§ 3.1 Economisch beleid

§ 3.1 Economisch beleid

Welke invloed kan de overheid hebben op de economie?


Kernwoorden:

- anticyclisch 

conjunctuurbeleid

- internationale 

concurrentiepositie

1 / 14
next
Slide 1: Slide
EconomieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 14 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

§ 3.1 Economisch beleid

Welke invloed kan de overheid hebben op de economie?


Kernwoorden:

- anticyclisch 

conjunctuurbeleid

- internationale 

concurrentiepositie

Slide 1 - Slide

Economisch beleid

De overheid kan via haar begrotingsbeleid invloed uitoefenen op de conjunctuur.

De export heeft echter een grote invloed op de Nederlandse conjunctuur en daar speelt de overheid slechts een bescheiden rol in. Vooral de internationale concurrentiepositie is belangrijk.

Slide 2 - Slide

Anticyclisch conjunctuurbeleid

De overheid kan negatieve gevolgen van een laagconjunctuur proberen tegen te gaan, door de overheidsbestedingen en/of de belastingen aan te passen: 

  • als overheidsbestedingen stijgen, neemt effectieve vraag direct toe
  • als de overheid de belastingen verlaagt, werkt dit via de consumptie door in de EV

Dit heet anticyclisch begrotingsbeleid.

Slide 3 - Slide

Anticyclisch beleid
Het afremmen van de conjunctuurgolven.
Tijdens een laagconjunctuur, gas geven --> Economie stimuleren
Tijdens een hoogconjunctuur, op de rem trappen --> economie afremmen.

Slide 4 - Slide

Wat zijn de gevolgen voor de overheidsfinancien?


In een laagconjunctuur zijn de inkomsten van de overheid al lager (minder belastinginkomsten) en de uitgaven (meer uitkeringen)al hoger


Door een daling van de belastingen, dalen de inkomsten van de overheid en samen met een stijging van de overheidsuitgaven leidt dit tot een verslechtering van de overheidsfinanciën.

Slide 5 - Slide

Wat zijn de gevolgen voor de overheidsfinancien?


In een hoogconjunctuur zijn de inkomsten van de overheid al hoger (meer belastinginkomsten) en de uitgaven (minder uitkeringen)al lager


Door een stijging van de belastingen, stijgen de inkomsten van de overheid en samen met een daling van de overheidsuitgaven leidt dit tot een verbetering van de overheidsfinanciën.


De tekorten die tijdens een laagconjunctuur zijn opgebouwd, zouden vervolgens dus weer moeten kunnen worden opgevangen met overschotten die ontstaan tijdens een hoogconjunctuur.

Slide 6 - Slide

Internationale concurrentiepositie

De conjunctuur verbetert ook als de export stijgt. Zeker in een land als Nederland, wat een zeer open economie heeft, is de internationale concurrentiepositie erg belangrijk.


De internationale concurrentiepositie wordt bepaald door de prijs en kwaliteit van onze producten  in vergelijking met het buitenland.

Slide 7 - Slide

De internationale concurrentiepositie kan dus verbeteren door een daling van het prijsniveau ten opzichte van onze concurrenten.


Dit kan doordat de loonkosten per eenheid product lager zijn dan in andere landen. Hierdoor kan prijsniveau lager blijven en verbetert dus onze internationale concurrentiepositie.

Slide 8 - Slide

De loonkosten per eenheid product dalen als er sprake is van loonmatiging of een stijging van de arbeidsproductiviteit (waardoor productie omhoog gaat, zonder dat aantal werknemers en dus loonsom stijgt).

De internationale concurrentiepositie verbetert ook als we minder inflatie hebben dan in andere landen. Hierdoor wordt het land relatief goedkoper t.o.v. andere landen en verbetert de internationale concurrentiepositie. Inflatie in de hand houden is een taak van de (Europese) centrale bank en niet van de overheid.

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Video

3.2 Automatische stabilisatoren
Dit zijn mechanismen in de economie die de conjunctuurbeweging automatisch afvlakken (automatisch anticyclisch beleid).

Slide 11 - Slide

voorbeelden automatische stabilisatoren
sociale uitkeringen: Mensen die werkloosraken hebben recht  op een uitkering. Dit beleid is er gewoon en in tijden van laagconjunctuur treed deze regeling automatisch vaker in werking.
Door de uitkering, wordt de inkomensachteruitgang beperkt, hierdoor kunnen mensen blijven consumeren en daarmee wordt de laagconjunctuur afgezwakt.

Slide 12 - Slide

Voorbeelden automatische stabilisatoren

progressieve belastingen: Bij een stijgend inkomen wordt er procentueel / relatief meer belasting betaald. 
In tijden van hoogconjunctuur stijgen de inkomens. Door het progressieve belastingsysteem wordt de inkomensstijging beperkt (mensen gaan relatief meer belasting betalen). Hierdoor wordt de stijging van de conjunctuur beperkt.

Tijdens laagconjunctuur: lagere inkomens, relatief minder belasting betalen. Mensen houden relatief meer geld over, kunnen blijven besteden en daarmee wordt de laagconjunctuur beperkt.

Slide 13 - Slide

Geldschepping
https://www.youtube.com/watch?v=CuunNjALozo

Slide 14 - Slide