T3 B6: Gezond leven

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Goedemiddag!

Vandaag gaat de les over gezond leven.

Programma van deze les

• Terugblik op vorige les
• Nieuwe lesstof: 3.6 gezond leven
• Afsluiting

Paragraaf 3.6: gezond leven

Leerdoelen

4.6.11 Je kunt aangeven hoe je je hart en bloedvaten gezond kunt houden.

4.6.12 Je kunt de gevolgen van alcohol op korte termijn en op lange termijn noemen.

Bloeddruk

Bloeddruk is de druk op de wand van de slagaders wanneer het bloed wordt rondgepompt.

Bij inspanning stijgt de bloeddruk, in rust daalt deze.

Een te lage bloeddruk komt weinig voor en is meestal onschadelijk. Een langdurig te hoge bloeddruk is wel schadelijk. 

Bloeddruk meten

Bloeddruk meet je in een armslagader. Je meet de bovendruk (de maximale druk op de wand van de slagader, wanneer de kamers samentrekken) en de onderdruk (de minimale druk op de wand van de slagader, wanneer de kamers zich vullen met bloed).

Slagaderverkalking

Bij beschadiging van de slagaderwand kunnen vette stoffen en witte bloedcellen zich ophopen in de wand. Hierdoor ontstaat op den duur een verdikking die hard wordt door kalk: slagaderverkalking

Oorzaken slagaderverkalking

Langdurig proces, iedereen ontwikkelt het op den duur wel in enige mate.

Roken, ongezond eten en veel zitten/weinig bewegen verhogen de kans dat je er last van krijgt.

Gevolgen slagaderverkalking

• Bloedvat wordt nauwer en minder elastisch 
• hart moet harder werken om het bloed door de aderen te pompen
• het weefsel achter het vernauwde bloedvat krijgt minder bloed, dus minder zuurstof en kan hierdoor minder goed of zelfs helemaal niet meer functioneren

Hartinfarct (of hartaanval)

Gezond leven verkleint de kans op hart en vaatziekten

1 Niet roken is heel belangrijk voor hart en bloedvaten.

2 Drink geen alcohol, en na je 18e niet meer dan één glas per dag.

3 Eet gezond en gevarieerd (veel vitaminen, mineralen en vezels, weinig verzadigd vet en zout).

4 Beweeg regelmatig (minimaal een halfuur per dag).

5 Voorkom stress en zorg voor voldoende ontspanning.

Bron: Hartstichting

Alcohol

Alcohol: Verdovende stof die ontstaat door vergisting.

Effecten: Ontspannen gevoel, minder zelfkritiek, minder remming, verstoorde waarneming, verminderd reactievermogen, verminderd geheugen.

Regels: Verboden voor jongeren onder de 18, verboden in het verkeer.

Jongeren: Zijn extra gevoelig voor de effecten van alcohol, ze hebben meer kans op hersenschade, omdat alcohol de hersenontwikkeling negatief beïnvloedt. 

Alcohol in het lichaam

Alcohol wordt opgenomen via de maag en darmen. Het wordt afgebroken in de lever en de afbraakproducten worden uit het bloed gefilterd door de nieren. Doordat alcohol de vochthuishouding verstoort plas je meer vocht uit en dat leidt tot uitdroging. 

Na het consumeren van alcohol kun je een kater krijgen, je hebt veel hoofdpijn en dorst. Dit komt door uitdroging en de afbraakproducten van alcohol.

De hoeveelheid alcohol in het lichaam wordt uitgedrukt in promille (‰) ofwel in milligram alcohol per milliliter bloed.

Effect van alcohol op de korte termijn

Bingedrinken en alcoholvergiftiging

Jongeren kunnen al bij zeven glazen (1,7‰) een alcoholvergiftiging oplopen. Boven de 4‰ kan iemand in coma raken en overlijden.

Vooral bij bingedrinking is het risico op een alcoholvergiftiging groot. Bingedrinking betekent in korte tijd veel alcohol drinken, waardoor het alcoholgehalte in het bloed snel stijgt tot 0,8‰ of hoger. Door de plotselinge hoge concentratie alcohol kunnen organen en vooral de hersenen ernstig beschadigen.

Huiswerk

Maken: Basisstof 6 van Thema 3 in je werkboek. (Basisstof 1 t/m 5 hadden al                   af moeten zijn en heb je al geleerd)

                Maak de test jezelf online van Basisstof 6. (Basisstof 1 t/m 5 had je al                  gemaakt moeten hebben)

Leren: Basisstof 1 t/m 6 van Thema 3

Lezen: Basisstof 7 van Thema 3

Afsluiting

• Klassikaal opdracht 10
• Volgende les 

Vraag 10+

Een stukje gestold bloed kan vast blijven zitten in een bloedvat. Door zo’n bloedprop kunnen cellen afsterven.

 

a. Waardoor sterven cellen achter een bloedprop af?

Vraag 10+

Een bloedprop kan in een slagader zitten, bijvoorbeeld in een armslagader. Om te voorkomen dat cellen achter deze bloedprop afsterven, kan een arts een antistollingsmedicijn (bloedverdunner) voorschrijven. Het gebruik van bloedverdunners bij een bloedprop heeft echter ook risico’s.

 

 

b. Leg uit wat het gevaar kan zijn van bloedverdunners.

Volgende les

We gaan het hebben over bloedgroepen