2KGT Voeding en vertering BS1 + BS2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Voeding en vertering

Thema 2.

Wat doen we vandaag?

Herhaling basisstof 1

BS1: Voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen

Voedingsstoffen

Functies voedingsstoffen

Voedingsvezel

Leerdoelen

• Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezel in voedingsmiddelen noemen.

Voedingsmiddel

• Alles wat je eet en drinkt zijn voedingsmiddelen.
• Plantaardige voedingsmiddelen zijn afkomstig van planten.
• Dierlijke voedingsmiddelen zijn afkomstig van dieren.  Dit kan vlees zijn, maar ook bijvoorbeeld melk.

Plantaardig of dierlijk ?

Plantaardig of dierlijk ?

Deze melk en boter zijn niet dierlijk, maar plantaardig.  Dit zijn dus vervangers van dierlijke producten.

Vezels (voedingsvezel)

• Stoffen uit planten die we niet kunnen verteren.
• Vezels zitten vooral in groenten, fruit, aardappelen, volkorenbrood, peulvruchten, noten en ontbijtgranen.
• Zorgen voor een verzadigd gevoel (verzadigd = het gevoel dat je genoeg hebt gegeten). 
• Nodig voor een goede darmwerking (darmperistaltiek)

Veel vezels

Voedingsmiddel - voedingsstof

• Voedingsmiddelen is eigenlijk ons voedsel.
• Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen. Het zijn de stoffen die je lichaam nodig heeft voor energie en om te groeien en te herstellen.

Functies van voedingsstoffen

• Brandstof
  
• Bouwstof
  
• Reservestof
  
• Beschermende stof

Brandstoffen

• Leveren energie.
• Vindt plaats in de lichaamscellen.
• Nodig om je lichaamstemperatuur te behouden.
• Nodig voor groei, ontwikkeling en herstel.

Bouwstoffen

• Bouwstoffen zijn nodig voor groei, ontwikkeling en herstel.
• Met bouwstoffen kan je lichaam nieuwe cellen en weefsels maken.

Beschermende stoffen

• Beschermende stoffen zorgen ervoor dat je niet ziek wordt.

Reservestoffen

• Reservestoffen zijn stoffen die je lichaam niet meteen nodig heeft. 
• Ze worden opgeslagen in je lichaam. 
• Later kan je lichaam ze gebruiken als bouwstof of brandstof.

Leerdoelen check

• Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezel in voedingsmiddelen noemen.

Vis

1. Dierlijke producten
2. Plantaardige producten

Chocolademelk

1. Dierlijke producten
2. Plantaardige producten

Spinazie

1. Dierlijke producten
2. Plantaardige producten

Vlees

1. Dierlijke producten
2. Plantaardige producten

Sojamelk
(melk gemaakt van sojabonen)

1. Dierlijke producten
2. Plantaardige producten

Voedingsvezels...

1. Kan je wel verteren
2. Kan je niet verteren

Voedingsvezels...

1. Zorgen voor een goed gevoel van honger
2. Zorgen voor een gevoel van verzadiging

Wordt opgeslagen in je lichaam, omdat je deze niet meteen nodig hebt.

1. Beschermende stof
2. Reservestof
3. Brandstof
4. Bouwstof

Zorgt ervoor dat je gezond blijft.

1. Beschermende stof
2. Reservestof
3. Brandstof
4. Bouwstof

Levert energie voor de verbranding in je lichaam.

1. Beschermende stof
2. Reservestof
3. Brandstof
4. Bouwstof

Heb je nodig om nieuwe cellen te maken voor groei, ontwikkeling en herstel.

1. Beschermende stof
2. Reservestof
3. Brandstof
4. Bouwstof

Aan de slag!

Maak: Opdracht 1, 2, 3 en 8

Waar? Vanaf bladzijde 80.

Hoe? Fluisterend in 2-tal

Klaar? Lezen basisstof 2 over voedingsstoffen.

Voedingsstoffen

2.2

Leerdoelen

• Je kunt zes groepen voedingsstoffen noemen met hun functies en kenmerken.

Dus:

• Voedingsmiddelen is eigenlijk ons voedsel.
  
• Voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen. Het zijn de stoffen die je lichaam nodig heeft voor energie en om te groeien en te herstellen.

6 groepen voedingsstoffen

1. eiwitten
   
2. koolhydraten
   
3. vetten
   
4. water
   
5. mineralen
   
6. vitaminen

We hebben alle 6 de groepen nodig om gezond te blijven!

1. Eiwitten

• Functie: bouwstof
• Nodig voor: bouw spieren
  en celplasma
• Teveel? → als brandstof gebruikt /
  opslaan als reservestof

2. Koolhydraten

• Functie: brandstof en bouwstof
• Omvat ook suikers, zetmeel, glycogeen en vezels.
• Teveel? → opgeslagen als reservestof (vet)

3. Vetten

• Functie: reservestof
• Maar ook als brandstof en bouwstof
• Teveel? → opgeslagen als onderhuids vet

4. Water

• Functie: bouwstof (lichaam bestaat uit meer dan 60% water).
• Nodig voor vervoer van stoffen.
• Teveel? → plas je uit

5. Mineralen

• Functie: bouwstof en beschermende stof.
• Vaak ook zouten genoemd.
• Voorbeelden van mineralen zijn calcium (kalk), natrium, magnesium en ijzer.

6. Vitaminen

• Functie: bouwstof en beschermende stof.
• Niet te weinig / niet te veel ! 
• Vitaminen worden aangegeven met een letter. 

• Belangrijke vitaminen zijn A, B, C, D en K. 
• Vitamine A is nodig voor je huid en om goed te kunnen zien.
• Vitamine D is nodig voor de stevigheid van je botten.

Leerdoelen check

• Je kunt zes groepen voedingsstoffen noemen met hun functies en kenmerken.

Welke functie hebben koolhydraten vooral?

1. Brandstof
2. Bouwstof

Welke functie hebben vetten vooral?

1. Brandstof
2. Bouwstof

Welke functie hebben mineralen en vitaminen?

1. Brandstof
2. Bouwstof
3. Beschermende stof
4. Bouw - en beschermende stof

Welke functie heeft water vooral?

1. Brandstof
2. Bouwstof

Welke functie hebben eiwitten vooral?

1. Brandstof
2. Bouwstof

Aan de slag!

Maak: Opdracht 1, 2, 4, 5, 6 en 8

Waar? Vanaf bladzijde 88.

Hoe? Fluisterend in 2-tal

Klaar? Nakijken basisstof 1 en 2 en verbeteren.