Signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Welkom

29-01-2024

Planning

- Voorlezen uit Soldaat Wojtek (10 min)

- Terugblik les 45 (5 min)

- Les 57 signaalwoorden (20 min)

- Klassikaal oefenen (5 min)

- Zelfstandig werken (15 min)

-Nakijken (10 min)

Terugblik

Moeilijke woorden --> hoe vinden we die?

Woordraadstrategieën --> wat is dat?

Wat zijn signaalwoorden?

Les 57: Wat is een signaalwoord?

- Zorgt voor structuur.

- Zorgt voor verbanden tussen zinnen, zinsdelen en alinea's.

- Wie kent voorbeelden?

Tekstverbanden

Deze verbanden of verbindingen tussen die zinnen, zinsdelen of alinea's noemen we tekstverbanden.

Bijvoorbeeld: opsomming, tegenstelling, tijd, oorzaak-gevolg, conclusie, voorbeeld, doel-middel

Opsomming

En, ook, bovendien, verder, ten eerste, ten tweede, vervolgens

Voorbeeld: De eerste tandpasta verscheen ook zo omstreeks die tijd.

Tegenstelling

Maar, daarentegen, desondanks, echter, integendeel, terwijl, 

enerzijds ... anderzijds

Voorbeeld: Enerzijds vind ik dat ze gelijk heeft, anderzijds begrijp ik jouw mening ook. 

Welk signaalwoord zie je in de zin?
'Maar lang niet ieder mens vindt dat.'

Tijd

Voordat, nadat, eerst, daarna, wanneer, vroeger, terwijl.

Terwijl mijn moeder mijn tas inpakte, kleedde ik me snel aan.

Bij welk tekstverband hoort het signaalwoord 'nadat'?

Nadat we klaar waren met eten, hielp ik met afwassen.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. tijd

Oorzaak – gevolg

Door, omdat, aangezien doordat, waardoor, te danken aan

Voorbeeld: Door de treinvertraging, miste hij de trein.

Wat is de oorzaak? En wat  is het gevolg?

Door het ongeluk zit hij nu in een rolstoel.

1. oorzaak: het ongeluk gevolg: zit in rolstoel
2. oorzaak: zit in rolstoel gevolg: het ongeluk

Doel – middel

Om te, met het doel, door, daarmee, waarmee, door middel van

Voorbeeld: Je hebt wifi nodig om filmpjes te kijken op YouTube. 

Doel: filmpjes kijken op YouTube

Middel: wifi

Voorbeeld

Een voorbeeld ( hier)van, zo, ter illustratie, bijvoorbeeld, zoals

Voorbeeld: Zo gaat hij iedere zondag naar zijn oma. 

Welk signaalwoord zie je in de zin:

Op maandag gaat hij bijvoorbeeld vaak wandelen.

Verduidelijking

Legt uit wat er met een eerdere zin bedoeld wordt.

--> dit betekent, met name, dit houdt in, dat wil zeggen

Voorbeeld: Het gaat met name om de voetballessen op maandag.

Samenvatting / conclusie

Samengevat, kortom, dus, al met al, vandaar dat

Voorbeeld: Al met al, het is een chaotische bende daar.

Voorwaarde

Als, wanneer, tenzij, in (voor) het geval dat, mits, indien

Voorbeeld: Hij mag hier komen, mits hij zijn excuses aanbiedt.

Bij welk tekstverband hoort het signaalwoord (kortom):
Kortom: ik lees me fris!

1. conclusie
2. voorbeeld
3. verduidelijking
4. doel-middel

Oefenen les 57

Opdrachten 1, 2, 3, 5, 7, 8

15 min. zelfstandig werken in stilte

Oortjes mogen in