4H - §2.1 - Atoombinding

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2 Chemische bindingen

§2.1 atoombinding

NOVA 4HAVO

Leerdoelen

• een beschrijving kunnen geven van een atoombinding.
• moleculaire stoffen herkennen aan de atomaire
   samenstelling (formule).
• structuurformule kunnen omzetten in molecuulformule en
   andersom. Gebruik hierbij de covalenties van de atomen.
• verbreken en vormen van een atoombinding in verband
   kunnen brengen met chemische reacties.

deze les: herhaling klas 3

- atoombinding

- covalentie

- structuurformule

- naamgeving moleculaire stoffen

Aan het soort atomen herken je welk soort stof het is

Hoe blijven de atomen in een molecuul bij elkaar?

atomen

moleculen 

= groepje atomen

binding in moleculen = atoombinding =

covalente binding

Bij een chemische reactie

- worden de atoombindingen
   verbroken en gevormd 

- dan gaan moleculen kapot en
   worden nieuwe moleculen
   gevormd

1 atoombinding =

1 covalente binding =

1 gemeenschappelijk elektronenpaar

Basis: Atoommodel van niet-metaal 

Niet-metaal atomen
missen elektronen
in hun buitenste schil
(valentie-elektronen)
om te voldoen aan de
edelgas-configuratie.

veel atomen zijn ' wannabe's '

• alle niet-metalen komen één of meer elektronen tekort 
    voor een volle buitenste schil, behalve de edelgassen

• alle andere niet-metalen willen 'qua elektronen' lijken op de edelgassen
    dus... streven naar een volle buitenste schil

Neon

Zuurstof

wil lijken op...

Dit helpt ons te begrijpen, waarom een  

• molecuul atoombindingen heeft tussen atomen
• atoomsoort een bepaalde covalentie heeft

Hoeveel atoombindingen kan 1 atoom maken?

Tel het aantal stappen tot de edelgassen

4  3   2   1

Dit getal heet de covalentie

1

Chemische reacties

 2 H₂ (g)   +   O₂ (g)    -->     2 H₂O (l)

      +

Chemische reacties

Bij moleculaire stoffen:

• Bestaande atoombindingen (gemeenschappelijke elektronenparen) worden verbroken.
• Nieuwe gemeenschappelijke elektronenparen (nieuwe atoombindingen) worden gevormd.

of het omgekeerde: de ontleding van water

Dus als stoffen....

* verdwijnen (macro)

   worden bestaande

   atoombindingen (micro)
   verbroken.

* ontstaan (macro)
   vormen er nieuwe

   atoombindingen (micro)

Structuurformules

- laat zien uit welke atomen een molecuul bestaat

- laat zien uit hoeveel atomen een molecuul bestaat

- laat zien op welke manier de atomen aan elkaar vast zitten: je tekent de atoombindingen

1 streepje = 1 atoombinding

2 streepjes = 2 atoombindingen

Structuurformules

1. Noteer de molecuulformule.
   
2. Noteer de covalenties van de atomen.
3. Zet het atoom met de hoogste covalentie centraal.
4. Teken atoombindingen naar de andere atomen, zodat alle atomen de gewenste covalentie hebben.

Teken de structuurformules van:

waterstof, H2

water, H2O

ammoniak, NH3

zuurstof, O2

stikstof, N2

koolstofdioxide, CO2

Zoek de covalentie op in het periodiek systeem. Elk atoom moet het juiste aantal "streepjes" (bindingen) hebben!

Voorbeeld: waterstof

H heeft 1 valentie-elektron, wil er 1 elektron bij.

Covalentie = 1

Molecuulformule = H2             Structuurformule = H-H

H + H

H2

Voorbeeld: zuurstof

O heeft 6 valentie-elektronen, wil er 2 bij. 

Covalentie = 2

Molecuulformule = O2             Structuurformule = O=O

O + O

O2

Teken het Bohrmodel van de atoombinding van water

• O heeft een covalentie van 2
• H heeft een covalentie van 1
• Teken het Bohrmodel van water  
• Structuurformule? 
• Molecuulformule? 

Samen verder oefenen

• Teken de structuurformules van C₂H₆ en HCN.
  
• Teken de structuurformule van H₂SO₄, gegevens: 

- S staat centraal;

- Alle O-atomen zijn rechtstreeks aan het S-atoom verbonden;

- S heeft niet de verwachte covalentie.

S en P voldoen vaak niet aan de verwachte covalentie!

Namen van ontleedbare stoffen

 systematische namen zouten

1. je ziet welke atomen erin zitten >  ...ide             TABEL 3       

• voorbeeld:
• CuO = koperatomen en zuurstofatomen > koperoxide
• FeS = ijzeratomen en zwavelatomen > ijzersulfide
• AgBr = zilveratomen en broomatomen > zilverbromide

Namen van ontleedbare stoffen

en bij de systematische namen moleculaire stoffen 

2. zie je verder hoeveel atomen erin zitten > telwoorden  TABEL 2

• voorbeeld
•                N2O4 = 2x stikstofatoom + 4x zuurstofatoom 
•                                      distikstoftetraoxide

Namen van ontleedbare stoffen

               N2O4                   = 2x stikstofatoom + 4x zuurstofatoom 

                                  

               distikstoftetraoxide

N2O4

LET OP:

de index staat ACHTER het atoom in de formule

een telwoord staat VOOR het atoom in de naam

Namen van ontleedbare stoffen

• triviale namen  =                                                                   TABEL 4 

 je kunt aan de naam niet zien welke atomen erin zitten                                   

LEER namen met formules uit je hoofd

of
weet je BiNaS 66a in combinatie goed te gebruiken

formules van niet-ontleedbare stoffen

er zijn 7 niet-ontleedbare stoffen waarvan de moleculen uit
2 dezelfde atomen bestaan:
 gebruik     " Claire Fietst Naar Haar Oma  In  Breda "

    of              " BrINClHOF"

LEER tabel 5!

Cl​2​​

F​2​​

I​2​​

H​2​​

O​2​​

N​2​​

Br​2​​

Wat is de juiste naam van deze stof?

1. stikstofzuurstof
2. di-stikstoftetra-zuurstof
3. tertrastikstofdi-oxide
4. distikstoftetraoxide

Wat is de juiste naam van deze stof?

1. stikstofzuurstof
2. di-stikstoftetra-zuurstof
3. tertrastikstofdi-oxide
4. distikstoftetraoxide

Wat is de juiste naam van deze stof?

1. difosforpentachloride
2. di-fosfor-pentachloor
3. pentachloordifosfor
4. difosforchloride

eigen werk

alle opgaven §2.1 online maken en controleren

belangrijke (blauwe) woorden + tabellen §2.1 leren