les 4

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Huiswerk deze les

Doorlezen paragraaf  2.4

Maken de opdrachten van paragraaf 2.3

Huiswerk nakijken

Welke opdracht(en) wil je graag bespreken?

Marktevenwicht

V

r

a

a

g

o

v

e

r

s

c

h

o

t

A

a

n

b

o

d

o

v

e

r

s

c

h

o

t

Als de bioscoopeigenaar een nieuwe film koopt bij een filmmaker, is hij dan een vrager of aanbieder?

1. Vrager
2. Aanbieder
3. Geen van beide

De aard van het product

• Homogene goederen: is een product waarvan elke eenheid/stuk in de ogen van de afnemer precies hetzelfde is
  
• Heterogene goederen: goederen of diensten waar je als klant verschillen in kan zien
  

Heterogene goederen

Homogene goederen

Graan

Suiker

Elektriciteit

Frisdrank

Melk

Auto

Geld

Even tussendoor: Hoe meer aanbieders er op een markt zijn...

1. ...hoe groter de concurrentie is (en een hogere prijs voor een product).
2. ...hoe kleiner de concurrentie (en een hogere prijs voor een product).
3. ...hoe groter de concurrentie (en een lagere prijs voor een product).
4. ...hoe kleiner de concurrentie (en een lagere prijs voor een product)

Marktvormen

Als je weet hoeveel aanbieders en vragers er zijn, en welk aard het product heeft (homogeen/heterogeen) kan je de marktvorm bepalen:

• Volkomen concurrentie
• Monopolie
• Oligopolie


• Monopolistische concurrentie

Volkomen concurrentie

• In een volkomen concurrentie zijn veel vragers en aanbieders. 
  
• Het is een homogeen product. 
  
• De prijs is al bepaald door de hoeveelheid aanbieders en hoeveelheid vragers. 
  
• In mijn eentje naar een andere aanbieder stappen, verandert de prijs niet. 
  

Monopolie

• Bij een monopolie zijn er veel vragers 
• en is er maar één aanbieder. 
• Logischerwijs een homogeen goed.  
• De prijs is meestal hoog, want er is geen concurrentie. 
  

Waarom heeft Prorail (Nederlandse spoor) een monopolie in Nederland?

Oligopolie

Een oligopolie heeft veel vragers 

en weinig/beperkt aantal aanbieders. 

Veel producten die je kent zijn producten van een oliopolist. De bedrijven houden elkaar in de gaten: als de ene grote concurrent de prijs verlaagt, kan jij als bedrijf niet 200 euro duurder zijn!

Producten kunnen homogeen of heterogeen zijn.

Soms is er ook sprake van kartels tussen bedrijven.

Welke van de volgende dingen kunnen een oligopolist zijn?

1. Benzine
2. Mobiele telefoons
3. Cola
4. Vliegtuigmaatschappij

Kartel

Doel: beperken van onderlinge concurrentie bij oligopolie door vorming van een kartel. 

Vaak worden er prijspafspraken gemaakt, dat is bij wet verboden. 

Monopolistische concurrentie

Lijkt op een volkomen concurrentie. Maar hier is het een heterogeen goed. Marketing en reclame zijn belangrijk om een aandeel in het markt te krijgen. 

Volkomen concurrentie

-Veel aanbieders

-Veel vragers

-Homogeen product

Voorbeelden:

paprikamarkt

valutamarkt

Monopolie

-Eén aanbieder

-Veel vragers

-Homogeen product

-Mogelijkheid tot kartels

Voorbeeld:

De NS

Oligopolie

-Enkele aanbieders

-Veel vragers

-Homogeen of heterogeen product

Voorbeeld:

Supermarkten, benzine, vliegtuigmaatschappij

Monopolistische concurrentie

-Veel aanbieders

-Veel vragers

-Heterogeen product

Voorbeeld: 

Televisies (Philips), Frisdrank (Coca Cola), abbonementen 

Huiswerk volgende les

Doorlezen paragraaf 2.1 t/m 2.4

Maken de opdrachten van paragraaf 2.4