2 HV - verwijswoorden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Leesvaardigheid - Verwijswoorden en Signaalwoorden

In deze Lesson-Up les leer je wat verwijswoorden en signaalwoorden zijn. Wat het verschil er tussen is, welke functie ze hebben en hoe je ze kunt herkennen in een tekst. 

Leesvaardigheid - Verwijswoorden en Signaalwoorden

Maak deze Lesson-Up les op je laptop. Dan zijn de dia's, uitleg en opdrachten beter leesbaar en beter te maken. 

Hoe werkt Lesson-Up? Wat kun je verwachten?

Je krijgt uitleg over verwijs- en signaalwoorden. Je bekijkt filmpjes en krijgt daarna vragen. Je leest korte tekstjes en aansluitend krijg je vragen; telkens om te testen of je de uitgelegde theorie begrepen hebt. Ik kan precies zien hoelang je een tekst of een filmpje bekeken hebt en of je vragen correct beantwoord hebt. Maak de opdrachten dus serieus.

Wat zijn volgens jou 'verwijswoorden'? Geef hier kort een omschrijving van dit begrip.

Bekijk het volgende uitlegfilmpje over verwijswoorden

Wat zijn verwijswoorden?

1. Verwijswoorden verwijzen naar terug naar een woord, woordgroep of zin.
2. verwijzen vooruit naar een woord, woordgroep of zin.
3. wijzen op een verband tussen woorden of zinnen.
4. verwijzen zowel vooruit als achteruit naar een woord, woordgroep of zin.

Wat is de functie van een verwijswoord?
Meerdere antwoorden mogelijk!

1. Het leest makkelijker
2. De schrijver hoeft bepaalden woorden niet steeds te herhalen.
3. Je kan de samenhang of het verband in een tekst beter begrijpen.
4. Het ziet er mooi uit.

Lees de rijtjes woorden. In welk antwoord staan alleen verwijswoorden?

1. ze - hij - daar
2. jullie - dat - daarom
3. het - dit - ook
4. daarmee - het - dus

Overzicht van verwijswoorden

Overzicht verwijswoorden - aanvulling

Let op: het hangt van de context af of een woord een verwijswoord is. Kijk maar: 

bijv.: Het regent nu al de hele ochtend. Het = geen verwijswoord, hoort bij het werkwoord.

De gemiddelde mens slaapt 7,5 uur per nacht, dus als je 8 uur slaapt doe je het goed.  Je = verwijst niet naar een persoon, maar het betekent hier 'men' (algemeen).  

Lees onderstaande tekst

Scrabble geeft me het visitekaartje met een snelle beweging terug. 'Dat kun je maar beter wegstoppen'. Hij zegt het luchtig, maar zijn ogen staan dwingend. 'En vertel me wat er gebeurd is. Van begin tot eind. In detail.' Het klinkt niet gebiedend, het is eerder een vriendelijke uitnodiging, alsof hij me een dienst verleent.

Scrabble geeft me het visitekaartje met een snelle beweging terug. 'Dat kun je maar beter wegstoppen'. Hij zegt het luchtig, maar zijn ogen staan dwingend. 'En vertel me wat er gebeurd is. Van begin tot eind. In detail.' Het klinkt niet gebiedend, het is eerder een vriendelijke uitnodiging, alsof hij me een dienst verleent.

Geef in onderstaande tekst de verwijswoorden aan door er een cirkeltje op te plaatsten. 

Verwijzen naar zelfstandige naamwoorden

Bekijk / lees de volgende dia goed. 

Hij gaat over mannelijke en vrouwelijke (en onzijdige) woorden. En hoe je moet verwijzen met 'hij' / 'zij' en 'die' / 'dat' etc. naar zelfstandige naamwoorden.

Verwijs op de juiste manier naar 'het meisje'. Bijvoorbeeld in de zin: Het meisje ... daar loopt, is mijn zusje.

1. dat
2. die
3. deze
4. dit

Verwijs op de juiste manier naar 'de jongen'. Bijvoorbeeld in de zin: De jongen ... daar loopt, is mijn broertje.

1. dat
2. die
3. deze
4. dit

het - dat en de - die

Je verwijst naar 'het meisje' met 'dat'.

Het meisje dat daar loopt. 

Dat komt door het lidwoord 'het'. 

Het-woorden verwijs je met 'dat'. 

De-woorden verwijs je met 'die'. 

Signaalwoorden

Wat zijn volgens jou 'signaalwoorden'? Geef hier kort een omschrijving van dit begrip.

Een signaalwoord is ... 

bekijk in de volgende dia het filmpje aandachtig. 

Geef nu zo goed mogelijk de definitie (omschrijving) van een 'signaalwoord' op. + Noem 1 signaalwoord uit het filmpje en welk signaal het afgeeft (verband)

00:21

Wat is de functie van een signaalwoord?

1. Ze verwijzen naar iets in een zin.
2. Als lezer snap je de tekst beter.
3. Ze geven een verband aan tussen zinnen.
4. Ze maken een tekst makkelijker.

01:03

Geef 1 signaalwoord voor een redengevend tekstverband

02:19

Welke 2 tekstverbanden worden er opgenoemd in het filmpje, naast het redengevend tekstverband?

Bekijk de volgende dia's goed

Welke tekstverbanden heb je zojuist in de vorige twee dia's voorbij zien komen?

1. conclusie, doel-middel, oorzaak-gevolg en opsomming
2. conclusie, doel-middel en opsomming
3. conclusie, doel-middel en oorzaak-gevolg
4. conclusie, oorzaak-gevolg, opsomming

Bij tekstverbanden horen bepaalde signaalwoorden. Bij welk tekstverband hoort het signaalwoord 'echter'?

1. reden of verklaring
2. samenvatting
3. tegenstelling

Welk tekstverband stond in de 4 groene dia's hiervoor 'alleen' op een dia?

1. tegenstellend tekstverband
2. voorwaardelijk tekstverband
3. tijdaangevend tekstverband
4. redengevend tekstverband

Signaalwoorden in een tekst

Hierna krijg je een dia met een tekstfragement. Lees het fragement aan de linkerkant van de dia; de eerste 7 zinnen. Beantwoord daarna de vragen. 

Welk signaalwoord heb je het vaakst gelezen in de eerste 7e zinnen van het tekstfragment over pubers?

1. ook
2. en
3. maar
4. 'ook' en 'en' even vaak

Welke 2 signaalwoorden ben je in de eerste 7 zinnen van het tekstfragment over pubers tegengekomen? Noteer alles wat jij gevonden hebt. + Zet het juiste tekstverband erachter.

Geef in eigen woorden het verschil aan tussen verwijswoorden en signaalwoorden. Schrijf voor elk een korte omschrijving op waaruit het verschil blijkt.

Ken je nu voldoende het verschil tussen 'verwijswoorden' en 'signaalwoorden' om ze in een opdracht of tekst uit elkaar te houden?

😒🙁😐🙂😃

Vond je de uitleg over de begrippen 'verwijswoorden' en 'signaalwoorden' in deze Lesson-Up les voldoende waardoor je er nu opdrachten over kan maken?

😒🙁😐🙂😃