Leesvaardigheid (introductie)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beantwoord de vraag

Startopdracht

Dilemma: Wat heb je écht nodig om een tekst te begrijpen?

🔹 "Achtergrondkennis? Onzin! Alles wat ik moet weten, staat gewoon in de tekst. Daar lees je toch juist voor?"

🔸 "Zonder enige kennis van het onderwerp mis je de clou, hoe goed je ook leest."

🔻 "Zonder flinke woordenschat snap je de helft niet—zelfs als je het onderwerp kent."

Vorige les

Je hebt de module schrijfvaardigheid afgerond.

Deze les

Introductie leesvaardigheid

Vooruitblik

Aan de slag met de leerdoelen

Hoge verwachtingen

Je benut mijn lessen optimaal en ongestoord.

Opbouw van de lessen Nederlands

De lessen zijn doordacht en voorspelbaar.

Leren tijdens de lessen

Je verwerkt de leerstof vaak zelfstandig en in stilte.

Kernfusie is het samensmelten van van de kernen van atomen, waarbij een andere, zwaardere kern wordt gevormd. Wanneer atomen van lichte elementen zoals waterstof samensmelten, wordt hierbij een deel van de massa omgezet in energie, in het geval van waterstof ongeveer 0,67%. Het fuseren van zwaardere atomen kost daarentegen juist energie. De overgang tussen 'licht' en 'zwaar' ligt in deze context bij het element ijzer.

Welke kennis heb je hier nodig om de tekst te begrijpen?

Je kent veel woorden, maar mogelijk heb je te weinig voorkennis over kernen, atomen en het omzetten van massa.

Dirk geloofde Lucy toen ze zei dat ze een huisje aan een meer bezat, tot ze zei dat het huis maar 40 meter van het water staat bij hoogtij.

Welke kennis heb je hier nodig om de tekst te begrijpen?

Meren kennen geen eb en vloed. Daarom wist Dirk dat Lucy loog.

Achtergrondkennis is dus niet alleen nodig om losstaande ideeën te begrijpen, maar is ook noodzakelijk om de connectie tussen ideeën te begrijpen.

Het kan zelfs zo zijn dat schrijvers meerdere ideeën op hetzelfde moment samenvoegen in een coherent geheel. (zie de volgende tekst uit hoofdstuk 35 van Moby-Dick)

De procedure is eigenlijk redelijk eenvoudig. Allereerst, sorteert u de verschillende items in verschillende groepen. Uiteraard kan één stapel voldoende zijn, afhankelijk van hoeveel er moet gebeuren. Als u, door een gebrek aan faciliteiten, ergens anders heen moet gaan, dan is dat de volgende stap. Mocht u wel de juiste faciliteiten hebben, bent u klaar om te beginnen. Het is belangrijk om niet te overdrijven. Dat wil zeggen: het is beter om wat minder in één keer te doen in plaats van te veel.

Welke kennis heb je hier nodig om de tekst te begrijpen?

Waarschijnlijk ken je alle woorden uit deze tekst. Toch is het niet duidelijk waar de tekst over gaat. Uit een test bleek  dat deelnemers weinig onthielden van de tekst.

Hoe doe je de was?

De procedure is eigenlijk redelijk eenvoudig. Allereerst, sorteert u de verschillende items in verschillende groepen. Uiteraard kan één stapel voldoende zijn, afhankelijk van hoeveel er moet gebeuren. Als u, door een gebrek aan faciliteiten, ergens anders heen moet gaan, dan is dat de volgende stap. Mocht u wel de juiste faciliteiten hebben, bent u klaar om te beginnen. Het is belangrijk om niet te overdrijven. Dat wil zeggen: het is beter om wat minder in één keer te doen in plaats van te veel.

Welke kennis heb je hier nodig om de tekst te begrijpen?

Met de titel boven de tekst krijgen de zinnen betekenis. We begrijpen nieuwe informatie door deze te verbinden aan kennis in ons hoofd.

1. Woordenschat maakt onderdeel uit van achtergrondkennis en is essentieel voor lezen met begrip.

2. Kennis die niet beschreven wordt, wordt aangevuld vanuit je achtergrondkennis.

3. Achtergrondkennis maakt het mogelijk dat losstaande ideeën gecombineerd worden.

Welke kennis heb je nodig om teksten te begrijpen?

Waarom leesvaardigheid?

Om een kritische en geïnformeerde deelnemer aan onze maatschappij te zijn, helpt het om een geoefende lezer te zijn die de inhoud van teksten kan beoordelen op bruikbaarheid en betrouwbaarheid.

Hoe ga je leren?

Je leert actief lezen: markeren, vragen stellen, verbanden leggen. Zo ga je in gesprek met de tekst, niet erlangs heen.

Wat ga je leren en doen?

We lezen korte, actuele teksten en oefenen met annoteren, structuur blootleggen en checken hoe voorkennis helpt bij het begrijpen.

Afsluiting: een toets over leesvaardigheid in juni (3x)

Wat maakt lezen lastig?

(maar vooral relevant?)

Bereid je slim voor

Je moet de begrippen kennen

Bereid je slim voor

Je moet de begrippen kennen

Om ze correct te kunnen herkennen en benoemen in oefenopgaven uit de module.

Bereid je slim voor

Je moet de begrippen kennen

Om ze correct te kunnen herkennen en benoemen in oefenopgaven uit de module.

Daardoor kun je de theorie vervolgens met vertrouwen en op de juiste manier toepassen in een hele tekst.

Bereid je slim voor

Je moet de begrippen kennen

Om ze correct te kunnen herkennen en benoemen in oefenopgaven uit de module.

Daardoor kun je de theorie vervolgens met vertrouwen en op de juiste manier toepassen in een hele tekst.

Zodat je zowel binnen als buiten de lessen Nederlands meer begrijpt, beter begrepen wordt én meer invloed hebt.

Lees de theorie over betrouwbaarheid op p.12 (Kern).

Maak opdracht 1, 2, 5, 6 en 8 (H2, vanaf p.12).

Je werkt zelfstandig en in stilte.

Hulp nodig?

Noteer je vraag en ga door met de volgende vragen.

Klaar?

Doe verder onderzoek naar betrouwbaarheid van bronnen.