5NW Module 02: De chemische samenstelling van het leven

• Natuurwetenschappen
• Buitengewoon secundair onderwijs

Module 02: Macromoleculen

Hfst. 3. De chemische samenstelling van het leven

Leerdoelen

• Je kan de structuur en functie van de vier belangrijke groepen van biomoleculen toelichten: sachariden, lipiden, eiwitten en nucleïnezuren.
•  Je kan de vereenvoudigde structuur van deze moleculen geven en herkennen.
• Je kan het belang en de functies van deze moleculen verwoorden.

1. De chemische samenstelling van cellen

Lees pagina 89-90 in je boek en bekijk volgende slides vooraleer je de vragen beantwoordt. 

Welk element komt het meest voor in het lichaam van de mens?

1. H​2​​O
2. C
3. O
4. N

Welke stof is een anorganische stof?

1. lipiden
2. H​2​​O
3. sachariden
4. eiwitten

a) Wat is een nucleïnezuur?
b) Geef een voorbeeld van een nucleïnezuur.

Je mag het internet gebruiken om je antwoord op te zoeken.

2. Organische stoffen in cellen

2.1 Sachariden

- Bekijk de powerpointslides en lees de bijhorende tekst in je boek (zie paginanummer op slide)

- Bekijk de filmpjes en maak notities

- Beantwoord de vragen

p. 93-94

p. 93-94

Wat is de belangrijkste taak van koolhydraten in ons lichaam?

Uit welke atomen zijn koolhydraten opgebouwd?

In welke verhouding komen C, H en O voor in kooldhyraten?

1. 2:1:1
2. 1:2:1
3. 2:2:1
4. 2:1:2

a) Geef de bruto formule van de drie verschillende monosachariden.

b) Wat kan je besluiten bij vergelijking van deze bruto formules? En bij vergelijking van de structuurformules? Hoe noemt men zulke moleculen?

Geef de verschillen en gelijkenissen in structuur tussen glucose en fructose.

Waarin komt de monosacharide 'fructose' voor?

1. graan
2. melk
3. fruit
4. druivensuiker

Waarom worden monosachariden ook wel 'snelle suikers' genoemd? Leg uit.

Welke disachariden zijn uit welke monosachariden opgebouwd? Sleep ook de bijpassende structuur naar de juiste disacharide.

maltose

sacharose

lactose

galactose

glucose

glucose

fructose

glucose

glucose

Wat gebeurt er bij een condensatiereactie?
Leg zo volledig mogelijk uit a.d.h.v een voorbeeld.

p. 95-96

Welke voeding levert het vlugst energie: een lepel honing of een stuk bruine boterham? Leg kort uit.

Wat gebruik je vervolgens het best voor het ontbijt: een lepel honing of een stuk bruine boterham? Waarom?

Sleep de juiste onderdelen naar de juiste rol die polysachariden in de natuur hebben. 

structuurmolecule

energiereserve

zetmeel

cellulose

chitine

glycogeen

Welke polysacharide is de voedingsvezel?

1. zetmeel
2. glycogeen
3. chitine
4. cellulose

a) Wat is er speciaal aan deze voedingsvezel?
b) Waarom is het belangrijk dat we deze voedingsvezel toch innemen via ons voedsel?
(TIP: Je mag bij b het antwoord op het internet zoeken.)

In onderstaande producten zitten overal koolhydraten. Welke koolhydraten zitten in welk product? Sleep ze naar het juiste product. Indien er meerdere mogelijkheden zijn, dan geef je ze allemaal. Je hoeft niet alle koolhydraten te gebruiken.

cellulose

zetmeel

lactose

sucrose

glucose

cellulose

maltose

fructose

2. Organische stoffen in cellen

Op de volgende slide vind je nog een samenvattend filmpje. Er wordt in het filmpje gesproken over de groep 'oligosachariden', deze moeten jullie niet kennen.

Welke van onderstaande voedingswaren doen de hoeveelheid suiker in je bloed het meest stijgen? (Zij hebben dus een hoge glycemische index.)

1. rundsvlees
2. courgette
3. pompoen
4. wafels

Herhaling: Sleep de juiste onderdelen naar de juiste groep sachariden.

monosachariden

disachariden

polysachariden

chitine

condensatiereactie

condensatiereactie

snelle suikers

snelle suikers

trage suikers

ring met 6 C-atomen

2. Organische stoffen in cellen

Maak de bookwidget 'koolhydraten' op smartschool.

(oefeningen - M02 Macromoleculen)

2. Organische stoffen in cellen

2.2 Lipiden

-Bekijk de powerpointslides en lees de bijhorende tekst in je boek (zie paginanummer op slide)

- Bekijk de filmpjes en maak notities

- Beantwoord de vragen

p. 98-99

Wat wil het woord “tri - glyceride” zeggen?

Wat is kenmerkend voor onverzadigde vetten?

1. ze zijn meestal vast en bevatten vetzuurketens met één of meer dubbele bindingen
2. ze zijn meestal vloeibaar en bevatten vetzuurketens met één of meer dubbele bindingen
3. ze zijn meestal vast en bevatten vetzuurketens zonder dubbele bindingen
4. ze zijn meestal vloeibaar en bevatten vetzuurketens zonder dubbele bindingen

Geef twee argumenten die aantonen dat een vetloos dieet niet aan te raden is.

Wat duidt het rood omcirkelde deel aan?

1. de hydrofobe (waterafstotende) staart van een fosfolipide
2. de hydrofobe (waterafstotende) kop van een fosfolipide
3. de hydrofiele (waterminnende) staart van een fosfolipide
4. de hydrofiele (waterminnende) kop van een fosfolipide

Verklaar de benaming 'slechte' cholesterol.

Waarom is de verhouding LDL-cholesterol / HDL-cholesterol even belangrijk dan de totale hoeveelheid cholesterol in het bloed?

2. Organische stoffen in cellen

2.3 Proteïnen

-Bekijk de powerpointslides en lees de bijhorende tekst in je boek (zie paginanummer op slide)

- Bekijk de filmpjes en maak notities

- Beantwoord de vragen

Wat stelt het onderdeel dat omkaderd is voor?

1. een aminozuur
2. een carboxylgroep
3. een peptidebinding
4. een aminogroep

Deze figuur toont ...

1. de primaire structuur van een eiwit
2. de secundaire structuur van een eiwit
3. de tertiaire structuur van een eiwit
4. de quaternaire structuur van een eiwit

Eiwitten hebben talrijke functies. Sleep de voorbeelden van eiwitten naar de juiste functie

Bouwstof

Transport

Enzym

Hormoon

Afweer

keratine

insuline

hemoglobine

antistof

collageen

membraaneiwit

eiwit dat reacties versnelt

2. Organische stoffen in cellen

2.4 Nucleïnezuren

-Bekijk de powerpointslides en lees de bijhorende tekst in je boek (zie paginanummer op slide)

- Bekijk de filmpjes en maak notities

- Beantwoord de vragen

Formuleer de verschillen tussen DNA en RNA.

2. Organische stoffen in cellen

Maak de bookwidget 'M02H03: De chemische samenstelling van het leven herhaling' op Smartschool

Heb je de leerstof begrepen?

😒🙁😐🙂😃