Poëzie 4T

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

poëzie

herhalen en oefenen

Eindrijm:

Gepaard: versregel 1 + 2, 3+ 4, enz rijmen op elkaar

Bijvoorbeeld:

Ze keek zo wonderlijk. Zo bewolkt,

alsof haar gedachten werden bevolkt

door te veel toekomst, verwarring, geluk.

Toen ging ze lezen. In Donald Duck.

Eindrijm:

Gekruist: versregel 1 + 3, 2 + 4, enz rijmen op elkaar.

Bijvoorbeeld:

Ik heb een dubbeltje gevonden

in een drukke winkelstraat.

Even wist ik mij verbonden

met die domme onverlaat

Eindrijm:

Omarmend: versregel 1 + 4, 2 + 3, enz rijmen op elkaar

Bijvoorbeeld:

Vergeet je niet te leven

dacht ik laatst

de tijd hield stil

een adempauze even

Binnenrijm:

Alliteratie:

- woorden die met dezelfde letter beginnen.

- het moet in dezelfde versregel staan

Bijvoorbeeld:

Lekker liggen op mijn bed

met geen mens die op mij let.

Alles wat ik anders moet,

gaat vandaag niet door – net goed.

Binnenrijm:

Assonantie:

- woorden hebben de dezelfde klinkerklank

- het moet in dezelfde versregel voorkomen.

Bijvoorbeeld:

Lekker liggen op mijn bed

met geen mens die op mij let.

Alles wat ik anders moet,

gaat vandaag niet door – net goed.

Overige begrippen:

Enjambement: 

- De versregel gaat verder in de volgende versregel -> ze vormen samen één zin.

- Als je gaat voorlezen, stop je dus niet aan het einde van de versregel, maar lees je gelijk door naar de volgende.

- Als er geen leestekens zijn, is er niet persé een enjambement. Kijk goed of de zin verder gaat of dat het een volgende zin is.

Welke vorm van eindrijm bestaat niet?

1. omarmend
2. omarmd
3. gepaard
4. gekruist

gepaard

gekruist

omarmend

ABAB

ABBA

AABB

Welk rijmschema past bij het volgende:
Er is in Amsterdam een vrouw beroofd:
Haar handtas in haar auto was de buit.
‘M’n tassie’, schoot het door die vrouw haar hoofd,
En smeet haar auto in z’n achteruit.

1. gekruist
2. kruisend
3. omarmend
4. gepaard

Welk rijmschema past hierbij:
Ik schoot naar binnen, want de deur stond open.
School achter het behang van opa’s honk
zo’n prachtig mozaïek? Een drilboor klonk.
Had ik maar geld. Meteen zou ik het kopen.

1. omarmd
2. gepaard
3. kruisend
4. omarmend

Wat is een vorm van alliteratie?

1. daar-waar
2. geven-slepen
3. slome-slak
4. gaas-chaos

Wat is een vorm van assonantie?

1. blijven-kijken
2. groen-gras
3. plek-leven
4. grote-kom

Zit in de volgende zinnen alliteratie?
Ik schoot naar binnen,
want de deur stond open.

1. Ja
2. Nee

Zit in de volgende zin assonantie?
"kwam ik langs mijn geboortehuis gelopen."

1. Ja
2. Nee

Hoe geef je aan waar een enjambement is? Bijvoorbeeld

1. tussen strofe 1 en 2
2. tussen strofe 3 en 4
3. van versregel 1 naar 2
4. van versregel 1 naar 4

beeldspraak

je gebruikt 'beelden' om iets duidelijk te maken

je schrijft/zegt dus niet letterlijk wat je bedoelt

vergelijking 

Je vergelijkt iets met iets anders (het beeld).
Je noemt ze dus allebei. Je kunt het vrij letterlijk nemen.

-met als

- zonder als

vergelijking met als

Hij is zo groot als een reus.

Zijn hoofd werd rood als een tomaat.

Ze bibberde als een rietje in de wind.

Ze ging er als een haas vandoor.

vergelijking zonder als

Het water is ijskoud.  (dus: water als koud ijs)

Zijn vader is een beer van een vent. (dus: vader is als een beer zo groot/sterk)

Voetbal is oorlog! (dus: ....)

metafoor

Alleen het beeld wordt benoemd.
Je kunt het beeld niet letterlijk nemen. 

 De kleerkast bij de deur controleerde de bezoekers. 

metafoor

De prinses van de klas is ook gekomen.

Moet je Natalie zien: het lelijke eendje is een zwaan geworden.

Ze is het zonnetje in huis.
Het nieuws sloeg in als een bom.

personificatie

De wind fluisterde zacht.

Het graan danste op de velden.

De winter klopte op de deur.

De moeilijke toets staarde me aan.

De zee fluisterde zachtjes

1. vergelijk met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor
4. personificatie

Er stond een engel op het podium te zingen

1. vergelijk met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor
4. personificatie

Zijn stem klonk als het geritsel van bladeren in de wind.

1. vergelijk met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor
4. personificatie

Mijn dochter huurt een paleisje in het centrum van de stad.

1. vergelijking met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor
4. personificatie

De zwijnenstal moest opgeruimd

1. vergelijking met als
2. vergelijking zonder als
3. metafoor
4. personificatie

Einde