1.2 Machthebbers in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Leerdoelen

• hoe Nederland werd bestuurd
• hoe de Franse koning heel machtig werd
• hoe de Engelse koning minder machtig werd
• met welke landen Nederland in oorlog was

Tekst

Noem twee onderwerpen waarover de Staten-Generaal besluiten nam.

Noem een taak van stadhouder.

Absolutisme 

Regeringssysteem waarbij de vorst alle macht heeft. 

Hij is aan niemand verantwoording schuldig

Men accepteerde dit omdat de koning regeert met het 

droit devine = goddelijk recht

Franse koning 

• In de tijd van regenten en vorsten hadden de meeste Europese landen een vorst.
• Lodewijk XIV streefde in eigen land naar absolutisme. 
• Zijn ministers mochten hem alleen advies geven.

• Vergrootte zijn macht door rechten van de protestanten  af te schaffen en door oorlog grondgebied uit te breiden. 

De Zonnekoning

Lodewijk XIV noemde zich de zonnekoning

Alles draaide om hem, 

Vul in: De tijd van regenten en vorsten was van ... tot ...

Vul in: Absolutisme is een regeringssysteem waarin de vorst ... heeft.

Vul in: Een minister was de hoogste ... van een staat en lid van de ... .

Engeland

De Engelse vorsten probeerde ook absolute macht na te streven

De Engelse edelen waren machtig en veelal protestants

de vorst Katholiek

Jacobus II

1688 Het Engelse parlement probeert de Katholieke Jacobus af te zetten

Stadhouder Willem III is getrouwd met, de dochter van Jacobus II, Mary

1689 Willem III valt op verzoek van het Engelse parlement Engeland binnen

Jacobus II wordt afgezet

-Willem III en Mary

worden Koning en Koningin van Engeland

-Hij kreeg de kroon van het parlement als symbool

-Het parlement wordt nog machtiger, de koning mag geen grote beslissingen meer nemen zonder hun toestemming

Vul in: Vanaf 1689 was Engeland een ... waarin de ... voor belangrijke besluiten ... moesten hebben van het ...

Nederland in oorlog

• Dankzij de welvaart had de Republiek een sterk leger en kon ze de oorlog tegen Spanje volhouden. 
• Hugo de Groot dacht na over oorlog en vrede. 
• Staten moesten zich ook tijdens oorlogen aan regels houden.
• Republiek in oorlog tegen Engeland op zee
• 1672 --> Republiek in oorlog met Engeland, Frankrijk en twee Duitse staten. 
• Stadhouder Willem III versloeg  hen

Kies de juiste uitspraak

1. Hugo de Groot was een geleerde die nadacht over oorlog en vrede
2. Volgens Hugo de Groot moeten staten zich alleen tijdens de oorlogen aan de regels houden die voor alle mensen en staten gelden.
3. Volgens Hugo de Groot was de zee het bezit van landen
4. Volgens Hugo de Groot moesten mensen vrij zijn om over alle zeeën te reizen

Bij de vrede in 1648 erkende Spanje de soevereiniteit van de Republiek. Wat wordt hiermee bedoeld?
Kies de twee juiste antwoorden.

1. De noordelijke gewesten werden in 1648 een onafhankelijke staat
2. De Spaanse regering gaf zijn macht over de noordelijke gewesten in 1648 aan het bestuur van de Republiek
3. De Spaanse regering gaf in 1648 toe dat de Spaanse vorst niet de hoogste macht over de noordelijke gewesten had.
4. De Spaanse regering gaf in 1648 toe dat het bestuur van de Republiek de hoogste macht had over de noordelijke gewesten.