Week 7

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Zinsontleding

Welke onderdelen horen bij redekundig ontleden?

Hoe vind je de pv?

Persoonsvorm

• De persoonsvorm is altijd een werkwoord. 
• Een werkwoord geeft aan wat er wordt gedaan. 
• Bijvoorbeeld: lopen, fietsen of lezen.

Persoonsvorm

Er zijn drie manieren waarop je de persoonsvorm kunt vinden in een zin.

• De zin in een andere tijd zetten.
• Het veranderen van het getal van de zin. (enkelvoud en meervoud moeten hetzelfde zijn)
• zin vragend maken (lukt niet altijd)

Voorbeelden

• Pietje gaat naar de gymles.
• Pietje ging naar de gymles.

• Pietje loopt naar de Jumbo.
• Pietje liep naar de Jumbo.

• Wie heeft er honger? 
• Wie had er honger. 

Onderwerp

Persoonsvorm

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

werkwoordelijk gezegde

De dief

heeft 

de scooter van mijn vader

aan zijn vriend

verkocht.

Zelfstandig werken

Nieuw Nederlands online

KLASCODE 82036

Cursus 5 grammatica 

Paragraaf 2 - ZD Herhaling

 Opdracht 1 t/ m 6

Samenstelling

Een woord dat bestaat uit twee of meer kleinere woorden, 

heet een samenstelling.

Bijvoorbeeld: 

voetbalwedstrijd

Voetbalwedstrijd bestaat uit voetbal en wedstrijd, maar voetbal bestaat weer uit voet en bal. Deze samenstelling bestaat dus uit 3 woorden!

Vergelijk de zinnen

1) We vonden het huis vuil in Groenlo

2) We vonden het huisvuil in Groenlo

1) Heb je pas foto's gemaakt bij de fotograaf?

2) Heb je pasfoto's gemaakt bij de fotograaf? 

To do 

*  Samenstellingen en tussenletters: 

De basisregels

De regels van de tussen -s

De regels van de tussen -n

De regels van de tussen -e 

* Zelfstandig oefenen 

Samenstelling 

Een samenstelling is een combinatie van minimaal 2 woorden die samen 1 woord vormen:

tuin + man = tuinman

energie + rekening = energierekening

geluid + overlast = geluidsoverlast 

krant + bericht = krantenbericht 

4 opties

• Optie 1) (basisregel!) samenstellingen schrijf je aan elkaar, je plakt de woorden aan elkaar vast  (stoelpoot /tafellaken)
• Optie 2)  je krijgt een tussen -s
• Optie 3) je krijgt een tussen -e
• Optie 4) je krijgt een tussen -n 

Optie 2) je krijgt een tussen -s

* als je die hoort!

 jongen+broek = jongensbroek 

(lievelingskleur / beroepsvoetballer)

* stad + plein = stadsplein (want ook stadspark, stadsmens etc)

* TIP: bij twijfel omdat je al een 's' hoort: verander het woord.

varkensstal want varkensvlees

Optie 3) je krijgt een tussen -e

Let op: Dit is een moeilijke! o.a.

*Heeft het meervoud een -s dan een -e: garages dus garagebedrijf

* Heeft het meervoud -en EN -es dan -e: groenten of groentes dus groentesoep / lades of laden dus ladeblok

*Het eerste deel verwijst naar een persoon of zaak die enig is in zijn soort: zonneschijn, maneschijn

*bij versterkende betekenis: beresterk/ apetrots 

Optie 4) je krijgt een tussen -n 

*Als het eerste woord van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is met alleen een meervoud op -en:  

roos + geur = rozengeur

kip + hok = kippenhok

krent + bol = krentenbol

tomaat + soep = tomatensoep 

Zelfstandig werken

Nieuw Nederlands online

KLASCODE 82036

Cursus 7 Spelling 

Paragraaf 3 - tussenletters in samenstellingen

 Opdracht 1 t/m 5