Les 8: Persoonlijke zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijke zorg

Les 8: Vitale functies

Lesinhoud

• Module planning 
• Ademhaling
• Circulatie 
• Lichaamstemperatuur 
• Learnbeat
• Vooruitblik

Module planning (theorie)

Module planning (praktijk)

Ademhaling

Een normale ademhaling wordt steeds dieper, neemt daarna even af en stopt dan even

1. Juist
2. Onjuist

Ademhaling

Je observeert de ademhaling, zodat je afwijkingen kunt vaststellen. Dit wordt ook wel het observeren van de kwaliteiten van de ademhaling genoemd.

De vier kwaliteiten van de ademhaling:

• Frequentie 
• Diepte
• Regelmaat
• Ademhalingspatronen

De normale ademfrequentie

• Kinderen vanaf 12 jaar en volwassenen halen tussen 15 en 20 keer per minuut adem.
  
• Kinderen van 5 tot 12 jaar halen tussen 20 en 25 keer per minuut adem.
  
• Kinderen van 2 tot 5 jaar halen tussen de 25 en 30 keer per minuut adem.
  
• Kinderen van 1 tot 2 jaar halen tussen de 25 en 35 keer per minuut adem
  
• Kinderen jonger dan 1 jaar halen tussen 30 en 40 keer per minuut adem.
  
• Pasgeborenen halen 30 tot 50 keer per minuut adem. 

Terminologie 

• Apneu
• Dyspneu
• Hyperventilatie
• Ademhaling volgnes Kussmaul
• Cheyne- Stokesademhaling
• Zuchtende ademhaling

Terminologie 

Apneu	Afwezigheid van ademhaling
Dyspneu	Moeite met ademhaling en maakt benauwde indruk
Hyperventilatie	Overademhaling
Ademhaling volgens kussmaul	Zeer diepe, ononderbroken en regelmatige ademhaling
Cheyne- Stokesademhaling	De diepte van de ademhaling neemt eerst toe, neemt daarna af en stopt dan even
Zuchtende ademhaling	Regelmatige ademhaling met af en toe een zucht

Circulatie

Kwaliteiten van de polsslag

• De frequentie van de pols: wat is het aantal slagen per minuut?
  
• De regelmaat van de pols: is de pols regelmatig of niet?
  
• De gelijkmatigheid van de pols: zijn de polsslagen gelijk gevuld?
  
• De kracht van de pols: is de polsslag al of niet heftig?

Polsslag 

Een frequentie van meer dan 100 slagen per minuut heet tachycardie, bij een frequentie van minder dan 50 slagen spreken we van bradycardie.

Als de slagen regelmatig komen, noemen we de pols regulair. Bij onregelmatige slagen spreken we van een irregulaire pols.

Plaatsen waar de hartslag te voelen is

Bloeddruk

Om de circulatie te bewaken, kun je ook de bloeddruk meten. 

Een ander woord voor bloeddruk is tensie. Vaak staat bij de gemeten bloeddrukwaarden RR vermeld, dit staat voor Riva-Rocci.

Bovendruk= systolische druk

Onderdruk= diastolische druk

Bloeddrukwaarden

Normaalwaarde

De normaalwaarde van de bloeddruk ligt rond de 120/ 80 mmHG

Hoge bloeddruk (hypertensie)

De bloeddruk is te hoog als de gemiddelde bovendruk hoger is dan 140 mmHG, of als de onderdruk hoger is dan 90mmHG.

Lage bloeddruk (hypotensie)

Er is sprake van een lage bloeddruk als de bloeddruk zo laag is dat het lichaam niet in staat is om normaal te functioneren.

Lichaamstemperatuur

Lichaamstemperatuur bewaken

Normale lichaamstemperatuur

Een normale lichaamstemperatuur is bij:

• volwassenen en kinderen: tussen 36,5 °C en 37,5 °C
• oudere zorgvragers: tussen 36,0 °C en 37,5 °C
• pasgeborenen: tussen 35,5 °C en 37,5 °C

Lichaamstemperatuur bewaken

Afwijkende lichaamstemperatuur

Er is sprake van een afwijking bij een temperatuur:

• van 37,5 °C tot 38 °C (verhoging)
• tussen 38 °C en 41 °C (koorts)
• hoger dan 41 °C (hyperthermie)
• lager dan 35 °C (hypothermie)

Lichaamstemperatuur bewaken

Meetplaatsen

De lichaamstemperatuur kun je op verschillende plaatsen meten:

• rectaal: meten van de lichaamstemperatuur in de anus
  
• oraal: meten van de lichaamstemperatuur onder de tong
  
• axillair: meten van de lichaamstemperatuur onder de oksel
  
• tympanisch of auraal: meten van de lichaamstemperatuur in het oor

Aan de slag

Maak in Learnbeat:

Hoofdstuk 19.10 B t/m E

Vooruitblik

7 april

Slaap en waken

Huiswerk:

Hoofdstuk 19.10 B t/m E