Grammatica zinsdelen: Bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Weekplanning

Grammatica: Bijwoordelijke bepaling

Woordenschat met goed gebekt

Fictie: familie

Vandaag

Donderdag

Vrijdag

Vandaag 

1. Grammatica zinsdelen: Bijwoordelijke bepaling
2. Zelf aan de slag
3. Ze of zij

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

Niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!

Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel! 

Lesdoel

Wat ga je leren?

• Je gaat de theorie van de bijwoordelijke bepaling opnieuw bestuderen
• Wanneer je 'ze' gebruikt en wanneer je 'zij' gebruikt

Aan de slag!

Je maakt de startopdracht

Je gebruikt je boek (blz. 178) en je schrijft in je schrift

Je maakt deze opdracht zelfstandig

5 minuten

Startopdracht

Je bent klaar als je 3 volledige goedlopende zinnen hebt

Neem de theorie op blz 178 alvast door

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je een bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling (bwb)

Wat is nu de bijwoordelijke bepaling?

bijwoordelijke bepaling

waar= bijwoordelijke bepaling van plaats

wanneer= bijwoordelijke bepaling van tijd

hoe = bijwoordelijke bepaling van reden

Bijwoordelijke bepaling

Let op: 

Niet in alle zinnen komt een bijwoordelijke bepaling voor, maar een zin kan ook meerdere bijwoordelijke bepalingen bevatten!

Een bijwoordelijke bepaling kan uit een of meer woorden bestaan.

• Bij die leraar mag je soms snoepen.
• Waarom hebben jullie dat niet aan mij gegeven?
  
• Zij gaat met de fiets of brommer naar het popconcert.
  
• Vanmorgen heeft hij haar het nieuws al verteld.
  
• Door het droge voorjaar is het waterpeil gezakt.
  
• Na afloop van het debat moesten een paar leerlingen helpen bij het opruimen van de stoelen.
  
• In deze rustige week voor Pasen gaan we een paar dagen naar de Ardennen.
  
• Na de onweersbui kwam ze snel naar huis. 

• Bij die leraar (waar) mag je soms (hoelang) snoepen.
• Waarom hebben jullie dat niet (wanneer) aan mij gegeven?
  
• Zij gaat met de fiets of brommer (hoe) naar het popconcert (waarheen).
  
• Vanmorgen (wanneer) heeft hij haar het nieuws al (wanneer) verteld.
  
• Door het droge voorjaar (waarom) is het waterpeil gezakt.
  
• Na afloop van het debat (wanneer) moesten een paar leerlingen helpen bij het opruimen van de stoelen. (waarom)
  
• In deze rustige week voor Pasen (wanneer) gaan we een paar dagen naar de Ardennen. (waarheen)
  
• Na de onweersbui (hoe lang/waarom)kwam ze snel naar huis. (hoelang)

Ze of zij

1. Verwijs je naar dingen of zaken?

Dan is het altijd ze.

• Ik ben mijn handschoenen kwijt. Weet jij waar ze liggen?

• Hij heeft de opdrachten af. Ze waren moeilijk.

2. Verwijs je naar personen?

Dan is het soms ze, soms zij en soms kan het allebei.

• Zij is mijn beste vriendin.

• Ze is mijn beste vriendin.

• Zij waren niet aanwezig.

• Ze waren niet aanwezig.

Volgende keer

Volgende keer

Woordenschat met goed gebekt

*