1.3.2 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Wat weet je nog over leesmanieren en tekstdoelen?

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van een tekst is de belangrijkste gedachte die de schrijver over het onderwerp heeft. Een hoofdgedachte bestaat uit één zin. 

Hoofdgedachte: Wat betekent het eigenlijk?

Het woord ‘hoofdgedachte’ bestaat eigenlijk uit twee woorden die aan elkaar geplakt zijn: ‘hoofd’ en ‘gedachte’. Laten we die twee eens apart bekijken.

Het woord ‘hoofd’ kan natuurlijk verwijzen naar dat ding dat vast zit aan je nek. Over dat hoofd hebben we het nu niet. ‘Hoofd’ heeft nog een andere betekenis, namelijk ‘belangrijk’. Een hoofdgerecht is het belangrijkste gerecht van de avond. Het hoofd van de school is de directeur. Ook belangrijk dus. Dan naar het tweede deel: ‘gedachte’. De betekenis van ‘gedachte’ is ‘iets wat iemand denkt’. De hoofdgedachte is dus het belangrijkste wat iemand denkt.

Je mailt je docent Nederlands. Je moet een boekverslag maken, maar je komt er niet goed uit. Je wil graag wat meer uitleg.

Wat is de hoofdgedachte van deze e-mail?

Onderwerp en deelonderwerp

Onderwerp van een tekst:

- een tekst gaat ergens over, dit is het onderwerp van een tekst

- het onderwerp is in één of een paar woorden te noemen

Deelonderwerpen:

- verschillende delen / aspecten die over het onderwerp gaan

Vertel alles wat je weet over
'onderwerp en deelonderwerp'.

Wat is het verschil tussen een onderwerp en een deelonderwerp?

1. Wat is het verschil tussen een onderwerp en een deelonderwerp?

1. Er is geen verschil.
2. Een onderwerp gaat over de hele tekst. Een deelonderwerp is het onderwerp van een alinea (een deel van de tekst).
3. Een deelonderwerp gaat over de hele tekst. Een onderwerp is het onderwerp van een alinea (een deel van de tekst).

Wat is NIET waar?

Een deelonderwerp...

1. ...wordt soms door middel van een deeltitel weergegeven.
2. ...vind je in de inleiding en het slot.
3. ...kan uit één, maar ook uit meerdere alinea's bestaan.
4. ...behandelt een deel van het onderwerp (in een tekstgedeelte).

Helden zijn krachtige
inspiratoren voor jongeren.

1. Dit is een onderwerp.
2. Dit is een deelonderwerp.
3. Dit is een hoofdgedachte.
4. Dit is een samenvatting.

Een volledige zin past bij:

1. onderwerp
2. deelonderwerp
3. hoofdgedachte
4. onderwerp en deelonderwerp

één of een paar alinea's

1. onderwerp
2. deelonderwerp
3. hoofdgedachte
4. onderwerp en deelonderwerp

Een volledige zin gebruik je bij een..

1. onderwerp
2. deelonderwerp
3. hoofdgedachte
4. onderwerp en deelonderwerp

één of enkele woorden

1. onderwerp
2. deelonderwerp
3. hoofdgedachte
4. onderwerp en deelonderwerp