Levensloop hoofdstuk 4 het gezin

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4 VWO, Levensloop Het gezin

programma

• introductie
• uitleg lesstof
• aan de slag

Kennen

De omschrijving van de volgende begrippen:

• stroomgrootheid

• voorraadgrootheid

• menselijk kapitaal

• verdiencapaciteit

• absoluut voordeel

• comparatief voordeel

• hypothecaire lening

• transactiekosten

• onroerende goederen

• onderpand

Kunnen

• voorbeelden geven van voorraadgrootheden en stroomgrootheden.

• de opofferingskosten bepalen bij de keuze tussen doorleren of meteen werken na het voortgezet onderwijs.

• de opofferingskosten bepalen bij de verdeling van taken in een huishouden.

• verklaren welke rol comparatieve en absolute voordelen kunnen spelen bij een taakverdeling.

• comparatieve en absolute voordelen vaststellen en hiermee berekeningen uitvoeren.

• de afweging tussen koop en huur analyseren.

• uitleggen dat een onderpand het risico voor de kredietgever verkleint.

Voorraad- en stroomgrootheid

• Bij het boekhouden maken we onderscheid tussen voorraadgrootheden en stroomgrootheden. 
  
• Een voorraadgrootheid laat zien wat de waarde van iets op een bepaald moment is. Deze staan op de balans. 
  
• Een stroomgrootheid geeft de waardeverandering over een bepaalde periode weer. Deze staan op de resultatenrekening.  
  

Stroomgrootheden

De waarde van een stroomgrootheid meet je over een periode.

bijvoorbeeld: de omzet van een bedrijf in maart 2019

Voorraadgrootheid

Voorraadgrootheden meet je op een bepaald moment, dus bijvoorbeeld: je spaargeld op 12 maart 2019

Op de balans staan alleen maar voorraadgrootheden

hoe je tijd besteden?

1.  betaald werk
2. onbetaald werk (huiswerk, schoonmaken thuis, eten klaarmaken, vrijwilligers werk)
3. vrije tijd/ slapen

Hoe maak je nu een keuze?

Hoeveel tijd besteed je aan betaald werk, onbetaald werk en vrije tijd?

Waar houd jij rekening mee als je kiest tussen een baantje en je hobby?

economen delen redenen als volgt in

1. loon (en de stijging ervan)
2. sociale normen (mogen vrouwen wel werken?)
3. tijdsbeslag (hoeveel tijd kost het huishouden)
   

tijdsbelag wat valt je allemaal op en kun je het verklaren?

In Nederlandse gezinnen is het heel normaal dat zowel de man als de vrouw fulltime werkt

1. ja
2. nee

vrouwen verdienen per uur gemiddeld minder dan mannen, dit komt door:

1. vrouwen vaker laagbetaald werk doen
2. vrouwen werken vaak in deeltijd (en hebben hierdoor minder kans op promotie)
3. vrouwen werken minder of stoppen met werk als er kinderen komen
4. a, b en c zijn juist

de verdeling werk tussen man en vrouw

1. zal ook in de toekomst zo blijven
2. verandert want vrouwen worden steeds beter opgeleid
3. verandert want vrouwen gaan meer verdienen dan mannen
4. dat is niet duidelijk

Opa's en oma's die gestudeerd hebben

comparatief voordeel

• als je ergens relatief beter in bent dan iemand anders
• als je meer verdient dan je partner dan gaat minst verdienende minder werken
• je offert de minste inkomsten op
  

Kosten voordelen

2 landen; Nederland en Japan

2 producten produceren; voedsel en computers

voor de productie uitsluitend arbeid nodig is

Nederland heeft 2 mln. arbeidsuren en Japan 1 mln. arbeidsuren beschikbaar voor de productie

Schematisch

Welk land kan het goedkoopst produceren?

1. Japan
2. Nederland

Absoluut voordeel

Heeft een absoluut voordeel.

Ze kunnen het goedkoopst computers en voedsel produceren.

Opofferingskosten

Wat valt op?

comparatieve kosten

De opofferingskosten om een computer te produceren zijn in Japan het laagst. De opofferingskosten om voedsel te produceren zijn het Nederland het laagste. De landen doen er verstandig aan om zich in deze producten te specialiseren. Op die manier wordt arbeid het meest efficiënt gebruikt.

Ruilen

De opofferingskosten om een computer te produceren zijn in Japan het laagst. 

De opofferingskosten om voedsel te produceren zijn het Nederland het laagste. De landen doen er verstandig aan om zich in deze producten te specialiseren. Op die manier wordt arbeid het meest efficiënt gebruikt.

Specialisatie leidt tot meer welvaart

Ruilverhouding

Wanneer de landen zich specialiseren, zullen ze natuurlijk computers en voedsel moeten gaan ruilen.

Aangezien in Nederland 1 eenheid voedsel 2 computers waard is

en in Japan 1 eenheid voedsel 4 computers waard is,

zal de ruilverhouding hier ergens tussen zitten. Waarschijnlijk zullen zij 1 eenheid voedsel tegen 3 computers gaan ruilen. Zo hebben beide landen voordeel van het specialiseren.

