V4 tekststructuur leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

V4 Nederlands

Tekststructuren (theorie hoofdstuk 2 Lezen)

lesdoelen

Aan het eind van deze les...

- weet je de rollen van de inleiding, kern en slot

- ken je verschillende tekststructuren

- weet je wat functies van tekstgedeeltes zijn

- weet je waarom signaalwoorden belangrijk zijn

- weet je hoe je je recensie moet opbouwen 

Tekststructuur

We bespreken tekststructuur op 4 niveau's

1. basiskennis: inleiding, kern en slot
2. delen van de tekst: vaste tekststructuren
3. op alineaniveau: functies van tekstgedeeltes
4. op zinsniveau: signaalwoorden

Tempo hoog, maak aantekeningen! 

1. basiskennis: inleiding, kern en slot

Je weet (als het goed is) al dat een tekst uit deze delen bestaat...

Maar weet je ook nog hoe de inleiding en het slot eruit zien?

1. basiskennis. Noem een functie die de inleiding kan hebben.

1. basiskennis. Welke manieren om de tekst af te sluiten ken je?

Inleiding	Slot
Belangstelling wekken, bijv. met een anekdote/stelling/citaat	Samenvatting
Onderwerp introduceren	Conclusie
Opbouw tekst aankondigen	Aanbeveling
Aanleiding noemen	Afweging
Lezer welwillend stemmen	Oproep
	Uitsmijter

Wat wordt er van je verwacht?

Je kunt benoemen wat voor soort inleiding of slot het is en je kunt zelf een inleiding of een slot schrijven

2: delen van de tekst

vaste tekststructuren 

0

Sleepvraag: 

Sleep de juiste inleiding naar de juiste tekststructuur

bewering/

argument-

structuur

verschijnsel/

verklaring-

structuur

probleem/

oplossing-

structuur

vroeger 

en nu-

structuur

voor- en

nadelen-

structuur

inleiding:

stelling,

standpunt

inleiding:

beschrijving

verschijnsel

inleiding:

beschrijving van het probleem

inleiding:

beschrijving ontwikkeling/verandering

inleiding:

ontwikkeling met pos. en neg. kanten

Wat is géén vaste tekststructuur?

1. probleem/ oplossingstructuur
2. verleden-heden-toekomsstructuur
3. beoordelingsstructuur
4. verschijnsel/ verklaringsstructuur

Wat wordt van je verwacht?

Je kunt de tekststructuur van een tekst benoemen en je kunt zelf een tekst schrijven volgens een vaste structuur

3. op alineaniveau: functies van tekstgedeeltes

Heel veel mogelijke rollen die een alinea kan spelen in een tekst.

bijv. 

alinea 1 = anekdote. 

alinea 2 = stelling. 

alinea 3 = argument +  bewijs. 

alinea 4 = conclusie

Functies van tekstgedeelten

Zie par. 46 Op Niveau blz. 139

Er is een hele lijst! 

Van "aanbeveling" tot "weerlegging"

Wat wordt van je verwacht? Je kunt de functie van een alinea benoemen. 

Pak par. 46 erbij en neem het kort door. Welke woorden begrijp je niet?

Wat is een voordeel van het kennen van functies van tekstgedeelten?

1. Dan begrijp je de tekst beter
2. Dan weet je hoe het verbanden tussen de zinnen is
3. Dan kun je beter het onderwerp van de tekst bepalen

4. op zinsniveau: signaalwoorden

= expliciete woorden in de tekst waarmee zinnen, zinsgedeelten en alinea's logisch aan elkaar worden gekoppeld. 

Zie par 33 blz. 124 Op Niveau 11 categorieën van verbanden, voor nu alleen de 8 belangrijkste.

Signaalwoorden

Welk verband hebben we in deze zin: "aangezien ik uitgeput was van onze wandeltocht, ben ik om negen uur gaan slapen"

1. Tegenstellend
2. Redengevend/ verklarend
3. Samenvattend
4. Voorbeeld

Het nut van het (her)kennen van signaalwoorden

Signaalwoorden helpen je vooral bij de andere soorten van tekststructuur en maken het lezen makkelijker. Daarnaast staan antwoorden vaak rondom signaalwoorden.

Recensie

Je eigen recensie schrijf je volgens deze regels voor teksten. 

Dus: 

- Je schrijft een inleiding, middendeel en slot

- Je bedenkt van tevoren welke tekststructuur je gebruikt en houdt je hieraan tijdens het schrijven

- Je gebruikt signaalwoorden om tekstverbanden aan te geven

Opdracht

Maak nu het bouwplan voor je recensie. 

Maak het op papier, want als je de recensie schrijft (in www.exam.net) kun je niet naar een digitaal document.

Neem het ingevulde bouwplan vrijdag mee naar de les.