§ 3 deel 2 en 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§2.3 Handel met gebieden overzee

De VOC

• Wat deed de VOC:
• Handelen.
• Forten bouwen.
• Handelsposten bouwen.
• Verdragen sluiten met Indische koningen.+
• Oorlog voeren.

VOC

• In 1602 wordt de VOC opgericht
• Bestuur van de VOC: Heren XVII
• VOC had een handelsmonopolie in Azië

De WIC

• In 1621 werd ook de WIC opgericht.
• Handel met West-Afrika en Amerika
• Slavenhandel
• Kapers

driehoekshandel

De WIC

De vaarroute van de VOC en de WIC:

Atlas Major

1662

Joan Blaeu brengt een grote hoeveelheid kaarten

en tekeningen uit, gebundeld in een serie boeken: de Atlas Major

Wat was de eerste belangrijkste haven in de Nederlanden?

1. Amsterdam
2. Rotterdam
3. Brussel
4. Antwerpen

Wat is de stapelmarkt?

1. Dat is een plaats waar handelswaar tijdelijk wordt opgeslagen.
2. Dat is land dat vroeger een meer was, maar is drooggelegd.
3. Dat is de naam voor de zeventiende eeuw.
4. Dat zijn grachten die rond het centrum van Amsterdam zijn aangelegd.

Sleep de woorden naar het goede onderdeel toe. 

VOC

WIC

1602

1621

Driehoekshandel

Azië

Amerika

Rietsuiker

Specerijen

Batavia

Welk recht heeft de VOC niet gekregen?

1. Handelsmonopolie
2. Verdragen sluiten met Indische vorsten
3. Slaven verhandelen
4. Forten bouwen

Wat betekent: monopolie?

1. Dat is een spel
2. Dat is dat jij als enige met dat gebied mag handelen.
3. Dat is dat jij als enige een bordspel mag spelen
4. Dat is dat jij als enige mag varen

Nakijken paragraaf 3

§4: De Gouden Eeuw

Hoe kwamen kunst en wetenschap 

tot bloei in de Gouden Eeuw? 

Rijk en arm

In 1588 werd Nederland officieel een 'eigen' land. Het hoorde niet meer bij Spanje. Vanaf die tijd verdienden de Nederlanders flink wat geld met de handel. Dat geld werd weer besteed aan kunst en wetenschap. Die tijd wordt ook wel de Gouden Eeuw genoemd. 

Paragraaf 4

Arm en rijk in de Gouden Eeuw

• Veel migratie
• Religieuze vluchtelingen uit andere landen
• Armen uit andere gewesten die werk zochten

Om werk te zoeken kwamen er veel mensen uit andere delen van Nederland, België en Duitsland naar Amsterdam toe. Daarom moest Amsterdam uitbreiden. 

Arm en rijk in de Gouden Eeuw

Rijke kooplieden

-

Winkeliers & ambachtslieden

-

Loonarbeiders

-

Armen

Arm en rijk in de Gouden Eeuw

Het dagelijkse leven

Een burgerlijke cultuur

In Europa kochten vorsten en de katholieke kerk kunst.

In de Republiek was er geen vorst en de kerken waren protestants.

De burgers kochten de kunst.

De cultuur werd bepaald door de burgers.

Kunst & wetenschap

• Grote vraag naar schilderkunst. 

• Landschappen, stadsgezichten en portretten.
  
  
• 'Normale' mensen kochten kunst.
  
  
• Ongebruikelijk vergeleken met andere landen.  

 Kunst en wetenschap

Wetenschappelijk revolutie

- Eind 15e eeuw

- Europa

- Oud wereldbeeld vervangen door nieuw wereldbeeld

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Aarde_(planeet) 

Wetenschappelijke revolutie

16e eeuw: Copernicus (aarde draait om de zon)

17e eeuw: Galilei (bewijzen dat de aarde om de zon draait)

                      Antonie van Leeuwenhoek (microscoop, bacteriën)

                      Christiaan Huygens (slingeruurwerk)

Uitnodiging  voor de Académie Royale des Sciences van Lodewijk XIV (de Zonnekoning)

Slingeruurwerk

Christiaan Huygens

Anthonie van Leeuwenhoek

• De microscoop: Hiermee kun je rode bloedcellen en bacteriën zien (voor het eerst). 

Wetenschap kost geld

• Er is geld beschikbaar
• De universiteit Leiden wordt opgericht
• De lens wordt uitgevonden
• Dit alles samen zorgt voor opbloei van de wetenschap.
  
  

Verdraagzaamheid

- Protestantse (calvinisme) geloof belangrijkst in de Republiek

- Maar ook andere geloven werden geaccepteerd 

- Kunstenaars en geleerden profiteerden van deze verdraagzaamheid

Calvinistische invloed

Gereformeerden in Nederland laten de bijbel vertalen in het Nederlands.. Deze bijbel heet de Statenbijbel. 

De Nederlandse taal wordt beinvloed door de Statenbijbel. Zoals uitdrukking.

Spinoza 

• Door de wetenschap ging Spinoza twijfelen aan bestaan van God
• Was niet de bedoeling
• Zijn boek werd verboden