar waardoor bevat elke geslachtscel ander DNA?
Noteer je antwoord in 1 woord.

Hormonale regeling vrouw

Menstruatiecyclus:

1. Hypothalamus maakt GnRH
2. Hypofyse maakt FSH en LH
3. FSH activeert eierstokken rijpen follikels
4. Rijpende eicelen maken oestrogeen
5. Oestrogeen zorgt voor groei baarmoederslijmvlies
6. LH zorgt voor de eisprong: ovulatie
7. Gele lichaam maakt progesteron
8. Progesteron zorgt voor groei baarmoederslijmvlies
9. Geen bevruchting? Geel lichaam verschrompelt en baarmoederslijmvlies wordt afgestoten
10. Menstruatie: cyclus begint weer opnieuw. Dag 1  van menstruatiecyclus is start menstruatie.

Welk hormoon zorgt voor de eisprong?

1. FSH
2. LH
3. Oestrogeen
4. Progesteron

Welk hormoon wordt gemaakt door de rijpende follikels?

1. FSH
2. LH
3. Oestrogeen
4. Progesteron

Wat is de functie van progesteron?

1. Rijpen follikels
2. Eisprong
3. Groei baarmoederslijmvlies
4. Instant houden gele lichaam

Bevruchting!

Zwangerschap:

1. Klievingsdelingen: klompje cellen deelt, maar wordt niet groter.
2. Klompje cellen nestelt zich in baarmoederslijmvlies
3. Buitenste laag cellen (trofoblast) maakt HCG -> zwangerschapstest
4. Gele lichaam (progesteron productie) blijft intact door HCG
5. Progesteron zorgt voor intact houden baarmoederslijmvlies
6. remmen FSH en LH -> geen nieuwe rijping follikels
7. In de 3e maand neemt de placenta de productie van progesteron en oestrogeen over.
8. Na 3 maanden zijn alle organen aangemaakt en is het hartje te horen
9. Vanaf 7 maanden draait embryo met hoofd naar beneden -> indalen
10. Na ongeveer 9 maanden zorgen prostaglandinen en oxytocine voor ontsluitingsweeën die overgaan in persweeën
11. Naweeën zorgen voor nageboorte (placenta/resten vruchtvliezen/navelstreng) (moederkoek)
12. Hypofyse maakt prolactine (aanmaak melk) en oxytocine (samentrekken melkklieren voor melkafgifte)

Welk hormoon wordt gemaakt door de trofoblast?

1. Oestrogeen
2. Progesteron
3. HCG
4. Testosteron

Na hoeveel maanden heeft de foetus alle organen?

1. 3
2. 6
3. 9
4. 12

Welke hormonen zijn nodig voor de activatie van weeën?

1. Testosteron
2. Prostaglandinen
3. Oxytocine
4. Prolactine

Hormonale regeling man

1. Hypothalamus maakt GnRH
2. Hypofyse maakt FSH en LH
3. FSH stimuleert productie zaadcellen in zaadbuisjes van zaadballen
4. LH stimuleert vorming van testosteron door
   cellen van Leydig
5. Testosteron stimuleert de zaadcelproductie en
   secundaire geslachtskenmerken

Welk hormoon stimuleert de vorming van testosteron door
de cellen van Leydig?

1. GnRH
2. FSH
3. LH
4. Testosteron

Negatieve terugkoppeling hormonale regeling

Testosteron, oestrogeen en progesteron remmen de vorming van:
GnRH (hypothalamus), FSH (hypofyse) en LH (hypofyse).

• Geen overproductie testosteron bij mannen.
• Geen rijping van follikels en eisprong bij vrouwen.
• Controle :-)

Wat moet je voor de toets leren?

1. Heel hoofdstuk 3 en hoofdstuk 4.
2. Heel hoofdstuk 3 en paragraaf 4.1, 4.2 en 4.3.
3. Alleen hoofdstuk 3.
4. Alleen hoofdstuk 4.

Ik snapte deze uitleg!

😒🙁😐🙂😃