Wat moet er op de puntjes staan?
Een ruil gaat alleen door als de ....... lager is / zijn dan het wederzijds voordeel van de ruil.

1. prijs
2. verhoudingen in autarkie
3. transactiekosten
4. ruilverhouding

Huren of kopen?

De keuze om te huren of te kopen is een ingewikkelde. Zowel huren als kopen heeft voor- en nadelen.

Maar niet iedereen heeft een keuze. Als iemand geen vast inkomen heeft, is de kans klein dat de bank een hypotheek wil verstrekken. Kopen is dan vaak al geen mogelijkheid meer.

Te kort aan woningen

In Nederland heerst een tekort aan woningen. Daarom zijn woningen duur. 

Gemiddeld genomen zijn Nederlanders zo’n 35% van hun inkomen kwijt aan hun woning. Maar dat kan oplopen tot wel 55%.

In 2017 waren er in Nederland in totaal 7,7 miljoen woningen beschikbaar. Ruim de helft daarvan waren koopwoningen:

Sociale en vrije huursector worden van elkaar gescheiden door de zogenaamde liberalisatiegrens. Die lag in 2020 bij een maandhuur van € 737,14

Als de huur hoger ligt, gaat het per definitie om een woning in de vrije sector. Dit bedrag vormt trouwens ook de bovengrens om in 2020 voor huurtoeslag in aanmerking te komen.

Huren

Opzegging door de verhuurder kan maar in een aantal gevallen en loopt vrijwel altijd via de rechter. Een belangrijk voorbeeld van beëindiging van de huurovereenkomst is bij wanprestatie van de huurder.

Kleine reparaties zijn voor rekening van de huurder. Grote reparaties en groot onderhoud zijn voor rekening van de verhuurder.

Voorbeelden van groot onderhoud zijn:

buitenschilderwerk of de controle, reparatie en vervanging van een cv-ketel

De woning is eigendom van de verhuurder. De huurder mag kleine aanpassingen aan de woning doen om het eigen wooncomfort te verhogen.

Kopen

 Bij de verkoop van bestaande woningen wordt meestal k.k. (kosten koper) vermeld. 

Terwijl bij de verkoop van nieuwbouwhuizen meestal v.o.n. (vrij op naam) staat.

Vrij op naam houdt in dat de koper geen extra kosten bovenop de koopsom betaalt voor het overdragen van de woning. 

Het gaat daarbij om:

overdrachtsbelasting (meestal 2% van de koopsom)

en de notariskosten voor de leveringsakte en de inschrijving in het Kadaster.

Voordelen

Waarde stijging (meestal)

Hypotheekrenteaftrek

Wat betekent “het huis onder water staan”.

Hypotheek

Een hypothecaire lening is een langlopende lening met een onroerend goed als onderpand.

Een bank wil graag zekerheid over de waarde van de woning voordat zij een hypotheek verstrekt.
Wie schakelen zij daarvoor in?

1. Taxateur
2. Makelaar
3. Hypotheekadviseur
4. Notaris

Onderpand

Het onderpand blijft eigendom van de lener.

 Wanneer de lener zijn betalingsverplichtingen niet nakomt, dan heeft de kredietverstrekker (bank) het recht om het onderpand te verkopen. 

Dat noemen we het recht van hypotheek. Met de verkoopopbrengst kan de lening worden afgelost. 

Hypotheeklasten

Per periode betaalt de lener rente en aflossing. We noemen dit ook wel de bruto hypotheeklasten.

Rente is het bedrag dat de lener moet betalen als prijs voor de schuld. Rente betalen maakt de schuld dus niet kleiner. Rente zijn de kosten voor het hebben van een lening.

Alleen door aflossen wordt de schuld kleiner. En hoe lager de schuld, hoe minder rente er daarna betaald moet worden.

In Nederland stimuleert de overheid het kopen van een eigen huis. De hypotheekrente is aftrekbaar is bij de aangifte van de inkomstenbelasting. Iemand met een hypotheekschuld betaalt daardoor minder belasting.

Niet alleen rente aftrekbaar. In het eerste jaar zijn ook veel bijkomende kosten, zoals de notariskosten of de taxatiekosten, aftrekbaar.

Annuïteit

Een annuïteitenhypotheek heeft de volgende kenmerken:

tijdens de looptijd los je periodiek af;

de bruto maandlasten zijn elke maand hetzelfde;

de netto maandlasten stijgen langzaam, omdat het belastingvoordeel afneemt.

Wat is een annuïteit?

1. Een termijnbedrag bestaande uit rente en aflossing
2. Een eenmalig bedrag bestaande uit interest en aflossing
3. Een eenmalig bedrag bestaande uitgaven en kosten
4. Een termijnbedrag bestaande uit uitgaven en kosten.

Lineair

De kenmerken van een lineaire hypotheek zijn:

tijdens de looptijd los je elke maand hetzelfde bedrag af;

in het begin betaal je veel rente, aan het einde weinig;

zowel de bruto- als de netto hypotheeklasten dalen in de loop van de tijd.

Welke hypotheek is in totaal het goedkoopst?

1. Lineaire hypotheek
2. Annuïteiten hypotheek

slot

wat heb je geleerd?