H5 grammatica en spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Meewerkend voorwerp 

Wat weten we tot nu toe? 

zinsdelen 

persoonsvorm 

onderwerp 

werkwoordelijk gezegde 

lijdend voorwerp 

Het meewerkend voorwerp 

Geeft aan voor wie iets bestemd is 

1. Noteer het onderwerp, werkwoordelijk gezegde en lijdend voorwerp. 

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp? 

3. Controleer of je aan (voor) kunt weglaten of toevoegen. 

Even checken...

Heb je het begrepen? 

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. aan/voor wie + pv + ow +lv?
2. aan/voor wie + ow + lv?
3. aan/voor wie + wg + ow +lv?
4. aan/voor wie + wg + lv?

Als er geen meewerkend voorwerp is kan er wel een lijdend voorwerp zijn.

1. juist
2. onjuist

Als er geen lijdend voorwerp is kan er wel een meewerkend voorwerp zijn.

1. juist
2. onjuist

Wat is de pv?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. verdwaalde
2. toerist
3. vroeg
4. de weg

Wat is het lijdend voorwerp?
De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. de verdwaalde toerist
2. de politie
3. vroeg
4. de weg

Wat is het wg?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. zongen een vrolijk welkomstlied
2. zongen voor
3. zongen
4. alle aanwezigen

Wat is het mv?
Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. voor de jarige
2. de jarige
3. alle aanwezigen
4. een vrolijk welkomstlied

Wat de pv?
De stad Amersfoort doneert de speeltuinvereniging jaarlijks subsidie.

1. doneert subsidie
2. doneert
3. de stad Amersfoort
4. jaarlijk

Wat is het lv?
De stad doneert de speeltuinvereniging jaarlijks subsidie.

1. jaarlijks subsidie
2. subsidie
3. doneert
4. de stad

Wat is het ow?
Zal de oud-kampioen vanavond de winnaar een medaille opspelden?

1. de winnaar
2. de oud-kampioen
3. zal
4. een medaille

Wat is het mv?
Elke woensdag geeft Nienke de plantjes op haar kamer water.

1. Nienke
2. woensdag
3. op haar kamer
4. de plantjes

Wat is de pv?
Wie zal jullie dit voorstel gaan toelichten?

1. gaan
2. wie
3. zal
4. toelichten

Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is.

1. juist
2. onjuist

Voorzetsel

Voorzetsels: voorzetsels kunnen een tijd, plaats of reden aangeven.

Voorzetsels van tijd

Tijdens, voor, na, sinds, over.

Voorzetsels van plaats

Denk aan de kooi:

in, op, naast, onder, achter, tussen, met, boven enz.

Voorzetsels van reden

Vanwege, wegens, door

Even checken...

Heb je het begrepen? 

Een voorzetsel

1. geeft plaats, tijd of reden/oorzaak aan
2. staat altijd aan het begin van de zin
3. zet je voor een zelfstandig naamwoord
4. wijst een werkwoord aan

Wat is geen voorzetsel?

1. Tijdens
2. eerste
3. achter
4. langs

Wat is geen voorzetsel?

1. tijdens
2. na
3. achter
4. brug

Voorzetsel of niet?
'met'

1. voorzetsel
2. geen voorzetsel

Als een voorzetsel bij een splitsbaar werkwoord hoort, noem je het geen voorzetsel.

1. juist
2. niet juist

Voorzetsel of niet?
'op'

1. Voorzetsel
2. geen voorzetsel

Kan een LV met een voorzetsel beginnen?

1. Ja
2. Nee

Spelling bijvoeglijk naamwoord

Veel bijvoeglijk naamwoorden heb een korte vorm (mooi) en een lange vorm met -e (mooie)

Die vrouw is slim 

De slimme vrouw 

Hoe schrijf je een bijvoeglijk naamwoord?

Vaak komt er een -e achter het woord (lange vorm), maar niet altijd (korte vorm).

• Een leuke klas / De klas is leuk.
• De grappige jongen / De jongen is grappig.
• Het prachtige vakantiehuis / Een prachtig vakantiehuis.

Spelling bijvoeglijk naamwoord. Welk woord is goed?

1. officieele
2. officiele
3. officiële

Wat is de juiste spelling van het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Deze ____ kozijnen zijn onderhoudsvriendelijk en voordelig geprijsd.

1. aluminium
2. aluminiumen

Wat is de juiste spelling van het werkwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord?

(breken) Het ......... been.

1. gebreken
2. gebroke
3. gebroken
4. gebrooken

Wat is de juiste spelling van het werkwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord?

(bekladden) De ......... buitenmuur.

1. bekladde
2. bekladden
3. bekladen
4. bekladden

Spelling bijvoeglijk naamwoord. Welk woord is goed?

1. zilvere
2. zilveren

Wat is de juiste spelling van het werkwoord gebruikt als bijvoeglijk naamwoord?

(verroesten) Het ......... tuinhek

1. verroestten
2. verroeste
3. verroesten
4. verroestte

Deelwoorden als bijvoeglijk naamwoord

Van voltooide en onvoltooide deelwoorden kun je een bijvoeglijk naamwoord maken.

Bijv.

teleurgesteld (+e) --> de teleurgestelde coach

bekladden (dubbelzetter) --> het bekladde huis

verloren (gelijke spelling) --> de verloren wedstrijd

Spel het bijvoeglijk naamwoord zo kort mogelijk!

Bijv. verwoest --> het verwoeste huis

Is dit bijvoeglijk naamwoord van een voltooid deelwoord of van een onvoltooid deelwoord gemaakt?

De wandelende kinderen

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord

Is dit bijvoeglijk naamwoord van een voltooid deelwoord of van een onvoltooid deelwoord gemaakt?

De gewonnen wedstrijd

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord

Is dit bijvoeglijk naamwoord van een voltooid deelwoord of van een onvoltooid deelwoord gemaakt?

De fietsende scholieren

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord

Geef de juiste spelling van het bijvoeglijk naamwoord, het voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord.
de (groot) tuin / het (mislukken) plan / een (wandelen) tak

Hij is slapend rijk geworden.
In deze zin staat een onvoltooid en ook een voltooid deelwoord

1. waar
2. niet waar

Is dit bijvoeglijk naamwoord van een voltooid deelwoord of van een onvoltooid deelwoord gemaakt?

De gevonden oplossing

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord

Is dit bijvoeglijk naamwoord van een voltooid deelwoord of van een onvoltooid deelwoord gemaakt?

Een teleurstellend resultaat

1. Voltooid deelwoord
2. Onvoltooid deelwoord