Bloedvaten

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 2,3

Bloedvatenstelsel

Lesdoelen

• De student kent de kleine en de grote bloedsomloop
• De student kent de daarbij behorende vaten
• De student kent de verschillende soorten vaten

Oefening

maak de opdracht

Het bloedvatenstelsel

• Slagaders / arteriën / arteriolen
• Aders / venen / venulen
• Haarvaten / capillairen
• Het hart 

Kenmerken arterie

1. Het bloed stroomt weg van het hart.
2. Bij iedere hartslag zet het vat even uit (hij klopt).
3. arteriën liggen meestal diep in het lichaam.
4. De druk van het bloed is hoog.
5. De wand is dik.
6. Het bloed stroomt snel.
7. Slagaders hebben geen kleppen.
8. Navelstrengslagader is zuurstofarm.
9. Het bloed is zuurstofrijk (behalve in de kleine bloedsomloop.
10. De longslagader is zuurstofarm. 

Kenmerken van venen

1. Het bloed stroomt naar het hart toe.
2. Het vat klopt niet.
3. Venen liggen meestal aan de oppervlakte.
4. De druk van het bloed is laag.
5. Bij een verwonding stroomt het bloed er langzaam uit.
6. De wand is dun.
7. Het bloed stroomt langzaam.
8. Aders hebben kleppen.
9. De navelstrengader is zuurstofrijk.
10. Het bloed is zuurstofarm (behalve in de kleine bloedsomloop).
11. De longader is zuurstofrijk. 

1

3

2

4

5

6

7

Adventitia

Media

Intima

Arterie

vene

capillair

Klep

Opbouw (slag)aders

De slagaders / arteriën

• Binnenste laag = eenlagig plaveisel epitheel = endotheel
• Middelste laag = bindweefsel en glad spierweefsel
• Buitenste laag = bindweefsel 

De aders / venen 

Binnenste laag = endotheel

Middelste laag = bindweefsel met weinig spiercellen

Buitenste laag = bindweefsel

Spataderen / varices = verwijde aderen 

Welke laag in bloedvatwand kan samentrekken en ontspannen

1. Intima
2. Media
3. Adventitia

wand bloedvaten

Bloedvatwand bestaat uit drie lagen;

1. intimia

- binnenste laag van je bloedvat, scheiding tussen het bloed en de rest van de weefsels. 

2 media

- middelste laag, glad spierweefsel, kan samentrekken en ontspannen.

Slagaders dikker dan aders, moet meer bloed in kortere tijd doorheen.

3 adventitia

- buitenste laag. Bestaat uit bindweefsel, stevigheid aan het bloedvat en zijn elastisch

Bouw van een bloedvatwand

• tunica intima: glad endotheel
• tunica media: elastisch bindweefsel en spierweefsel, hierin het grootste verschil per bloedvat
• tunica adventitia: losmazig bindweefsel, hierin kleine bloedvaatjes

Wat zijn de drie lagen van een arterie?

Welke bloedvatwanden zijn doorlaatbaar?

1. De wanden van de arteriën
2. De wanden van de capillairen
3. De wanden van de venen

Haarvaten

Verbindingssystemen tussen de kleinste slagaders en de kleinste aders

bevinden zich aan de uiteinden van grotere bloedvaten en komen uit in alle organen en weefsels van ons lichaam

Het lymfevatenstelsel

Wat behoort bij het lymfevatenstelsel?

Opbouw

• Loopt naast de bloedsomloop
  
• Zeer wijd en vertakt
  
• Begint bij de organen
  

Bestaat uit:

• Lymfevaten
  
• Lymfe vloeistof
  
• Lymfe weefsel 

Wat is de functie van het lymfevatenstelsel?

Functie

• Vervoeren van weefselvocht / lymfe
• Afweer tegen infecties

Lymfevatensystemen:

• Oppervlakkige lymfevaten
•  Diepere lymfevaten

bevat veel lymfocyten

Bevat veel erytrocyten

Heeft een pomp

Is een gesloten systeem

BLOED

LYMFE

stroomt langzaam

Bloedvatenstelsel

• Bloed stroomt snel.

• Het bloed heeft een eigen pomp (het hart).

• Het stelsel is een gesloten systeem.

• Het staat vocht af aan weefsels.

Lymfestelsel

• Lymfe stroomt langzaam.

• Lymfe heeft geen eigen pomp.

• Het stelsel heeft geen beginpunt.

• Het brengt vocht terug in de bloedbaan.

Lymfeknopen

• Hals
• Oksels
• Darmen
• Liezen

Functie:

• Filteren van de lymfe
• Eerste uitzaaiingen kankercellen 
• Lymfecellen

Milt en thymus (T-lymfocyten) zijn ook lymfeknopen. 

Ze maken lymfecellen aan. 

Wist je dat ... 

... de milt de grootste lymfeknoop is?

Taken:

• Afbraak van rode bloedcellen
• Vorming van nieuwe rode bloedcellen
• Vorming van lymfecellen
• Het zuiveren van bloed en lymfe
• Bloedreservoir

Afsluiting

Ik ben weer een stukje wijzer geworden

Ik wist al veel

Ik vond het een lastige les

Ik heb nog een aanvulling op wat er verteld is

Ik wil nog iets mededelen/vragen