Levensloop hoofdstuk 4

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4

Het gezin

Lesdoelen

- verschil tussen voorraadgrootheden en stroomgrootheden

- opofferingskosten bepalen in verschillende situaties

- vaststellen en rekenen met absolute en comparatieve voordelen

4.1 Heb jij wel veel te kiezen?

- als baby / peuter / basisschoolleerling

- als middelbare scholier / als student

- als werkende / als gepensioneerde

Welke keuzes heb je in ieder fase?

4.2 Je eerste inkomen

- zakgeld (voor 16 jarigen gemiddeld €6,25)

- kleedgeld

- bijbaan

Wat verdien jij? 

Voorraad- & stroomgrootheden

• Een voorraadgrootheid laat zien wat de waarde van iets op een bepaald moment is. Een voorbeeld is de hoeveelheid spaargeld die je op een bepaald moment hebt.
  
• Een stroomgrootheid geeft de waardeverandering over een bepaalde periode weer. Een voorbeeld is de rente die je op je spaargeld krijgt.
  

Voorraadgrootheid

Stroomgrootheid

Maandloon

Schuld aan de bank

Jaarlijkse aflossing van de hypotheekschuld

Aantal werklozen

Winst

4.3 Werken of doorleren

Waarom nog verder studeren na het VWO?

Langer doorstuderen = laatverdiener = investering in menselijk kapitaal = hogere verdiencapaciteit

Niet alleen goed voor de individu, maar ook voor de samenleving! Hoe? 

Studeren kost geld

- Tienduizend euro per jaar (bron: NIBUD)

- Ga je lenen (ouders/DUO) of ben je al aan het sparen? 

Studiefinanciering

Bestaat uit:

- basisbeurs (deze heeft iedereen)

- aanvullende beurs (hangt af van het inkomen van je ouders)

- lening ( kun je voor kiezen)

- collegegeldkrediet (alleen voor HBO en WO)

Sociaal leenstelsel

Studenten op HBO en Universiteit kunnen geld lenen van de overheid

4.4 Een gezin stichten

Wat kost een kind? 

- 110 000 euro over je leven

- kwart van je besteedbaar inkomen aan gezin

Wel of geen kind? 

- 80 % kiest voor een kind

- Gemiddelde leeftijd is 30 jaar bij vrouwen 

- Kinderen kosten geld (kinderwagen, luiers, kinderkamer,etc)

- Kinderopvang!

Kinderbijslag 

• De overheid geeft de ouders/ verzorgers van kinderen kinderbijslag. 
• Kinderbijslag is inkomen zonder tegenprestatie en wordt per kwartaal uitbetaald (= 4x per jaar).
• Hoogte van de kinderbijslag is afhankelijk van leeftijd en aantal kinderen. 

Kinderopvang toeslag

Het kabinet is gevallen vanwege de kinderopvangtoeslagenaffaire. ‘Kinderopvangtoeslag’ is geld dat ouders van de Belastingdienst kunnen krijgen om een deel van de kosten voor de opvang van hun kinderen mee te betalen. 

Waarom krijgen hoger opgeleide vrouwen gemiddeld op latere leeftijd een eerste kind dan lager opgeleide vrouwen?

Waarom kan een flexibel arbeidscontract een reden zijn om geen kinderen te krijgen?

4.5 Taakverdeling in de huishouding

- Opgroeiende kinderen

- Meer of minder werken?

- Wie doet het huishoudelijk werk?

Taakverdeling

- Rolverdeling heeft te maken met geldelijke opofferingskosten. Hoe hoger het inkomen, des te hoger de opofferingskosten van korter werken. 

- Als iedereen zich bezighoudt waar hij/zij goed in is, besteed je zo min mogelijk tijd aan het huishouden.

Absoluut voordeel = de ene persoon kan een taak sneller of goedkoper uitvoeren.

Comparatief voordeel = iemand heeft een comparatief voordeel bij de taak waar hij in vergelijking met een ander het minst slecht in is.

Tabel 4.12

Fatima is beter in alles. Echter Roy heeft een kleinere achterstand bij koken dan bij schoonmaken. Roy heeft een comparatief voordeel bij koken. 

Programma

- korte herhaling

- paragraaf 4.6

- oefenen

Waar ging de vorige les over?

4.6 Koophuis of huurhuis?

- Hypotheek (= lening ,vaak is het huis onderpand)

Voordeel van kopen: 

- belastingvoordeel (hypotheekrenteaftrek)

- opbouw vermogen 

- zelf klussen / inrichten

4.6 Koophuis of huurhuis?

Nadeel kopen: 

- zelf onderhoud

- weinig flexibel (je kan niet elk jaar een huis kopen/verkopen)

- risico (teveel schade of te hoge prijs)

- OZB , gemeentebelasting voor eigenaren

De hypotheek

- Lening met een huis als onderpand

- Hypotheek niet afbetalen -> executie verkoop

- Executiewaarde = geschatte opbrengst huis bij executie verkoop < aankoopwaarde huis (je houdt hiermee een restschuld over)

Annuïteit

Een annuïteitenhypotheek heeft de volgende kenmerken:

tijdens de looptijd los je periodiek af;

de bruto maandlasten zijn elke maand hetzelfde;

de netto maandlasten stijgen langzaam, omdat het belastingvoordeel afneemt.

Lineair

De kenmerken van een lineaire hypotheek zijn:

tijdens de looptijd los je elke maand hetzelfde bedrag af;

in het begin betaal je veel rente, aan het einde weinig;

zowel de bruto- als de netto hypotheeklasten dalen in de loop van de tijd.

Stroomgrootheid

Voorraadgrootheid

Betaalde hypotheekrente

Huur

Hypotheekschuld

Onderhoudskosten

Antonia,Julie en Stella kopen een huis voor 4 ton. Ze lenen geld bij de bank. Als Antonia en Stella hun baan verliezen, moeten ze het huis verkopen. Ze hadden al € 50000 afgelost. De woning is 20% in waarde gedaald. Bereken de restschuld na verkoop.

Aan de slag/ huiswerk

4.16 t/m 4.30 (behalve 4.17 en 4.19)