VWO 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederlands

vwo 3

Stil lezen

Leerdoel

LEZEN

§1  Herhaling leerjaar vwo2

§2  Inleiding en slot

§3  Argumenteren: argumentatiestructuren

§4  Argumenteren: tegenargument en          weerlegging

§5  Vaste tekststructuren

§6  Actief lezen

chronologisch 

concluderend

opsommend

samenvattend

tegengesteld

toelichtend

doel-middel

oorzakelijk

redengevend

toegevend

vergelijkend

voorwaardelijk

Zelfstandig werken

Leerdoel

Formuleren

• Samentrekking controleren
• Fouten met verwijswoorden
• Beknopte bijwoordelijke bijzinnen controleren
• Incongruentie en onjuiste inversie
• Het gebruik van de lijdende vorm
• Zinnen symmetrisch formuleren en correct begrenzen

Leerdoelen

Woordenschat

• stijlfiguren 1: repetitio, enumeratio, opsomming in drieën, drieslag, climax, omgekeerde climax
• stijlfiguren 2: hyperbool, understatement, litotes, eufemisme
• stijlfouten: contaminatie, pleonasme, tautologie
• spreekwoorden en uitdrukkingen
• collocaties

2e semester

SO Grammatica WS en ZD

Schrijfproject: betoog (bouwplan), tijdschrift

Vakflexuren werkwoordspelling

Boek 3  (Boek 2 al ingeleverd?)

Leerdoel

Grammatica Woordsoorten:

H1 t/m 5 

• tussenwerpsel
• de woordsoort van wie, die en dat
• de woordsoort van wat
• de woordsoort van het en je
• voegwoord: lastige gevallen

Leerdoelen

H4 Schrijven: Betoog

standpunt

argumenten

tegenargumenten

weerlegging

signaalwoorden

bouwplan

Leerdoel

Grammatica Zinsdelen:

pv en ow

wg en ng

lv en mv en vv

bwb

Leerdoel

H 1 Spelling: trema, apostrof,

accenttekens, cedille

H2 Spelling: met of zonder -n?

(over bijvoeglijke naamwoorden en zelfstandig gebruikte telwoorden)

H3 Spelling: schrijfwijze van getallen

H5 Spelling: Komma, dubbele punt, aanhalingstekens, puntkomma

H6 Spelling: Spelling controleren

Leerdoel

H1 en H2 Lezen: 

Vaste tekststructuren

TOETS

Aanbeveling

Aanleiding

Afweging

Anekdote

Argument

Conclusie

Constatering

Definitie

Gevolg*

Nuancering

Oorzaak*

Probleemstelling/Oplossing

Samenvatting

Standpunt

Tegenwerping

Uitwerking

Verklaring

Voorbeeld

Vraagstelling

Weerlegging

Leerdoel

LEZEN

H1: Vaste tekststucturen 1

H2: Vaste tekststructuren 2

H3: Argumentatie

H4: Tegenargumenten en weerleggingen

H5: Functiewoorden 1

H6: Functiewoorden 2

Functiewoorden

• voorbeeld
• aanbeveling
• aanleiding
• afweging
• anekdote
• constatering
• definitie
• nuancering
• probleemstelling
• tegenwerping

Literatuur

Functiewoorden

• uitwerking
  
• verklaring
  
• vraagstelling
  
• weerlegging 
• conclusie
• oplossing
• argument
• gevolg
• oorzaak
• standpunt

Instructie 

• wat?
• hoe?
• nodig?
• geluid?
• hulp?
• tijd?
• klaar?

• werken aan lesdoel
• zelfstandig
• boek, schrift, pen, (iPad)
• fluisteren/maatjesstem
• hand omhoog
• ... minuten
• lezen/extra opdracht

Terecht of onterecht in de lijdende vorm?

De boodschappen voor het weekend werden vanmorgen door Saskia gedaan en niet door haar man.

Alle teamsporten zijn door Fiona wel eens geprobeerd, maar ze vindt niets leuk.

De terechtstelling van de daders van de aanslag werd door de landelijke televisie rechtstreeks uitgezonden.

Het meisje dat gisteren door Tamar werd verrast, schijnt een vriendin van vroeger te zijn.

Aan het werk!

minder ruw zeggen  -  afzwakken met humor

Korte pauze!

Schrijven volgens vaste structuur

• bepaal onderwerp, tekstdoel en hoofdgedachte: wat is het onderwerp en wat wordt er over gezegd in de tekst?
• kies een structuur
• maak een bouwplan

Inleiding 1e alinea

Maak nieuwsgierig, trek de aandacht: kies en vul in bij C:

• iets uit de actualiteit
• of iets uit de geschiedenis
• of een voorbeeld, zoals een anekdote
• of iets wat voor de lezer van persoonlijk belang is

Inleiding 2e alinea

Introduceer het onderwerp: kies en vul in bij C:

• een hoofdvraag
• of formuleer een probleem
• of geef je standpunt

Middenstuk alinea 3 t/m 6

Vul in bij C:

per alinea een deelonderwerp 

Vul in bij D: 

De inhoud van de alinea's in steekwoorden: structurenrende woorden of geef relaties aan zoals oorzaak/gevolg, 

voor- en nadelen, etc. 

Slot: alinea 7

Formuleer de hoofdgedachte van de tekst = vaak een conclusie: vul in bij C

• het antwoord op de hoofdvraag
• of een oplossing voor het probleem
• of herhaling van je standpunt

Vul in bij D: structurerende woorden

Een eufemisme is een woord of woordenreeks, die als vervanging van een woord of woordenreeks wordt gebruikt, zodat hetgeen wordt beschreven minder hard of milder overkomt.

 

= verzachten

'Een ongewenste bezoeker' als men een inbreker bedoelt.

Een 'prijscorrectie' daar waar het gaat om een prijsverhoging.

Een sanitaire stop maken in plaats van plassen.

Naar Gene Zijde gaan, als men eigenlijk dood gaan of sterven wil zeggen.

In een understatement is altijd iets van spot aanwezig. Je kiest wel vriendelijke woorden, maar doet daar dan nog een schepje bovenop, waardoor iedereen direct begrijpt dat het eigenlijk veel erger is dan het lijkt.

= afzwakking

Die akelige dictator is een onvriendelijk mannetje. 

De directeur van Unicef heeft een leuk salarisje.

De schade aan de auto was wel iets meer dan een paar biertjes.

Bedrijvende vorm

het onderwerp doet iets, 

is in bedrijf

Jan schopt de bal over het hek.

Lijdende vorm

er wordt iets met het onderwerp gedaan

De bal wordt door Jan over het hek geschopt.

Bedrijvend of lijdend?

Uit de Hermitage hebben dieven een kostbare porseleinen vaas gestolen.

In Alkmaar houdt men elke vrijdagochtend een kaasmarkt.

Bedrijvend of lijdend?

Uit de Hermitage is een kostbare porseleinen vaas gestolen.

 In Alkmaar wordt elke vrijdagochtend een kaasmarkt gehouden.

Gebruik van de lijdende vorm is terecht

- als het onbekend is wie de handeling uitvoert

- als het onbelangrijk is wie de handeling uitvoert

- als het overduidelijk is wie de handeling uitvoert

- als je de handeling of het object van de handeling centraal wilt stellen in plaats van de handelende persoon

 - als je daarmee onduidelijkheid kunt vermijden