Thema 6

6.1 Organismen en hun omgeving

- Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren

- Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven

- Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven

1 / 27

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2

This lesson contains 27 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

6.1 Organismen en hun omgeving

- Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren

- Je kunt de niveaus van de ecologie beschrijven

- Je kunt in een ecosysteem de voedselrelaties aangeven

Slide 1 - Slide

Ecologie = de wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoeken van de relaties tussen organismen en hun milieu

Slide 2 - Slide

Biotisch vs. abiotisch

- Biotische factoren: invloeden afkomstig van andere organismen
> Bijv. voedsel, roofdieren, nestgelegenheid, soortgenoten

- Abiotische factoren: invloeden afkomstig uit de levenloze natuur
> Bijv. zonlicht, temperatuur, wind, water, etc.

Slide 3 - Slide

De niveaus van de ecologie

- Individu = 1 organisme

- Populatie = een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied

- Levensgemeenschap = alle populaties van verschillende soorten in een gebied

- Biotoop = Alle abiotische factoren in een gebied

- Ecosysteem = levensgemeenschap + biotoop

- Biosfeer = alle ecosystemen ter wereld samen

Slide 4 - Slide

Ecosysteem

= Levensgemeenschap + biotoop

= Een gebied waarin de biotische en abiotische factoren een eenheid vormen

- Bijv: duingebied, bos, sloot,
weiland, meertje, etc.

Slide 5 - Slide

Ecosysteem

- Kan groter zijn, maar ook héél klein

Slide 6 - Slide

Voedselketen

= een reeks soorten waarbij elke soort een

voedselbron is voor de volgende soort

- Elke voedselbron noem je een schakel in

de voedselketen

- 1e schakel is bijna altijd een plantensoort

- 2e schakel bijna altijd planteneter

- Alle hogere schakels vleeseter of alleseter

Slide 7 - Slide

Probleem!

Een snoek eet niet alleen baarzen, maar ook andere vissen (waaronder baby snoekjes), kreeftachtigen en kleine watervogels

Dit past niet in mijn voedselketen... wat nu??

Slide 8 - Slide

Voedselweb

= het geheel van voedselrelaties in

een ecosysteem

- dus m.a.w.: alle bestaande

voedselketens in een ecosysteem

gecombineerd in één schema

- Opdracht: noem een voedselketen

- Opdracht: welk beest is een

alleseter?

Slide 9 - Slide

Biomassa van een organisme

= De totale hoeveelheid energierijke stoffen in een organisme

- Je kan ook de totale biomassa van elke schakel in een voedselketen bepalen

Slide 10 - Slide

Piramide van biomassa

1) Welk organisme bevat de grootste
hoeveelheid energierijke stoffen?

2) Waarom wordt de biomassa in

elke latere schakel kleiner?

Slide 11 - Slide

Accumulatie

= de opeenhoping van stoffen

- In dit geval giftige stoffen

- Hoe werkt dit nou precies?

Slide 12 - Slide

6.1: maken opgaven 1 t/m 4, 6 t/m 10

(Blz. 198-203)

Slide 13 - Slide

6.2 Voedselrelaties en kringlopen

- Je kunt de groepen organismen in de kringloop van stoffen beschrijven

- Je kunt de kringlopen van water en van koolstof beschrijven

Slide 14 - Slide

Producenten, consumenten en reducenten

Slide 15 - Slide

Producenten

- maken (=produceren) voedsel voor alle andere organismen

> dit doen ze door middel van fotosynthese:

- Producenten vormen de eerste schakel in een voedselketen

- Planten zijn producenten

Slide 16 - Slide

Consumenten

- eten (=consumeren) stoffen die door

planten zijn gemaakt.

- Dieren noem je dus consumenten

- Consumenten van de eerste orde

- Consumenten van de tweede orde

- Etc.

Slide 17 - Slide

Afvaleters

- eten de dode resten van planten en dieren

- zoals:

Slide 18 - Slide

Reducenten

- Breken alle restjes die na de afvaleters overblijven af

- Dit afbreken heet "reduceren"

- De reducenten, zoals bacteriën en schimmels, zetten de restjes om in stoffen die de plant weer kan gebruiken

Slide 19 - Slide

Daarmee is de kringloop rond

- Alle stoffen in de natuur maken een kringloop door

- Zie volgende dia

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

De kringloop van water

Slide 22 - Slide

De kringloop van koolstof

Slide 23 - Slide

Wel en niet afbreekbaar

- Biologisch afbreekbaar:

> het afval van planten en dieren

> producten gemaakt van delen van planten of dieren

> zoals broodkorsten en papier

- Niet-biologisch afbreekbaar: producten van bijv glas, metaal, kunststoffen en steen die niet op een natuurlijke manier afgebroken kunnen worden

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Video

Plasticsoep

- Eilanden van plastic die soms zo groot zijn

als Frankrijk!

- Microplastics zijn gevaarlijk voor dieren

- Maar ook voor ons!

> Accumulatie

Slide 26 - Slide

Huiswerk

6.1: maken opgaven 1 t/m 4, 6 t/m 9 (Blz. 184-188)

6.2: maken opgaven 1 t/m 3, 5 t/m 8 (blz. 194-198)

Slide 27 - Slide